موافقان و مخالفان افزایش مرخصی زایمان و مرخصی پدران چه می‌گویند؟

نام / سمت

شرح اظهارنظر

شهیندخت مولاوردی، دبیر کل جمعیت حمایت از حقوق بشر زنان

گرچه طرح های اینچنینی مانند افزایش مرخصی زایمان مادران شاغل دارای نقاط قوتی چون رسیدگی بیشتر زنان به امور خانوادگی و خانگی‌شان است و در این رابطه یک تدبیر و راهکار به نظر می‌رسد، اما باید توجه داشت در بلندمدت و پس از اجرای آن خواهیم دید که نقاط ضعفی مانند تأثیر نامطلوب بر اشتغال زنان نیز خواهد داشت. دور شدن از موقعیت‌های کاری و کاهش حضور اجتماعی زنان آن هم در شرایطی که زنان از موقعیت‌های کاری خوبی برخوردار نیستند، به تدریج به خانه‌نشین کردن آنان منجر خواهد شد. این امر اشتغال زنان را مستقیماً با مشکل مواجه می‌کند چراکه قطعاً حضور مردان بر زنان در محیط کار، ترجیح داده خواهد شد زیرا در چنین شرایطی اساساً حضور زنان برای کارفرما به صرفه نخواهد بود.

زهرا داور، پژوهشگر حقوق خانواده

لازم است به قانون افزایش مرخصی زایمان زنان از ۶ به ۹ ماه و مرخصی دو هفته‌ای پدران از منظر حقوق انسانی نگاه کنیم که در این حوزه، حقوق زنان و حقوق کودکان نیز می‌گنجد، با توجه به اینکه زنان به علت زایمان دچار آسیب‌های جسمی و روانی می‌شوند، برای جبران این مشکلات لازم است به استراحت بیشتری بپردازند. کودک از بدو تولد به مراقبت و حمایت نیاز دارد و تغذیه با شیر مادر در این مقطع موضوع بسیار مهمی است. اگر مادر شاغل باشد امکان تغذیه کودک با شیر او ولو با وجود ساعت شیردهی به طور کامل میسر نمی‌شود، چرا که کودک آغوش مادر را حس نمی‌کند و از شیردهی طبیعی که حق اوست نمی‌تواند در حد مطلوب بهره‌مند شود.

سید حسن موسوی چلک، رئیس انجمن مددکاران اجتماعی ایران

افزایش مرخصی از 6 ماه به 9 ماه برای کارمندان رسمی دولت مشکل جدی ایجاد نخواهد کرد و ممکن است تنها باعث جابه‌جایی پست‌های سازمانی‌شان شده و جایگاه قبل از زایمانشان را از دست دهند اما شغلشان را از دست نخواهند داد؛ در حالی که این مصوبه برای کارکنان بخش خصوصی تبعات منفی و جبران ناپذیری باقی خواهد گذاشت. با توجه به شرایط بخش خصوصی نگران زنان فعال در این بخش هستیم که به طور حتم بعد از بهره‌مند شدن از مرخصی 9 ماهه پس از زایمان، موقعیت شغلی خود را از دست داده و کارفرما نیز نیروی دیگری را جایگزین آنها کرده و امنیت شغلی و اقتصادی آنها پس از زایمان به خطر می‌افتد.

توران ولی‌مراد، دبیر ائتلاف اسلامی زنان

با سیاست‌های حمایتی برای زنان مخالف نیستم اما اگر قرار است قانونی وضع شود، باید شامل حال همه زنان اعم از کارمندان بخش دولتی، خصوصی و حتی زنان خانه‌دار شود. این قوانین لازم است فراگیر باشد و مستخدمان زن غیردولتی را نیز شامل شود، لذا اساسا موافق نیستم به زنان کارمند دولت برای خانه‌داری و بچه‌داری امتیازی داده شود چراکه در این صورت این قوانین شامل حال کارمندان غیردولتی نمی‌شود.

سهیلا جلودارزاده، نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در دوره‌های پنجم و ششم و رئیس اتحادیه زنان کارگر

برای زنی که فرزندان کوچک داشته باشد این اقدامات، می‌تواند کمک کننده باشد اما مهم این است که اجباری و عمومی نباشد و به اختیار خود فرد گذاشته شود که از آنها استفاده کند یا نکند. مهم این است که این اتفاق‌ها در چه سیستم فکری اتفاق بیفتد. گاهی واقعا هدف این است که از نیروی کار و شایستگی‌های زنان استفاده شود و این مزایا هم در نظر گرفته می‌شود، اما گاهی با یک پمپاژ عذاب وجدان به ذهن زن این کارها انجام می‌شود که باعث می‌شود نتیجه دیگری حاصل شود.

محمدحسین قربانی، سخنگوی کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی

این کار، اقدام خوبی است ولی از جهاتی عیوبی دارد مانند اینکه ثروت را در میان همه عادلانه تقسیم نکرده‌ایم. به عنوان مثال خانم‌هایی که در مزرعه کار می‌کنند یا کشاورز هستند و بیشتر فشار افزایش جمعیت نیز بر دوش قشر روستایی و کارگر است اما در مورد آنها هیچگونه حمایتی در نظر گرفته نشده است و جا داشت برای افرادی که جزو قشر پایین جامعه هستند و شاید به هیچ یک از امکانات دولتی دسترسی ندارند و در جایی نیز استخدام نیستند و حتی همسران آنها نیز استخدام رسمی اداره یا دستگاهی نیستند نیز بسته‌های حمایتی در نظر گرفته شود.

معصومه رضایی، دبیرکل جامعه اسلامی زنان

من معتقدم اقدامات رفاهی که برای زنان در نظر گرفته می‌شود خوب هستند ولی به شرط این که اختیاری باشند. این اقدام‌ها باید منوط باشند به این که هر کس با توجه به شرایط خودش از آنها استفاده کند یا استفاده نکند. اقداماتی مانند افزایش مرخصی زایمان زنان هم در همین دسته قرار می‌گیرد و باید توجه شود که انتخابی باشد و نه اجباری، کاری که امیدواریم در دولت جدید انجام شود.

شهلا کاظمی‌پور، جمعیت‌شناس

این اقدام می‌‌تواند از نظر جنبه‌های رفاهی مفید باشد ولی از نظر امنیت شغلی مشکلاتی را برای مادران به وجود می ‌آورد. این اقدامات می‌تواند خطراتی داشته باشد؛ اول این‌که کارفرمایان بخش خصوصی از استخدام خانم‌ها امتناع می‌کنند چراکه آنها حساب می‌‌کنند اگر هر خانمی، یک یا دو بچه و گاهی هم سه بچه داشته باشد، زمان‌ بیشتری را در مرخصی زایمان به سر می‌ برد. به همین دلیل کارفرمایان در استخدام خانم‌ ها مقاومت می کنند. بحث دیگر، مربوط به ادامه کار زنان است. اگر زنی برای مدت طولانی به مرخصی زایمان برود، سمت و پست کاری ‌اش را از دست داده و برکنار می‌‌شود.

نام / سمت

شرح اظهارنظر

شیوا شکاری، کارشناس ارشد مطالعات زنان

نه تنها حق مادران است که از مرخصی زایمان برخوردار باشند بلکه حق پدران هم است که در روزهای اولیه به دنیا آمدن نوزاد، در کنار همسر و فرزندشان باشند. ضمن این که این حضور آنها در خانه به نفع زنان هم است و با توجه به افسردگی که برای بعضی زنان بعد از زایمان پیش می‌آید، به لحاظ روحی خوب است که مردان در کنار همسرانشان قرار بگیرند.

حسن تامینی، عضو هیات رییسه کمیسیون بهداشت و درمان مجلس

در زمان زایمان٬ مادر و به تبع‌ آن نوزاد باید مورد توجه خاص از سوی پدر قرار بگیرند؛ از این‌‌رو اجرای این طرح می‌تواند در افزایش شکل‌گیری درست بنیاد خانواده نقش مؤثری داشته باشد. با توجه به اینکه پدران نقش مؤثری در تولد و حمایت نوزادان دارند به نظر من حتی بهتر است زمان مرخصیشان افزایش پیدا کند.

صفورا تفنگچی‌ها، مددکار اجتماعی و کارشناس آموزش خانواده

به نظر من نه فقط مرخصی پدران برای بعد از متولد شدن فرزندشان مفید است بلکه بهتر است طوری باشد که در روزهای پایانی دوره بارداری هم در کنار همسرشان باشند. مادر و پدر هر دو در به دنیا آمدن فرزند سهم دارند و با این کار می‌توان مقدار زیادی از استرس مادر را کم کرد و حتی بهتر است که میزان این مرخصی افزایش پیدا کند.

امان‌الله قرایی مقدم، آسیب‌شناس اجتماعی

با این که که مخالف افزایش مرخصی زایمان برای زنان هستم، موافق مرخصی در نظر گرفته شده برای پدران هستم. با این همه تعطیلی که در کشور وجود دارد، در نظر گرفتن چند ماه مرخصی بیشتر برای زنان باعث می‌شود که تولید و اقتصاد دچار مشکل شود ضمن این که شغل خود آنها هم ممکن است به خطر بیفتد. اما این که برای پدران ده روز مرخصی در نظر گرفته شده به میزان زیادی نیست که اقتصاد را دچار مشکل کند و در عین حال می‌تواند به ایجاد یک فضای خانوادگی صمیمی پس از تولد نوزاد منجر شود و برای مادر هم دلگرمی و کمک باشد.

حکیمه قادری، روان‌شناس کودک

در روزهای به دنیا آمدن فرزند مادر استرس بسیار زیادی دارد که حضور همسرش در کنار او می‌تواند از استرس مادر کم کند و باعث شود که به فرزندش هم منتقل نشود. ضمن این که این مرخصی باعث می‌شود پدر هم اوقات بیشتری را در کنار فرزند تازه متولد شده‌اش داشته باشد و پیوند عاطفی بیشتری در آینده بین آنها به وجود بیاید و پدر احساس مسئولیت بیشتری داشته باشد. ممکن است تصور شود این نوع مرخصی هزینه زیادی در بر خواهد داشت در حالی که اگر این مقدار هزینه انجام شود، در آینده می‌تواند مانع به وجود آمدن بسیاری از اختلالات شود که هزینه درمان آنها چند برابر این هزینه خواهد بود پس این کار اقتصادی هم هست.

مرضیه غفاری‌زاد، کارشناس آموزش خانواده و عضو موسسه پژوهشی کودکان دنیا

ایجاد فضای امن برای کودکان یکی از مهمترین کارهایی است که باید انجام داد. کودکان از همان بدو تولد این امن بودن یا نبودن فضا را متوجه می‌شوند و هنگامی که مادر احساس امنیت کند این احساس به فرزندان هم منتقل می‌شود بنابراین حضور پدران بعد از به دنیا آمدن فرزند در کنار مادر و کودک، می‌تواند نقش مهمی در آینده کودک و سلامت روحی مادر داشته باشد و این کار اقدام بسیار مفیدی است که صورت گرفته است.