افت ناگهانی معاملات مسکن

یش‌تر کارشناسان مسکن در تحلیل پیامدهای مذاکرات هسته‌ای پیش‌بینی کرده بودند هر کدام از دو نتیجه‌ای -بله یا خیر- که از پشت میز مذاکرات بیرون بیاید رفتار بازار مسکن را تحت تاثیر قرار خواهد داد، به طوری که با تفاهم به نفع ایران مسیر سرمایه‌گذاری در بازار ملک جذاب می‌شود و بروز اختلاف در نشست، دارندگان نقدینگی را به سمت بازارهای نقدپذیر همچون ارز و طلا هدایت می‌کند.

اما «نتیجه‌سوم» حاصل از مذاکرات بغداد که غیرقابل پیش‌بینی هم بود، اکنون حالت جدیدی را در بازار مسکن به وجود آورده و عملا باعث سکته در معاملات ملک شده است.

روز چهارشنبه بعد از آنکه مشخص شد نشست «1+5» یک روز دیگر ادامه پیدا می‌کند، طرفین معاملات مسکن در تهران برای انجام قطعی معامله شل شدند. اما در روز پنج‌شنبه با اعلام تصمیم طرفین مذاکره به برگزاری دور بعدی نشست در پایان خرداد، خرید و فروش آپارتمان مسکونی با شیب فوق‌العاده تند، افت کرد.

براساس اطلاعات دریافتی از سامانه رهگیری معاملات مسکن، تعداد قراردادهای تنظیم‌شده در بنگاه‌های املاک تهران طی روزهای سوم و چهارم خرداد –چهارشنبه و پنج‌شنبه گذشته- به نصف میانگین روزانه معاملات اردیبهشت‌ماه رسید. با این افت معاملاتی در بازار مسکن، امیدها برای رکوردزنی معاملات سال90 حداقل یک‌ماه دیگر به تاخیر می‌افتد.

در تهران طی سال گذشته به طور متوسط روزانه نزدیک به 1000 فقره معامله مسکن شامل خرید و اجاره و پیش‌خرید توسط مشاوران‌املاک تنظیم شد.

با شروع روزهای کاری سال 91، به خاطر بی‌اطلاعی طرفین معامله از آینده بازار، حجم معاملات حدود یک‌ماه، ناچیز بود اما از نیمه اردیبهشت بازار خرید واحدمسکونی در پایتخت با تنظیم روزانه 600 تا 700 فقره مبایعه‌نامه گرم شد، طوری که در آخرین روزهای این ماه، حجم معاملات ثبت شده در سامانه رهگیری از مرز 900 قرارداد گذشت.

افت 35 درصدی بعد از نشست

طی یک ماه اردیبهشت عمده متقاضیان خرید مسکن با این تصور که در نشست 3خرداد مذاکرات هسته‌ای به نتیجه‌ای مثبت منجر می‌شود و بعد از آن، قیمت مسکن تغییر می‌کند، زمان خریدشان را جلو انداختند. همین رونق در ماه گذشته فضا را برای حباب‌سازی توسط مالکان و برخی مشاوران‌املاک فراهم کرد و شایعه افزایش قیمت مسکن قبل از شروع فصل تابستان را به بازار تحمیل کرد.

این در حالی است که طی روزهای اخیر تحت تاثیر تفاهم طرفین مذاکره هسته‌ای بر سر برگزاری نشست بعدی، حجم روزانه معاملات قطعی در بازار مسکن تهران 35 درصد نسبت به نیمه اردیبهشت کاهش پیدا کرد و به 450 فقره قرارداد رسید.

همچنین روزپنج‌شنبه 4خرداد -که معمولا سطح معاملات مسکن در آخرین روز هفته در مقایسه با سایر روزهای هفته افزایش پیدا می‌کند- فقط 335 معامله ملک مسکونی در تهران انجام شد که از این تعداد، 170 فقره معامله مربوط به خرید واحدمسکونی و مابقی شامل 143 فقره قرارداد مختص اجاره و 15 فقره نیز بابت پیش‌خرید تنظیم شد.

وضعیت چند روز گذشته در بازار مسکن برای حداقل یک ماه آینده، تثبیت خواهد شد و با توجه به اینکه در نشست پنج‌شنبه گذشته، نتیجه‌ قطعی از طرف اعضای گروه «1+5» بر سر برنامه هسته‌ای ایران اعلام نشد و مقرر شد در 29 و 30 خرداد، برای بار دیگر نشست برگزار شود، طی این یک ماه بر تعداد حاشیه‌نشین‌های بازار معاملات مسکن روز به روز افزوده خواهد شد.

در این مدت هم خریدار و هم فروشنده تمایلی برای ورود به بازار از خود نشان نمی‌دهند و عرضه و تقاضا به صورت مصنوعی به کمترین سطح می‌رسد.

آن‌طور که کارشناسان می‌گویند، در خرداد ماه یعنی یک ماه قبل از فصل نقل‌وانتقال، فقط بخشی از تقاضای مصرفی که به هر دلیل ریسک انتظار برایش بالا است، از بازار مسکن خرید خواهد کرد که در این صورت به احتمال خیلی زیاد، سطح قیمت‌ها طی این یک ماه تحت تاثیر کاهش عرضه و تقاضا، بالا نمی‌رود و خریداران خرداد از این امتیاز منتفع خواهند شد.

بیت ا... ستاریان کارشناس مسکن در این باره به «دنیای‌اقتصاد» گفت: در حال حاضر بازار مسکن در تردید قرار دارد اما باید توجه داشت که این تردید دائمی نیست و به زودی تکلیف بازار روشن می‌شود.

وی افزود: در یک ماه گذشته حجمی از تقاضای مسکن چون که تصور کرده بودند کار مذاکره هسته‌ای در سوم خرداد تمام می‌شود، خریدشان را شروع کرده بودند اما از دو روز پیش، استرس مختصری در بازار مسکن به وجود آمده و خریدار و فروشنده ملک دوباره تمایل پیدا کرده‌اند بازار را به رکود بکشانند.

ستاریان در عین حال هشدار داد: تقاضا در بازار مسکن کم نشده بلکه به شکل موقتی از بازار خارج شده است و باید برای زمان ورود آن، طرف عرضه آمادگی داشته باشد تا قیمت‌ها هنگام رونق معاملات، افزایش پیدا نکند.

نشست سوم خرداد تیم مذاکره کننده هسته‌ای علاوه بر اینکه به کاهش معاملات مسکن منجر شد، به فضاسازی‌ها برای افزایش قیمت مسکن نیز خاتمه داد و زمان افزایش قیمت مسکن را به تاخیر انداخت. هر چند برخی کارشناسان درباره تبعات تاخیر افزایش قیمت مسکن، مثال «انقباض فنری» را مطرح می‌کنند اما با نگاه خوش‌بینانه می‌توان انتظار داشت در فصل تابستان امسال، اگر قرار باشد قیمت مسکن افزایش یابد، لااقل این افزایش حالت تشدید ندارد.