زندگی بدون تنفس: ذراتی که جان ما را نجات می دهد

هنگام بروز حادثه در صورتی که فردی دچار مصدومیت شده باشد اولین اصل کمک اورژانس این است که مسیر تنفسی و خود تنفس مصدوم را بررسی کنیم. در واقع اهمیت تنفس در هنگام اورژانس آنقدر بالا است که پیش از ضربان قلب و جریان خون بررسی می شود. دلیل اش هم کاملا روشن است: اگر برای دقایقی کوتاه اکسیژن به مغز نرسد احتمال مرگ بسیار بالا است.

اما اگر مصدوم امکان تنفس نداشته باشد یا راه های هوایی اش دچار آسیب جدی شده باشد آن موقع خطر جانی بسیار زیاد خواهد بود. حالا محققین بیمارستان کودکان بوستون، مایعی ساخته اند که می توان آن را به مصدوم تزریق کرد و این مایع اکسیژن مورد نیاز بافت های بدن را برای ۱۵ تا ۳۰ دقیقه تامین می کند.

این مایع در واقع محلولی است که حاوی ملکول های اکسیژن است که در یک غشای چربی بسته بندی شده اند. هر بسته تنها ۲ تا ۴ میکرومتر است و آنها درون یک مایع قابل تزریق قرار دارند. این مایع در عمل اکسیژنی را حمل می کند که سه تا چهار برابر اکسیژن درون خون ما است.

البته ساخت مایع های مختلفی که اکسیژن درون خود دارند کار جدیدی نیست و سال هاست که محققین مختلفی روی این موضوع کار می کنند. اما همه این مایع های اکسیژن رسان یک مشکل اساسی داشتند: در صورت تزریق آنها ملکول های اکسیژن در خون به یکدیگر متصل می شدند و حباب های کوچکی درون رگ های خونی تشکیل میشد. چیزی که در پزشکی به آن آمبولی می گویند. همین موضوع می تواند باعث مسدود شدن خون رسانی به مغز و دیگر بافت های حیاتی بشود.

این تیم تحقیقاتی می گوید که موفق شده مشکل را حل کند و راه حل همان بسته بندی ملکول های اکسیژن درون غشای چربی بوده است. حالا امکان تبادل اکسیژن بین سلول ها به خوبی وجود دارد و اگر همه چیز خوب پیش برود این یکی از پیشرفت های مهم در پزشکی به شمار می رود. شاید بتوان نام آن را اکسیر زندگی گذاشت.

پزشک سرپرست این تیم می گوید ایده اولیه این کار در سال ۲۰۰۶ شکل گرفت. وقتی که یک دختربچه به خاطر ذات الریه دچار خونریزی شدید داخل ریه شد و به همین خاطر جان اش را از دست داد.

از آن زمان تیمی شامل پزشکان و متخصصین شیمی مشغول کار روی این پروژه هستند. هر چند هنوز تا استفاده از این معجون زندگی روی انسان ها فاصله داریم. اما می دانیم که گام های اساسی در این مورد برداشته شده و آن را در آینده نزدیک در مکان های مختلف از ماشین های اورژانس گرفته تا سفینه های فضایی خواهیم دید. شاید هم بتوانید آن را تزریق کنید و تا نیم ساعت زیر آب شنا کنید بدون اینکه نیاز به تنفس داشته باشید.