هجوم زنان به بازار کار

«مطالعات نشان می دهد ما در دهه آینده با هجوم 2.5 برابری زنان به سمت بازار کار مواجه خواهیم شد.» این جمله یک مقام وزارت کار است که به زعم او به خصوص زنان فارغ التحصیل دانشگاهی جزو این قشر خواهند بود.

این در حالی است که آخرین آمارهای رسمی کشور نیز نشان می دهد هم اکنون بیش از نیمی از دختران 15 تا 24 ساله کشور بیکار هستند و با پیش بینی مشاور معاون توسعه اشتغال وزارت کار به نظر می رسد این رقم بیکاری در سال های آتی روند صعودی تر به خود بگیرد. مسلم خانی در گفت وگو با خبرآنلاین در تایید نتیجه این مطالعات، به فزونی جمعیت دانشجویان دختر بر پسر اشاره و خاطرنشان می کند: «این فارغ التحصیلان دختر که اکنون تعداد آن ها در دانشگاه ها نسبت به آقایان بیشتر است در آینده کار می خواهند.»

مراجعه به آمارهای جمعیتی دانشگاه ها نیز تقریبا این موضوع را تایید می کند. طبق گفته مدیر گروه GIS سامانه اطلاعات جغرافیایی آموزش عالی در حال حاضر هرچند در مجموع سهم جنسیت زن و مرد در جمعیت دانشجویی کشور یکسان است اما در دانشگاه هایی مانند دانشگاه های دولتی و پیام نور به ترتیب 55 و 70 درصد دانشجویان زن هستند.

سهم 20 درصدی زنان از بازار کار

با وجود سهم زیاد زنان در دانشگاه ها سهم آنان در بازار کار خیلی کم است. طبق آخرین آمار مرکز آمار از وضعیت بازار کار کشور از 24 میلیون شاغل در کشور تنها پنج میلیون زن هستند. این آمار نشان می دهد که سهم زنان از بازار کار کشورمان تنها 20 درصد است. البته این سهم در برخی بخش ها کمتر نیز می شود. این سهم در میان شاغلان واحدهای صنفی کشور به 14 درصد هم می رسد. به گفته قائم مقام معاون توسعه داخلی وزیر بازرگانی از دو میلیون و 700 هزار شاغل در واحدهای صنفی کشور تنها 14 درصد آن ها یعنی 378 هزار نفر زن هستند. حال این در حالیست که کار در واحدهای صنفی جزو بخش خدمات کشور می شود که عمده زنان در آن بخش مشغول به کار هستند. در حال حاضر از آن پنج میلیون زن شاغل بیش از 46 درصد در بخش خدمات، حدود 31 درصد در بخش کشاورزی و 23 درصد نیز در بخش صنعت شاغل هستند.

از سوی دیگر سهم این زنان در بیکاری کشور زیاد است. براساس آخرین آمار مرکز آمار از سه میلیون و 500 هزار بیکار در کشور یک میلیون و 200 هزار نفر زن هستند. به عبارتی سهم زنان بیکار از مجموع بیکاران کشور 34 درصد می شود. این آمارها نشان می دهد، در حالی که نیمی از دانشجویان کشور زن هستند، تنها یک پنجم فرصت های شغلی کشور در اختیار زنان است و یک سوم بیکاران کشور این قشر هستند.

راهکار دولت؛ مشاغل خانگی

در این شرایط که حتی خود مسئولان هم نسبت به افزایش بیکاری زنان هشدار می دهند، به نظر می رسد اصلی ترین طرح دولت برای کاهش سرعت بیکاری زنان مشاغل خانگی باشد. مشاور معاون توسعه اشتغال وزارت کار در این مورد توضیح می دهد: « اگر اکنون گرایش زنان فارغ التحصیل به خانه داری کم است، علتش آن است که شغل خانه داری درآمد ندارد. اما به این شکل می شود از شغل خانگی حمایت های اجتماعی کرد که البته باید به سمت خوشه سازی حرکت شود. اکنون مثلا در کشور چین بیش از 32 درصد تولیدات آن ها، در خانه هایشان تولید می شود.» خانی با اشاره به قانون حمایت از کسب و کار خانگی، اضافه می کند: « امسال سال عملیاتی شدن قانون ساماندهی و حمایت از کسب وکار خانگی است و پیش بینی می شود با استفاده از این قانون بین 700 هزار تا 900 هزار نفر در خانه کسب و کاری را به خصوص در حوزه هایی مانند فناوری اطلاعات راه اندازی کنند. امروزه با استفاده از این امکانات فناوری اطلاعات می توان به چند شرکت خدمات داد و امیدواریم منابع بانکی نیز برای حمایت از این کسب و کار به کار گرفته شوند.»

حتی برای مشاغل خانگی رییس کل بانک مرکزی گفته است که از مازاد منابع قرض الحسنه بانک ها تسهیلات هفت میلیون تا 10 میلیون تومانی داده خواهد شد.

اما این راهکار دولت از چند جهت مورد انتقاد فعالان عرصه اشتغال کشور است. عباس وطن پرور، دبیر شورای هماهنگی کارفرمایان کشور در پایداری این مشاغل تردید دارد و عنوان می کند که این مشاغل شاید به صورت موقت بتوانند بیکاری را کاهش دهند. ولی الله داودآبادی، نماینده کارفرمایان در شورای عالی اشتغال نیز در مورد خوشه ای کار کردن تولیدات خانگی ابراز نگرانی می کند و می گوید: « ما فرهنگ کار دسته جمعی نداریم و به همین دلیل این که خوشه ها باید چگونه باشند مهم است و البته مشکل. اما چاره ای نداریم جز اینکه این کار را انجام دهیم.»