O. K از كجا آمده است؟!

واژه «اوكی» امروزه یكی از پركاربردترین واژه‌ها در بسیاری از زبان‌هاست و از نظر گسترش در سطح جهانی، جزو بین‌المللی‌ترین واژه‌ها به‌شمار می‌رود. واژه اوكی از كجا آمده؟ آیا روزی به‌طور اتفاقی این واژه به ذهن یك نفر خطور كرد و بعد هم همه شروع به استفاده از آن كردند و بعد هم جهانگیر شد؟ كتابی نوشته «َلِن مِت‌كالف» كه به تازگی در این مورد درآمده راهگشای پاسخ به این پرسش‌هاست. مت‌كالف در این كتاب كه «اوكی: قصه عجیب برترین واژه » نام دارد مدعی می‌شود كه «اوكی» برترین ابداع انگلیسی‌زبانان است. این مدعا البته سوال‌برانگیز است. «اوكی» چطور می‌تواند یك ابداع باشد؟ و آیا این واژه كوچك می‌تواند از موزیك جاز، بیس‌بال و تلفن و انیمیشن «سیمپسون‌ها» هم برتر باشد؟ در واقع پاسخ به پرسش اول، بله، است.

«مت‌كالف» در جست‌وجوهای خود برای یافتن نخستین استفاده از كلمه اوكی به گوشه‌ای گمنام از یك روزنامه چاپ بوستون در تاریخ ۲۳ مارچ ۱۸۳۹ رسیده‌است. بنا بر تحقیقات این نویسنده، داستان واقعی «اوكی» از این قرار است: محبوب‌ترین واژه دنیا، زندگی خود را به عنوان یك شوخی آغاز كرد. روزنامه‌های آمریكایی در اواخر دهه ۱۸۳۰ به شكل تمسخرآمیزی كاری را شروع كرده بودند و مخفف‌های مثلا جالب را چاپ می‌كردند و یك مقاله‌نویس در روزنامه «بوستون مورنینگ پست» هم به عنوان یكی از این شوخی‌ها، مخففی ساخت به شكل«.o.k». وی برای ساخت این مخفف، شكلی نادرست از كلمه«all correct» (تماما صحیح) را به صورت «oll korrect» در نظر گرفت و دو حرف اول آن را به صورت«.o.k» مخفف كرد.

زمانی از این شوخی نگذشته بود كه دشمنان اندرو جكسون، هفتمین رئیس‌جمهور ایالات متحده شایعه‌ای به‌راه انداختند كه این رئیس‌جمهور، سواد درست خواندن و نوشتن ندارد و به عنوان شاهد این مدعا گفتند كه وی اگر سواد داشت اجازه نمی‌داد كلمات غلطی مانند «اوكی» در رسانه‌های كشور چاپ شود. همین، آغاز شهرت و رواج اوكی بود. چیزی نگذشت كه متصدی‌های تلگراف قرار گذاشتند تا برای اعلام وضعیت رفع خطر یا همان وضعیت عادی، از O.K. استفاده كنند و پس از آن دیگر كسی نتوانست جلوی رواج روزافزون آن را بگیرد و به قول مت‌كالف نخستین واژه‌ای كه روی كره ماه از زبان انسان درآمد هم عملا باید همین «اوكی» بوده‌باشد. اما جذابیت بزرگ این كلمه كوچك در چه نهفته است؟

«الن مت‌كالف» در كتاب خود سعی می‌كند چند توضیح در این زمینه ارائه كند. به گفته او خوش‌آوایی این واژه، قابل تلفظ بودن آن در تقریبا همه زبان‌ها، كوتاهی و سادگی و تضاد حالت مونث o با حالت مذكر k همه باعث این گیرایی شده‌است. اوكی امروزه در پیامك‌های تلفن همراه حتی به صورت كوتاه‌تر «k.» نیز درآمده است.