براساس آمارهای سازمان بهزیستی درحال حاضر فقط 18درصد کودکان بیسرپرست تحت پوشش این سازمان شرایط واگذاری به خانوادهها را دارند در حالی که در صورت تصویب قانون جدید شرایط واگذاری 50 درصد کودکان فراهم میشود. در حال حاضر 9 هزار و 500 کودک در مراکز و خانههای کودک تحت پوشش سازمان بهزیستی نگهداری میشوند که در شرایط فعلی فقط 18درصد کودکان شرایط داشتن سرپرست دائم و فرزند خوانده شدن را دارند. همچنین بر اساس آمارهای سازمان بهزیستی 9 درصد کودکان بهزیستی سر راهی و 7 درصد آنان نیز معلول هستند و فقط 18 درصد کودکان تحت پوشش شرایط فرزند خواندگی را دارند و در مجموع سالانه حدود یکهزار کودک به خانوادههای دارای شرایط واگذار میشوند که البته سهم استان تهران نیز در سال جاری فقط حدود 180 کودک بیسرپرست و 10 کودک به صورت امین موقت بوده که به خانوادهها سپرده شدهاند. با قانون قبلی فرزندخواندگی که که متعلق به 38 سال قبل است واگذاری فرزند به خانوادهها بسیار سخت است و مدتی است سازمان بهزیستی با استفاده از نظرات کارشناسان و متخصصین مفاد جدیدی به این قانون افزوده که پس از کش و قوسهای فراوان هم اکنون درکمیسیون اجتماعی در دست بررسی است.
قانون فرزندخواندگی مربوط به 38 سال قبل است
مدیرکل بهزیستی استان تهران در گفتوگو با مهر با اعلام اینکه قانون فرزندخواندگی در ایران مربوط به 38 سال قبل است، گفت: این قانون سال 53 به تصویب مجلس رسیده و بسیار قدیمی است. این نهاد با مشکلات و تنشهایی برای واگذاری کودکان به خانواده مواجه است بنابراین حدود 5 سال پیش سازمان بهزیستی کشور با ارائه طرحی کارشناسی شده در قالب زوایای مختلف سپردن کودکان بیسرپرست و بدسرپرست تحت حمایت بهزیستی به هیات دولت درصدد کاهش مشکلات این بخش است. دکتر ولیا... نصر افزود: این طرح توسط هیات دولت به شورای نگهبان ارسال شده و شورای نگهبان نیز آن را به کمیسیون اجتماعی مجلس ارجاع داده است. وی اظهار امیدواری کرد با تعامل خوب میان شورای نگهبان و مجلس بسیاری از مشکلات حیطه فرزندخواندگی به ویژه در بخش حضانت فرزند به صورت امین حل شود. وی در ادامه با بیان اینکه 85درصد از کودکان تحت حمایت بهزیستی کودکان بد سرپرست و 15درصد بیسرپرست هستند، میگوید: به ازای هر کودک قابل واگذاری در مراکز زیر نظر بهزیستی 7 خانواده متقاضی گرفتن آن کودک هستند که توسط کمیتههای شناسایی صلاحیت مورد بررسی قرار میگیرند. مدیرکل بهزیستی استان تهران موارد امتیازی بهزیستی به خانوادهها را شامل مواردی همچون: میزان تمکن، تحصیلات، سن، موقعیتهای اجتماعی و مذهبی و همچنین نداشتن سوءسابقه و اعتیاد در خانوادههای متقاضی فرزند اعلام میکند.
تسهیل در واگذاری فرزند به خانواده ها
در همین رابطه معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی نیز از تصویب نهایی لایحه فرزند خواندگی در آیندهای نزدیک در مجلس خبر داده و عنوان کرد که مدتی است کمیسیون اجتماعی مجلس در حال رفع اشکالات لایحه فرزند خواندگی است و تاکنون نیز درصد زیادی از ایرادات برطرف شده است که امیدواریم در آیندهای نزدیک این لایحه به تصویب نهایی برسد. محمد نفریه با اشاره به اینکه تصویب لایحه جدید فرزند خواندگی باعث ایجاد تسهیل در روند واگذاری فرزند به خانوادهها میشود، گفت: در حال حاضر مراحل واگذاری فرزند به خانوادهها حداکثر 6 ماه زمان نیاز دارد که این مدت در صورت تصویب نهایی لایحه جدید بسیار کاهش پیدا خواهد کرد. براساس گفتههای معاون سازمان بهزیستی، تاکنون فقط کودکان بیسرپرست شرایط واگذاری را داشتند اما در قانون جدید کودکان بدسرپرست را نیز میتوان به عنوان فرزند خوانده یا امین موقت به خانوادهها واگذار کرد و این موضوع میتواند تحولات زیادی در واگذاری فرزند به خانوادهها ایجاد کند. به گفته نفریه، داشتن سلامت روانی که به تائید پزشک رسیده باشد، شرایط مالی مناسب، نداشتن سوءسابقه، اعتیاد و...از جمله مواردی است که خانوادهها برای پذیرفتن فرزند باید داشته باشند و همچنین براساس قانون جدید، به خانوادههای دارای فرزند و دختران مجرد سن بالا نیز کودک واگذار خواهد شد.
واگذاری فرزند به دختران مجرد در قانون جدید
اما امیرحسین قاضیزاده سخنگوی کمیسیون اجتماعی مجلس از آخرین تحولات در طرح فرزندخواندگی خبر داده و گفت: این لایحه21 اصلاحیه دارد و در انتها باید در صحن علنی مجلس به تصویب برسد. البته در این خصوص منتظر هیاترئیسه مجلس هستیم تا لایحه را مطرح کرده و در صحن علنی به تصویب نهایی برساند. یکی از این اصلاحیهها درباره فرزندان بدسرپرست است تا وضعیت تأمین مالی آنها ارتقا یابد. وی افزود: در صورت تصویب نهایی قانون فرزندخواندگی دخترانی که سن بالا دارند نیز میتوانند فرزند اختیار کنند. به هر حال لایحه جدید فرزندخواندگی که به منظور تسهیل در واگذاری فرزند به خانوادههای دارای شرایط تدوین شده چندین ماه است که مراحل بررسی و کار کارشناسی خود را طی میکند که امیدواریم هرچه سریعتر در کمیسیون اجتماعی ایرادات آن برطرف و برای تصویب نهایی وارد صحن علنی مجلس شود که البته برای باید منتظر نتیجه نهایی آن ماند که آیا در نهایت واگذاری فرزند به دختران مجرد، خانوادههای دارای فرزند، ایرانیان خارج از کشور و... انجام میشود یا خیر.