رياست اوپك براي ايران

اوپک که امروز نیم قرن از عمرش می‌گذرد، ظاهرا بزرگ‌ترین و اثرگذار‌ترین سازمان بین‌المللی در خاورمیانه است که ایران از مجاری آن با اقتصاد بین‌المللی تعامل و رابطه برقرار می‌کند؛ اما در واقع اوپک دوچندان بیش از آنکه اهمیت و اثرگذاری خارجی داشته باشد، برای اقتصاد نفتی ایران اهمیت و جایگاه داخلی دارد؛ چرا که به‌واسطه سیاست‌گذاری‌های این سازمان، درآمدهای نفتی کشور اسیر نوسانات افزایشی و کاهشی می‌شود. ریاست ایران برای 365 روز در سازمانی که به طور مستقیم 44 درصد از تولید نفت جهان را عرضه کرده و به طور مستقیم و بالفعل می‌تواند در تعیین و مسیر شکل‌گیری قیمت جهانی نفت موثر باشد، نقش بسزایی دارد.

پس از 36 سال، با اجماع اعضای اوپک، ایران برای دومین‌بار از زمان تاسیس سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) به ریاست این سازمان انتخاب شد.

بر اساس تصمیم 12 عضو اوپک در اجلاس یکصد و پنجاه و هفتم، «مسعود میرکاظمی»، وزیر نفت ایران برای سال 2011 میلادی جانشین «ویلسون پاستور» (وزیر نفت اکوادور)، رییس فعلی سازمان کشورهای صادرکننده نفت می‌شود. ایران طی سال‌های اخیر به‌ویژه در مقاطعی که اوپک تحت فشار جناح مصرف‌کننده در بازار بوده است، همواره تلاش کرده که ریاست این سازمان را برعهده بگیرد.

بر اساس اساسنامه اوپک، ریاست سازمان سالانه بر اساس حروف الفبا انتخاب می‌شود؛ اما پس از اتمام دوره اول ریاست چرخشی اعضای وقت اوپک که همزمان با شروع جنگ تحمیلی ایران و عراق بود، نوبت به ایران رسید؛ اما به دلیل جنگ بین ایران و عراق، کشورهای عربی با اعطای پست ریاست به ایران مخالفت کردند.

بعد از آن زمان نیز هر بار ایران تلاش کرد که با رایزنی و لابی میان اعضا، کرسی ریاست بر اوپک را به‌دست آورد، با نظر جمعی اعضای عربی، این موضوع به تعویق می‌افتاد.

این مخالفت‌ها در حالی تاکنون صورت گرفته که ایران با داشتن 13 درصد از ذخایر نفتی اوپک، به‌عنوان دومین تولید‌کننده و یکی از بنیان‌گذاران اصلی این سازمان ،طی 5 دهه‌ای که از عمر این سازمان می‌گذرد، همواره از تداوم حیات این سازمان و تقویت مواضع جمعی اعضا حمایت کرده است.

مقامات نفتی ایران درحالی ریاست بر اوپک را حق طبیعی خود می‌دانند كه به سبب جایگاه داخلی در سازمان و موقعیت خارجی در بازار نفت، از سوی رسانه‌های داخلی به دلیل دست پیدا نکردن به ریاست این سازمان مورد انتقاد قرار می‌گرفتند.

حالا در نشست 157 اوپک و با ورود این سازمان به نیمه دوم عمر خود، ایران این فرصت را پیدا کرده است که به مدت یک سال ریاست این سازمان را بر عهده بگیرد.

سازمانی که با داشتن 12 عضو شامل کشورهای ایران، عربستان، کویت، ونزوئلا، عراق، قطر، الجزایر، اکوادور، لیبی، امارات متحده عربی، نیجریه و آنگولا از سه قاره جهان، در مجموع 79 درصد از ذخایر اثبات شده دنیا را در اختیار دارد و حدود 44 درصد از تولید نفت مورد نیاز بازار جهانی را عرضه می‌کند.

از سوی دیگر، در کنار انتخاب ريیس جدید برای اوپک، حفظ سقف تولید نفت در سطح 24 میلیون و 845 هزار بشکه در روز و نگرانی از کاهش شدید ارزش دلار از دیگر موضوعات نشست 157 سازمان اوپک در روز پنج‌شنبه بود.نگرانی که به گفته دبیرکل اوپک، «عبدالله البدري» تنها برای اعضای اوپک نیست بلکه کل جهان به اين موضوع توجه دارد. در این نشست كشورهایی چون ونزوئلا، الجزایر و ایران، گلايه كردند كه ضعف دلار از ارزش دلارهاي نفتي آنها خواهد كاست؛ به همين جهت اعلام كرده‌اند بهاي ۸۰ تا ۱۰۰ دلار را براي هر بشكه نفت ترجيح مي‌دهند.