گرافیک‌های RTX 5000 انویدیا؛ معماری «بلک‌ول» با لیتوگرافی سه نانومتری گردوخاک به‌پا می‌کند

انویدیا معمولاً هر دو سال یک‌بار معماری گرافیکی جدیدی معرفی می‌کند و به‌همین‌دلیل انتظار داریم معماری بلک‌ول (Blackwell) در اواخر سال ۲۰۲۴ از راه برسد. با وجود این‌که فاصله‌ی زیادی تا اواخر ۲۰۲۴ داریم، شماری از مهندسان انویدیا مشغول بحث درباره‌ی بلک‌ول و توانایی‌های جدید این معماری هستند.

بر اساس گزارش اکستریم‌تک، انویدیا احتمالاً در گرافیک‌های مبتنی‌بر بلک‌ول سراغ تراشه‌ی یکپارچه می‌رود؛ این درحالی‌ است که AMD در کارت‌های گرافیک سری RX 7900 سراغ طراحی چیپلت (متشکل‌از کاشی‌های پردازشی) رفته است. ظاهرا عملکرد و مشکلات اولین گرافیک‌های مبتنی‌بر چیپلت AMD باعث شده است انویدیا فعلاً علاقه‌ای به این طراحی نداشته باشد. تیم سبز در آینده از این طراحی در پردازنده‌های گرافیکی حوزه‌ی HPC استفاده خواهد کرد.

شایعه‌های تأییدنشده می‌گویند معماری گرافیکی بلک‌ول همچون ایدا لاولیس (نسل فعلی) جهش قابل‌توجهی برای انویدیا محسوب می‌شود چون این شرکت به‌دنبال استفاده از لیتوگرافی پیشرفته‌ی سه نانومتری TSMC است. استفاده از این لیتوگرافی باعث می‌شود بلک‌ول درمقایسه‌با نسل فعلی حدوداً ۲٫۰ تا ۲٫۶ برابر عملکرد بهتر داشته باشد.

انتظار می‌رود پردازنده‌ی گرافیکی پرچمدار GB102 همچون AD102 دارای ۱۴۴ واحد SM باشد. بدین ترتیب انویدیا بدون استفاده از واحدهای پردازشی بیشتر می‌خواهد با اتکا بر طراحی بهینه‌تر، گرافیک‌های بهتری در دسترس مشتریان قرار دهد.

انویدیا در نسل جدید تراشه‌ی پرقدرتی به نام GB100 برای دیتاسنتر می‌سازد و نسخه‌های اصلاح‌شده از این تراشه نظیر GB102 و GB104 را وارد کارت‌های گرافیک جی‌فورس می‌کند. به احتمال زیاد GB100 از حافظه‌ی ۳۸۴ بیت GDDR7 پشتیبانی خواهد کرد. پیش‌بینی می‌شود تراشه‌ی موردبحث از رابط PCIe Gen 5 پشتیبانی کند و به سرعت کلاک حدوداً ۳٫۰ گیگاهرتز دست یابد.

انویدیا می‌خواهد در کارت‌های گرافیک سری RTX 5000 به‌طور ویژه روی فناور‌ی‌های Ray Tracing و Path Tracing متمرکز شود. تیم سبز در زمینه‌ی Ray Tracing فاصله‌ی قابل‌توجهی با گرافیک‌های AMD دارد.

بزرگ‌ترین ضعف معماری یکپارچه در بلک‌ول، هزینه‌ی تولید است. ویفرهای سه نانومتری ۲۵ درصد قیمت بالاتر نسبت‌ به ویفرهای پنج نانومتری دارند. انویدیا به‌دلیل تفاوت قابل‌توجهی که لیتوگرافی سه نانومتری در قدرت پردازشی اعمال می‌کند، مشکلی با افزایش هزینه‌ها ندارد.

از طرف دیگر AMD اهمیت زیادی به هزینه‌ی تولید می‌دهد و به‌همین‌دلیل سراغ طراحی چیپلت رفته است. به‌لطف طراحی چیپلت می‌توان در برخی از کاشی‌های پردازشی از لیتوگرافی‌های ارزان‌تر استفاده کرد و کاشی‌های اصلی را با لیتوگرافی‌های پیشرفته ساخت.

یک منبع آگاه می‌گوید انویدیا در آینده‌ای نه‌چندان دور (احتمالاً سال ۲۰۲۶) بیشتر از آنکه شرکتی گیمینگ باشد به شرکتی در حوزه‌ی هوش مصنوعی تبدیل می‌شود و تولید کارت‌های گرافیک سری x90 را متوقف می‌کند. تیم سبز از طریق کارت‌های x80 و مدل‌های پایین‌تر سراغ رقابت با AMD خواهد رفت.