سناریوی دولت برای تک نرخی کردن بنزین

اجرای طرح تبدیل بنزین 100 تومانی به بنزین نیمه یارانه‌ای 400 تومانی و 2 نرخی شدن عرضه بنزین از ابتدای خرداد ماه سالجاری، گام اول دولت به منظور اجرای چراغ خاموش عرضه تک نرخی این فرآورده پر طرفدار نفتی در کشور در سالجاری بود.
بر این اساس با تبدیل باقیمانده سهمیه بنزین 100 تومانی ذخیره سازی شده در کارت‌های هوشمند سوخت به بنزین 400 تومانی، عملا عرضه این فرآورده نفتی در کشور پس از اجرای فاز اول قانون هدفمندی یارانه‌ها 2 نرخی شد.
با این وجود، مسئولان شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی هدف از تغییر سهمیه بنزین 100 به 400 تومانی را تغییرات جدید نرم افزاری و معماری سامانه هوشمند سوخت عنوان کرده و تاکید کردند: حذف بنزین 100 تومانی ارتباطی با اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها ندارد.
همزمان با اجرای این طرح تبدیل بنزینی، با موافقت ستاد هدفمندی یارانه‌ها، شرکت ملی پخش فرآورده‌های نفتی اقدام به غیر فعالسازی بخش گسترده ای از کارت‌های موقت سوخت در کشور کرد.
گام دوم دولت برای عرضه بنزین تک نرخی
با گذشت بیش از چهار ماه، دولت دومین گام را برای عرضه تک نرخی قیمت بنزین با کاهش سهمیه بنزین آزاد کارتهای هوشمند سوخت برداشت، هر چند شرکت ملی پخش فرآورده های نفتی معتقذ است طرح کاهش 200 لیتری سهمیه بنزین آزاد ماهانه خودروها به منظور کاهش بار بر روی سامانه هوشمند سوخت بوده است.
از سوی دیگر برخی از مسئولان یکی از اهداف کاهش سهمیه بنزین آزاد کارت‌های هوشمند سوخت را مقابله با قاچاق بنزین به ویژه در مبادی مرزی اعلام می شود اما نکته قابل توجه آن است که اگر سیاست دولت صرفا مقابله با قاچاق بنزین بود، امکان کاهش سهمیه بنزین آزاد کارت‌های هوشمند سوخت فقط در شهرهای مرزی وجود داشت و نیازی به ایجاد بار روانی در کل کشور نبود.
همچنین از اواسط سالجاری طرح عرضه بنزین با قیمت تعادلی در برخی از مبادی مرزی اجرا شده است و در کنار اجرای این پروژه، امکان مدیریت تراکنش کارت‌‌های سوخت توسط سامانه هوشمند سوخت در تمامی استان‌های کشور وجود دارد.
آمارهای رسمی حاکی از آن است که در حال حاضر به طور متوسط مصرف بنزین آزاد هر خودرو ماهانه حدود 30 لیتر است و در صورتی که تراکنش کارت سوختی به ویژه در مناطق مرزی مصرف ماهانه 500 لیتر بنزین آزاد را ثبت کند امکان غیر فعال کردن این کارت‌های سوخت برای مقابله با قاچاق وجود داشت.
در همین حال مسئولان دولتی در روزهای گذشته بارها تاکید کرده اند که محدودیتی در مصرف بنزین آزاد در سطح کشور وجود ندارد و مردم با استفاده از کارت ویژه جایگاه داران به صورت نامحدود اقدام به خرید بنزین 700 تومانی بکنند.
از این رو اگر هم سیاست کاهش سهمیه بنزین آزاد خودروها مقابل با قاچاق باشد، افراد سودجو با استفاده از کارت ویژه جایگاهداران هم می توانند اقدام به تامین بنزین آزاد و انحراف این فرآورده به صورت نامحدود به خارج از کشور بکنند.
دلایل محدودیت عرضه بنزین آزاد با کارت جایگاه‌داران
ناصر رئیسی فرد رئیس کانون کارفرمایی جایگاه‌داران سوخت سراسر کشور روز گذشته  با اشاره به سرگردانی جدید بنزینی مردم در جایگاه‌های سوخت از بروز مشکل فنی"کد خطای 25 "و غیرفعال شدن کارت بنزین آزاد جایگاه‌داران خبر داد و گفت: کاهش تعداد کارت‌های بنزین آزاد منجر به افزایش زمان سوخت‌‌گیری خودروها شده است.
در حال حاضر ذخیره بنزین نیمه یارانه‌ای (بنزین 400 تومانی) کارت‌های هوشمند سوخت با احتساب سهمیه آبان به بیش از سه میلیارد لیتر رسیده است و برای استفاده از بنزین آزاد باید ابتدا سهمیه بنزین 400 تومانی به اتمام برسد.
به نظر می‌رسد یکی از دلایل غیر فعال و محدود شدن کارت ویژه بنزین آزاد جایگاه داران ترغیب خودرو سواران به استفاده از کارت سوخت شخصی برای خرید بنزین آزاد و اتمام ذخیره بتزین 400 تومانی کارت‌ها باشد.
از سوی دیگر همزمان با کاهش سهمیه بنزین نیمه یارانه‌ای برخی از خودروهای عمومی در قالب اجرای طرح "ساماندهی ناوگان حمل و نقل عمومی" در یک ماه گذشته، احتمال کاهش سهمیه بنزین 400 تومانی خودروهای دوگانه سوز شخصی و عمومی هم قوت گرفته است.
در نهایت رصد آخرین تغییر و تحولات بنزینی نشان می دهد که اسب دولت برای عرضه بنزین تک نرخی زین شده است و این احتمال وجود دارد که در آینده با حذف بنزین 400 تومانی و ایجاد یک محدودیت زمانی، بنزین با یک نرخ 700 تومانی در جایگاه‌های سوخت به مردم عرضه شود.
بنزین‌های 400 تومانی فعلا نمی‌سوزد
برای آبان ماه سالجاری تغییری در سهمیه بنزین خودروهای شخصی، عمومی و خدماتی ایجاد نشده است از این رو 60 لیتر سهمیه بنزین نیمه یارانه‌ای با قیمت 400 تومان خودروهای شخصی تا ساعت 24 امشب یکشنبه 30 مهر ماه به کارت های هوشمند سوخت واریز شود.
 در همین حال، سهمیه بنزین آزاد خودروهای شخصی بدون محدودیتی، در صورت اتمام سهمیه بنزین نیمه یارانه ای 400 تومانی خودروها از طریق کارت هوشمند سوخت خودرو قابل برداشت است ضمن آنکه برای آبان ماه امسال هیچگونه محدودیت زمانی برای استفاده از سهمیه بنزین 400 تومانی ذخیره شده در کارت‌ها تعیین نشده است.
 پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها، بنزین معمولی یارانه ای 400 تومان، بنزین معمولی آزاد 700 تومان، بنزین سوپر نیمه یارانه ای 500 تومان و بنزین سوپر آزاد 800 تومان در سطح جایگاههای کشور عرضه شده است.