بزرگ‌ترین پروژه سینمای ایران به نیمه رسید

فیلم«محمدص» به کارگردانی مجید مجیدی فیلمساز سر‌شناس ایرانی ساخته می‌شود و نخستین فیلم از سه‌گانه‌ای است که زندگی پیامبر اسلام را به تصویر می‌کشد.

ساخت این فیلم برای مجیدی یک تجربه تازه است؛ چرا که او پیش از این معمولا سراغ موضوعاتی می‌رفت که نیاز به تولید عظیم نداشت.

مجیدی سال 1388 برای نخستین بار از این پروژه سخن گفت و دلایلش را برای ساخت این فیلم عنوان کرد: «در شرایط کنونی که بحران هویت و معنویت به صورت خیلی جدی مطرح شده و شاهد سقوط برخی ارزش‌های اخلاقی و انسانی هستیم و می‌توانیم آن را جاهلیت مدرن بنامیم اسلام واقعی می‌تواند چراغ روشنگری برای پاسخگویی به نیازهای مخاطبان امروز و آینده باشد.» (اینجا) 

«بدوک»، «پدر»، «بچه‌های آسمان»، «رنگ خدا»، «باران»، «بید مجنون» و «آواز گنجشک‌ها» آثار بلند سینمایی این فیلمساز 53 ساله هستند که فعالیت‌های هنری‌اش را با بازی در تئا‌تر آغاز کرده و پس از تشکیل حوزه اندیشه و هنر اسلامی به این نهاد پیوست. او که تجربه بازی در فیلم‌هایی چون «بایکوت»، «شنا در زمستان» و «تیرباران» را داشت، سال 1370 نخستین فیلم بلند سینمایی‌اش را با نام «بدوک» ساخت. این فیلم مضمونی اجتماعی داشت و فیلمنامه آن کار مشترک مجیدی و سیدمهدی شجاعی بود.

فیلم «محمد (ص)» در حالی به نیمه راه تولید رسیده که سه سال زمان صرف مراحل تحقیق و نگارش فیلمنامه آن شده است. حدود یکسال تیم تحقیق با همکاری دانشمندان، مورخان، علما و سیره‌شناسان جهان اسلام در کشور‌های ایران، مراکش، تونس، لبنان، عراق و الجزایر به جمع‌آوری منابع شیعه و اهل سنت پرداختند. دو سال هم صرف نگارش فیلمنامه این اثر سینمایی شده که مجیدی و کامبوزیا پرتوی با همکاری حمید امجد آن را در 200 سکانس نوشته‌اند. سال 1388 نگارش اولین نسخه فیلمنامه به پایان رسید و گروه اجرایی به سراغ مراحل پیش از تولید رفت. (اینجا)

پروانه ساخت فیلم خرداد سال 1390 از سوی ارشاد صادر شد، پس از آن شرکت نورتابان برای تولید این فیلم با موافقت وزارت ارشاد به ثبت رسید (اینجا) و مرحله تولید فیلم از آبان سال 90 کلید خورد. 

برای تولید این فیلم شهر مکه در زمان کودکی پیامبر اسلام در مقیاس یک به یک نزدیک شهر قم ساخته شد. زمین انتخاب شده برای ساخت این شهرک سینمایی 100 هکتار وسعت دارد. 

قرار است این شهرک سینمایی پس از تولید فیلم، هم به عنوان یک مکان گردشگری مورد استفاده قرار بگیرد و هم میزبان پروژه‌های سینمایی باشد که با موضوع تاریخ اسلام ساخته می‌شوند.

سه برنده اسکار نیز در تولید این اثر فاخر با مجیدی همکاری می‌کنند. ویتوریو استورارو فیلمبردار ایتالیایی مدیر فیلمبرداری فیلم «محمد (ص)» است که برای فیلم‌های «اینک آخرالزمان» فرانسیس فورد کوپولا، «سرخ‌ها» وارن بیتی و «آخرین امپراتور» برناردو برتولوچی سه جایزه اسکار را به دست آورده‌است. (اینجا)

کار تدوین این فیلم هم به عهده والتر مرچ است که سابقه همکاری با فیلمسازانی چون فرانسیس فورد کوپولا، جرج لوکاس، فرد زینه‌مان و آنتونی مینگلا را در کارنامه‌اش دارد. او برای تدوین فیلم‌های «بیمار انگلیسی» و «اینک آخرالزمان» جایزه اسکار بهترین تدوین را از آن خود کرده است. (اینجا)

جلوه‌های تصویری این اثر را هم اسکات ‌ای. اندرسون به عهده دارد که سال 1996 برای فیلم «بیب» برنده جایزه اسکار بهترین جلوه‌های تصویری شد. اندرسون تاکنون با فیلمسازانی چون استیون اسپیلبرگ، جیمز کامرون، رومن پولانسکی و پیتر چکسون همکاری کرده ‌است. (اینجا)

با پایان فیلمبرداری صحنه‌های مربوط به مکه در زمان تولد پیامبر (ص) کار فیلمبرداری این اثر سینمایی به نیمه رسیده و این طور که روابط عمومی پروژه اعلام کرده با پایان کار اسکن لیزر شهر مکه - که برای بخش جلوه‌های ویژه صحنه‌های فرار مردم پس از خبر حمله ابرهه مورد نیاز است - بازسازی مکه و ساخت و ساز کعبه جدید برای فیلمبرداری صحنه‌های پایانی فیلم آغاز شده‌است.

فیلمبرداری این فیلم با صحنه‌های وفات مادر رسول اکرم، در روستای ابواء ادامه خواهد یافت. روستای ابواء روستایی است که پیامبر (ص) در بازگشت از سفر مدینه مادر بزرگوارشان را در آن روستا از دست می‌دهند.

صحنه‌های مربوط به دوران شیرخوارگی و خردسالی ایشان در روستای سعدیه هم از دیگر بخش‌های فیلم است که در این مرحله فیلمبرداری می‌شوند. علیرضا شجاع نوری، مهدی پاکدل، محسن تنابنده، مینا ساداتی، ساره بیات و پانته‏آ مهدی‏نیا از جمله بازیگران این فیلم سینمایی هستند.

بر اساس خبر‌های منتشر شده از سوی روابط عمومی پروژه داستان فیلم، از محاصره‌ مسلمانان در شعب ابیطالب آغاز می‌شود و به پیش از تولد پیامبر اسلام باز می‌گردد. در این فیلم مخاطب شاهد وقایعی است که از پیش از تولد پیامبر اسلام تا 12 سالگی ایشان را در بر می‌گیرد. لشگرکشی ابرهه به مکه و حمله پرندگان به سپاه او یکی از بخش‌های فیلم است که جلوه‌های تصویری مورد نیاز برای بازسازی آن فرا‌تر از استاندارد‌های موجود در سینمای ایران است.
 
مجیدی در مورد انتخاب این مقطع از زندگی پیامبر اسلام با اشاره به این موضوع که دنبال بهانه و بستری بودم برای آشنایی با آن مقطع زمانی و شرایط ظهور یک پیامبر و تببین مسئله خاتمیت، گفته بود: «این‌‌ همان چیزی است که امروزه ما را نیازمند توجه جدی به اسلام می‌کند. ضمن آنکه درباره این مقطع از زندگی پیامبر (ص) اتفاق نظر بیشتری در جهان اسلام وجود دارد.»

گروه سازنده این فیلم به گفته مجیدی تلاش کرده‌اند با بهره گیری از مستندات مورد وفاق شیعه و اهل سنت دوران و شرایطی را به تصویر بکشد که نیاز به وجود یک پیامبر و پیام جهانی آن مشهود باشد تا فیلم از یک روایت تاریخی صرف فاصله بگیرد و برای شرایط و مخاطبین امروز دنیا حرفی برای گفتن داشته باشد. (اینجا)

قرار است فیلم «محمد (ص)» پخش جهانی داشته باشد و علاوه بر ایران در سایر کشور‌های مسلمان نیز اکران شود.  مصطفی عقاد کارگردان سوری در سال 1977 فیلمی را با عنوان «پیام» در مورد زندگی پیامبر اسلام ساخت که در آن بازیگرانی چون آنتونی کوئین، ایرنه پاپاس، مایکل انصاره و... به ایفای نقش پرداختند. این فیلم با عنوان «محمد رسول الله» در ایران نمایش داده شد و با استقبال خوبی هم مواجه شد. 

سینمای ایران تاکنون توفیق زیادی در تولید آثار تاریخی با محوریت زندگی بزرگان دین اسلام نداشته است. تنها نمونه موفق تولید این‌گونه فیلم‌ها همچنان فیلم «روز واقعه» است که به کارگردانی شهرام اسدی بر اساس فیلمنامه‌ای از بهرام بیضایی ساخته شد. 

مخاطبان سینمای ایران منتظرند تا ببینند مجید مجیدی اولین بخش از این سه‌گانه را چگونه می‌سازد؟