نيمه اول امسال در حالي براي اهاليبازار سرمايه تا 9 روز ديگر به پايان مي‌رسد كه صعود شاخص طي هفته گذشته توانستزيان سهامداران را از ابتداي سال تاكنون به كمتر از منفي يك درصد برساند

اما تلاش سهامداران براي خروج از زيان در شرايطي است كه نوسانات بازارهاي رقيب طي اين نيمه بازدهي به مراتب بهتري را به ثبت رسانده است و سرمايه‌گذاران در بخش‌هاي ارز، طلا و مسكن توانستند نوسانات مثبت قابل توجهي را شاهد باشند.

حال با توجه به ثبت ركوردهاي شاخص در هفته گذشته از يك سو و جذابيت‌هاي ايجادشده كه خريداران را به سمت اين بازار برگردانده است، بايد ديد كدام بازارها در نيمه دوم سال همچنان مورد توجه خواهند بود.

در اين خصوص كارشناسان به بررسي بازارهاي ارز، طلا، مسكن، سپرده‌ بانكي و سهام طي نيمه دوم سال پرداخته‌اند و پتانسيل‌هاي اين حوزه‌ها را براي رشد در نيمه دوم سال بررسي كرده‌اند، كه در ادامه مي‌خوانيد:

كسب بازدهي ارزي سخت است

يك صراف با اشاره به اينكه ارز ومعاملات آن نقش مهمی در ثبات اقتصادی شرکت‌ها دارد، گفت: اکثر شرکت‌های دارای مبادلات بین‌المللی از معاملات ارزی برای ثبات بخشی به فعالیت‌هاي خود استفاده می‌کنند که در این شرایط در گیری شرکت‌ها در معاملات ارزی غیر قابل اجتناب است.

رضا معظمي با بيان اينكه سرمایه‌گذاری در بازار ارز يك سرمایه‌گذاری کلان است، افزود: صرف‌نظر از یک عملیات صرافی که خرید و فروش و حاشیه سود آن برای صراف عايدي دارد، برای سرمایه‌گذار مستقل کسب بازدهی بسیار دشوار است. به عنوان مثال در خلال سال‌های 1378 تا 1387یعنی نزدیک به 9 سال بازدهی سرمايه‌گذاري در دلار در برابر ریال به 12درصد هم نرسید.

در همین حال از سال 84 تاكنون (قیمت تثبيت شده 22هزار ریال) بازدهی اين بازار 143درصد است که بخش عمده آن برای سال‌های 90 و 91 است، اما باز هم همین بازدهی معادل اوراق مشارکت 20درصد است. یعنی اگر شما اوراق مشارکت هم در خلال سال‌های 84 تا حالا داشتید نیز بازدهی‌اش با بازدهی بازار ارز یکی بوده است.

حال اگر مقایسه‌ای از سال 57 یعنی زمانی که نرخ ارز برابر بود با 100ریال با حالا که نرخ ارز برابر است با 22هزار ریال داشته باشید و نرخ بهره را ثابت در نظر بگیریم، اگر اوراق مشارکت در سال 57داشته باشید با ربح مرکب بازدهی شما تا امسال معادل 410 برابر سرمایه اولیه است، در حالی که ارز تنها 210 برابر شده است.
وي تاكيد كرد: پس سود گرفتن از بازار ارز امری دشوار است و در سرمایه کم شاید نتوان بازدهی مناسبی را گرفت و به بیکاری سرمایه سرمایه‌گذار می‌انجامد.

رشد دلار به نفع دولت

رضا معظمي با اشاره به اينكه در هر حال اقتصاد ایران همواره با وضعیت مناسب ارزی همراه بوده است، خاطرنشان كرد: از سویي رشد بهای ارز به نفع 100درصدی دولت است مثلا اگر دولت سال گذشته در نرخ هر دلار 12000ریال برای تامین مثلا یارانه نقدی لازم بود ماهانه 5/2 میلیارد دلار ارز بفروشد، هم‌اكنون تنها لازم است 36/1 میلیارد دلار بفروشد. به معنای دیگر درآمد دولت و پایداری ذخیره ارزی افزایش می‌یابد.
در حال حاضر هم اگر منطقی برخورد کنیم، دولت بايد برای جبران کاهش موقت فروش نفت خام نرخ تبدیل ارز را بالاتر ببرد.

اين فعال بازار ارز تصريح كرد: بازار ارز یک بازار واقعی است و ارز کالایی دارای توازن عرضه و تقاضا است.
پس باید در نظر داشته باشید که هرچه قیمت ارز بالاتر می‌رود رشد بیشترش دشوار تر می‌شود. در همین حال ارز حالت مهار تورم دارد، یعنی سرمایه‌گذار می‌تواند در هنگام تورم شدید ارز را جایگزین ریال کند که ارزش دارائیش ثابت بماند. این هم البته در حد جبران تورم است و رشد خاصی ندارد.

از طرفی خیلی از فعالان بازار ارز ترس تاریخی از این بازار به ویژه با یاد آوری خاطرات تحولات این بازار بعد از پذیرش قطعنامه 598 را دارند. همان‌طور شاهد بودیم که پس از مذاکرات اولیه در استانبول هم قیمت ارز به میزان قابل ملاحظه‌ای کاهش یافت که این امر هم نشان می‌دهد این بازار با ریسک‌هایي هم مواجه است، لذا برای سرمایه‌های کم اصولا نزدیک شدن به بازارهای ارز و طلا خطرناک است و بهتر است سرمایه‌گذاران به سمت نظام بانکی، اوراق مشارکت و سهام (توام با بیمه آن) گرایش داشته باشند تا بازار پرمخاطره‌اي مانند ارز.

ارز بازاري بدون پيش‌بيني

وي با بيان اينكه پیش‌بینی در مورد بازارها بسیار سخت است به خصوص که ریشه دو بازار ارز و طلا در آشفتگی است، گفت: برخلاف دو بازار سپرده بانکی و سهام که ریشه آنها در آرامش است، ارز و طلا در حالتی رشد می‌کنند که شما آشفتگی در پیش داشته باشید.

در دنیا هم همین است وقتی احتمال فرو پاشی منطقه یورو تقویت می‌شود دلار وطلا رشد می‌کند و برعکس وقتی توافقی صورت می‌گیرد سهام رشد می‌کند و قیمت اوراق قرضه بالا می‌رود. از طرفی هیچ فعال اقتصادی نمی‌تواند روند مسائل سياست‌ خارجي را پیش‌بینی کند و متاسفانه چون در بازار ارز و طلا شما با صراف و طلا فروش معامله می‌کنید، وقتی آنها نگران می‌شوند و قیمت پایین بیاید از شما خريد نمي‌كنند. به خاطر همین سرمایه‌گذاران خرد نمی‌توانند در هنگام کاهش قیمت به سرعت فرار کنند و زیان سنگینی می‌برند.

رضا معظمي ادامه داد: امیدواریم مسائل سیاسی خارجی و تحریم‌ها برطرف شود تا بازار ارز به حالت با ثبات خود بازگردد، اگر این حالت بشود و تورم هم مهار شود نیازی به تغییر قیمت ارز نيست.

بازدهي جذاب سپرده‌هاي بانكي

در همين حال مديرعامل يك شركت سرمايه‌گذاري با اشاره به جذابيت‌هاي نرخ سود سپرده‌هاي بانكي تصريح كرد: با توجه به نوسانات منفي بازار سهام در سال جاري طي دوره‌اي از بازار سهام خارج شده و تمركز خود را در سپرده بانكي متمركز كرديم.
وي گفت: علاقه‌مندي بانك‌ها براي جذب سرمايه‌ها موجب شد حتي با رايزني‌هاي صورت گرفته بتوانيم سرمايه‌گذاري با نرخ‌هاي جذابي را در اين مدت در بانك‌ها با كسب بازدهي بسيار بالاتر از بازار سهام و در حد 24 درصد داشته باشيم.

وي با بيان اينكه در آن مقطع P/E سيستم بانكي در حدود 4 و P/E بازار حدود 7 مرتبه بود، تاكيد كرد: بالا بودن بازدهي سيستم بانكي از يك سو و عدم اطمينان در بحث تحريم‌ها و فضاي سياسي، موجب مي‌شد تا سرمايه‌گذاري در سيستم بانكي جذاب‌تر و مطمئن‌تر از بازار سهام با همه ريسك‌ها و شرايط ركودي آن باشد.

فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري به بورس برمي‌گردند

اين مدير سرمايه‌گذاري افزود: روند طي شده براي بورس طي 5 ماه گذشته و بازدهي منفي آن نيز درستي اين تصميم‌گيري‌هاي ما را ثابت كرد، اما نشانه‌هاي برگشت بازار اين روزها با برقراري آرامش سياسي و بازگشت خوش‌بيني به بازار ديده مي‌شود.
از طرف ديگر با توجه به افزايش بهاي ارز و نرخ تورم، فرصت‌هاي مناسب‌تري در بازار سهام براي سرمايه‌گذاري وجود دارد كه مي‌توان از آن استفاده كرد.
به اعتقاد وي، P/E بازار و قيمت سهام در شرايط بسيار مطلوبي قرار دارد كه ارزندگي بسياري از شركت‌ها را نشان مي‌دهد. به اين ترتيب با تعديل P/E اكثر سهام از يكسو و نيز افزايش قيمت محصولات فلزي از سوي ديگر مي‌توان به رشد بازار سهام اميدوارتر بود.

سيستم بانكي ساكن مي‌ماند

اين مدير سرمايه‌گذاري خاطرنشان كرد: با شفاف شدن ريسك‌هاي بازار سرمايه و روند توليد و فروش شركت‌ها كه در ابتداي سال نگراني‌هايي را ايجاد كرده بود، در حال حاضر تصميم گرفته‌ايم تا به جاي سيستم بانكي از فرصت‌هاي سرمايه‌گذاري در سهام استفاده كنيم.
وي افزود: بازدهي سيستم بانكي در شرايطي كه بورس روندي ركودي داشت براي ما مطلوب بود، اما در حال حاضر شرايط براي سرمايه‌گذاري و كسب بازدهي در بورس فراهم شده است.
بنابراين با بازنگري در سياست‌هاي خود و با توجه به اينكه در نيمه دوم سال نيز سيستم بانكي مانند نيمه اول سال خواهد بود سعي مي‌كنيم با انعطاف‌پذيري، ‌بخشي از سرمايه خود را از سيستم بانكي به بازار سهام منتقل كنيم.

بازار سرمايه شرايط رو به بالايي دارد

از سوي ديگر مدير معاملات كارگزاري بانك اقتصاد نوين درخصوص عوامل تاثيرگذار بر بازار سرمايه گفت: صرف نظر از عوامل سياسي تاثير‌گذار، عوامل اقتصادي شامل متغيرهاي اقتصاد بين‌الملل از يك طرف و متغيرهاي داخلي اقتصادي از طرف ديگر هستند.
پورنعمت خاطرنشان كرد: با توجه به اينكه وجود يك آرامش نسبي در پارامترهاي اقتصادي پيش‌بيني مي‌شود و با در نظر گرفتن اينكه بسياري از شركت‌هاي فعال بازارسرمايه در گزارش‌هاي ميان دوره‌اي خود (شش ماهه) در نيمه دوم سال به لحاظ پوشش سودآوري از شرايط قابل قبولي برخوردار هستند، به نظر مي‌رسد بازار سرمايه در نيمه دوم سال شرايط متعادل و رو به بالايي هرچند با آهنگ آرام تجربه كند.

وي تاكيد كرد: بررسي روند بازار سرمايه نشان مي‌دهد كه همواره اين بازار سال‌هاي قبل از انتخابات را به صورت پر ريسك تجربه كرده است، زيرا كه بازار سرمايه حساسيت بالايي نسبت به ديدگاه‌هاي گروه‌هاي سياسي از خود نشان مي‌دهد؛ هرچند كه در دوره‌هاي اخير بازار سرمايه خود را متفاوت از سيكل سنتي نشان داده است. البته هنوز زمان زيادي تا انتخابات رياست‌جمهوري باقيمانده است و در حال حاضر صحبت از اين موضوع كمي زود به نظر مي‌رسد.

پورنعمت ادامه داد: ايجاد ابزارهاي نوين در بازار سرمايه مثل اختيار فروش تبعي سهام موجب شد كه بسياري از فعالان بازار سرمايه نسبت به سرمايه‌گذاري در سهام و كسب حداقل بازده معادل نرخ سود سپرده اطمينان خاطر داشته باشند. اين در حالي است كه به سهامداران براي حفظ موقعيت سهامداري خود يا لا‌اقل اختصاص درصد بيشتري از پرتفوي خود به سهام را توصيه مي‌كنم.

اين تحليلگر بازار سرمايه افزود: بحران منطقه يورو و تاثير آن بر نرخ‌هاي جهاني محصولات، اقتصاد بي‌رشد آمريكا و شرايط اقتصادي چين و تاثير آنها بر مصرف جهاني موجب شده تا خوش‌بيني در زمينه افزايش قيمت‌هاي جهاني و بالطبع تاثيرگذاري اين عامل بر سودآوري شركت‌هاي صادر‌كننده طي ماه‌هاي آينده به حداقل برسد. البته جلسه آينده بانك مركزي آمريكا و تصميم‌گيري در زمينه محرك اقتصادي سوم مي‌تواند تا حدي در كوتاه مدت موجب رونق در بازارهاي بين‌المللي شود.

همچنين از جمله متغيرهاي داخلي اقتصادي نيز مي‌توان به نرخ سود سپرده‌هاي بانكي، نوسانات نرخ ارز، قيمت سكه و طلا و قيمت مسكن اشاره كرد. به گفته پورنعمت، تلاش دولت براي مهار نقدينگي جامعه و تصميم شوراي پول و اعتبار مبني بر افزايش نرخ سود سپرده‌هاي بانكي موجب شد كه بسياري از مردم سرمايه‌هاي خود را در حوزه بانكي سرمايه‌گذاري كنند.

بنابراين هرچند كه اين فاكتوردر كنترل نقدينگي جامعه نقش به‌سزايي ايفا كرد، اما بازنگري به منظور ايجاد انگيزه براي سرمايه‌گذاري بيشتر احساس مي‌شود. از سوي ديگر پيش‌بيني از روند افزايش قيمت جهاني طلا موجب شده اين روزها شاهد افزايش قيمت در بخش سكه و طلا در داخل كشور باشيم، اما به نظر مي‌رسد قيمت سكه و طلا در محدوده فعلي طي ماه‌هاي آينده از ثبات نسبي برخوردار باشد.

آمادگي چرخش نقدينگي به سمت مسكن

يك استاد دانشگاه و تحليلگر بازار مسكن نيز درخصوص اين بازار در نيمه دوم سال گفت: همان طور كه پيش‌بيني مي‌كرديم روند بازار مسكن در نيمه اول سال با تغييرات و رشد قيمتي همراه بود كه رشد حدود 30 درصدي را براي اين بخش به ثبت رساند.
بيت‌الله ستاريان افزود: در همين حال پيش‌بيني‌ها حاكي از آن است كه اگر اوضاع سياسي و اقتصادي در فضاي ترديدآميز كنوني حركت كند، طي نيمه دوم سال نيز رشد قابل توجهي براي بخش مسكن رقم خواهد خورد.
وي تصريح كرد: اما اگر چنانچه سياست‌هاي داخلي دولت و تحريم‌هاي بين‌المللي در جهت‌هاي منفي و مثبت شفاف شوند و فضاي ابهام‌آميزي نداشته باشند، نقدينگي با شدت بيشتري به سمت بخش مسكن حركت خواهد كرد.

اين استاد دانشگاه معتقد است: در شرايط باثبات، چرخش نقدينگي از بخش‌هاي ديگر به سمت بازار مسكن بيشتر است. زيرا بازارهايي مانند ارز و طلا كم‌تحرك مي‌شوند و معاملات مسكن رونق مي‌گيرد.
بر اين اساس ثبات شرايط سياسي افزايش زيادي را براي قيمت مسكن در نيمه دوم سال به همراه خواهد داشت.

اين در حالي است كه وقتي شرايط بي‌ثبات است، ميزان توليد در اين بخش پايين مي‌آيد و باز هم افزايش تقاضاي خريد رشد قيمت‌ها را در بازار مسكن رقم خواهد زد.

نياز به سرمايه‌گذاري در مسكن قابل توجه است

ستاريان خاطرنشان كرد: در واقع بخش مسكن تنها بازاري است كه از ديدگاه سرمايه‌گذاري و سرمايه‌گذار باثبات‌تر از همه بخش‌هاي ديگر تلقي مي‌شود. مخصوصا طي سال‌هاي 90 و 91 جهش قيمت مسكن قابل توجه بود. از نظر وي بازارهاي ديگر رقيب بي‌ثبات و موقتي هستند و حضور سرمايه‌گذاري در بخش‌هاي طلا و ارز مقطعي و در نوسان‌هاي موقت صورت مي‌گيرد.
ستاريان با اشاره به اينكه در معاملات امسال ركود معاملات در انتهاي ماه رمضان را داشتيم، افزود: بعد از اين ركود موقت در حال حاضر شاهد رشد قيمت‌ها و رونق معاملات هستيم و آمارها نشان از رونق دارد، زيرا هميشه رشد قيمت با رونق همراه است. مگر اينكه ركود تورمي داشته باشيم كه در اين شرايط رشد قيمت‌ها بدون معامله است.
اين استاد دانشگاه در پايان خاطرنشان كرد: با هر گونه تغيير و تحولي در اقتصاد كه رونق و توسعه اقتصادي را به همراه داشته باشد، بخش ملك و مسكن اولين جاذب اين نقدينگي خواهد بود.
ستاريان تصريح كرد: بخش مسكن اولين پايگاهي است كه توسعه مي‌يابد؛ زيرا اين بخش همواره نياز به سرمايه‌گذاري‌هاي بيشتر از آنچه كه فكر مي‌كنيم دارد و امكان رشد و توسعه نيز در آن به مراتب از بازارهاي ديگر بهتر است، زيرا گسترش قابل توجهي براي آن قابل تصور است.

رشد دوباره با نگراني‌هاي جهاني

يك كارشناس بازار طلا هم درخصوص آينده اين فلز گرانبها تاكيد كرد: سخنراني دو هفته گذشته رييس‌‌ بانك مركزي آمريكا اخبار نسبتا نگران‌كننده‌اي را به بازارهاي آن كشور مخابره كرد تا جايي كه به وضوح مي‌توان دريافت؛ اقتصاد آمريكا از شرايط رضايت‌بخش فاصله دارد. در پي انتشار سخنراني برنانكي شاخص دلار كاهش يافت و همزمان قيمت جهاني طلا حدود 40 دلار در هر اونس افزايش يافت.
ميثم رادپور با بيان اينكه متغير قيمت دارايي‌ها خارج از حيطه، كنترل سياست بسط پولي ايالات‌متحده است، گفت: چنانچه بنا به گفته بن برنانكي سياست بسط پولي در قالب QE3 ادامه يابد، كاهش شاخص دلار و افزايش قيمت فلزات گرانبها و در راس آنها طلا در آينده‌اي نه چندان دور انتظار مي‌رود.

وي خاطرنشان كرد: پس از افزايش قيمت اونس طلاي جهاني بازار طلاي تهران نيز به حركت درآمد، با اين تفاوت كه جهت حركت آن عكس بازار طلاي جهاني بود. حركت معكوس بازار تهران به كاهش قيمت دلار مربوط مي‌شد.

رادپور با بيان اينكه اين روزها بازار ارز تهران تا حدودي بلاتكليف است، افزود: از طرفي محرك اصلي قيمت ارز يعني نگراني از آينده مناسبات سياسي كشور قيمت‌ها را به صعود فرا مي‌خواند و از طرفي ديگر خبر راه‌اندازي بورس ارز به طرز قابل توجهي در مسير صعود ارز مانع‌تراشي مي‌كند.

در همين حال بسياري از تحليل‌گران اقتصادي معتقدند اگر بورس ارز به درستي و براساس مباني اقتصادي راه‌اندازي شود، ره‌آوردهاي اميدواركننده‌اي خواهد داشت. زيرا بورس ارز مي‌تواند به افزايش شفافيت قيمت‌ها، افزايش كارآيي تخصيص و در نتيجه كاهش حوزه‌هاي رانت ارزي منتهي شود، اما به دليل ابهامات زيادي كه در مورد سازوكارهاي بورس ارز موجود است، اين روزها بازار ارز با نگراني به كار خود ادامه مي‌دهد.

فاصله سكه از قيمت‌هاي واقعي

رادپور خاطرنشان كرد: هميشه اين نگراني وجود دارد كه بازار ارز تعبير بدي از اخبار خوب داشته باشد. ناكارآمدي بارز بازار آزاد ارز آن را به محلي براي تعبير به جاي تحليل بدل كرده است.
از آن‌جا كه بازار ارز احساس مي‌كند عدم تقارن اطلاعاتي عمده‌اي با دولت و به‌طور خاص بانك مركزي دارد، تمام حركات آن مقام ناظر را به عنوان پيامي در نظر مي‌گيرد. به‌اين ترتيب حتي اقداماتي كه اساسا به نفع ريال است، ممكن است پيام نگران‌كننده‌اي در جهت تضعيف ريال به بازار مخابره كند.
به عنوان مثال بسياري از فعالان بازار ارز معتقد بودند كه حذف ارز مسافرتي به معني آن است كه بانك مركزي از نظر منابع ارزي در تنگنا قرار دارد. بنابراين پس از انتشار اين خبر قيمت دلار اندكي افزايش يافت. حال آنكه در واقع حذف ارز مسافرتي در هر زماني به نفع ريال است.

بنابر اعتقاد رادپور، از آنجا كه بازار ارز در انتظار اخبار سياسي خوشايندي نيست، بستر اساسي ارز براي حفظ قيمت آن تا حدود زيادي محكم است. همچنين به نظر نمي‌رسد بورس ارز يا ساير سازوكارهاي مشابه در جهت كاهش قيمت ارز كمك موثري بكند. از سوي ديگر تصميم‌گيري فدرال رزرو در جهت تداوم اعمال QE3 بستر محكمي براي حركت رو به بالاي اونس طلاي جهاني فراهم آورده است.

اين تحليلگر بازار طلا تاكيد كرد: در نتيجه مي‌توان چنين جمع‌بندي كرد كه براساس آخرين تصاويري كه از وضعيت اقتصاد جهاني در اختيار داريم و نيز بر پايه سابقه‌اي كه از بازار ارز كشور در دست داريم، كاهش قيمت طلا در روزهاي پيش رو انتظار نمي‌رود. اين در حالي است كه در حال حاضر سكه تمام در بازار تهران حدود 100 هزار تومان زير قيمت (ارزش ذاتي براساس نرخ دلارو‌اونس) معامله مي‌شود.

براين اساس چنانچه ساير شرايط ثابت فرض شود انتظار مي‌رود عوامل موجود با توسل به ابزار آربيتراژ، سكه را به قيمت واقعي آن نزديك‌تر كند كه اين به معناي افزايش قيمت سكه در آينده‌اي نزديك خواهد بود.