آب مشتركان كم‌مصرف رايگان مي‌شود

همزمان با آغاز شمارش معکوس برای اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، وزارت نیرو درصدد برآمده، برای کاهش مصرف آب مشترکان، مشوق‌هایی را در نظر بگیرد. رایگان کردن قبض مشترکان کم مصرف، یکی از همین مشوق‌ها است.

«مجید نامجو»، وزیر نیرو با اعلام‌اينکه مشترکان با مصرف زیر 7 مترمکعب آب در ماه، هزینه‌اي بابت آب مصرفی خود پرداخت نمي‌کنند، به «فارس» گفته است: «اصلاح تعرفه‌هاي آب و برق همزمان با اجراي قانون هدفمند كردن يارانه‌ها مورد اجرا گذاشته مي‌شود؛ به طوري كه اصلاح وضعيت كنوني مصرف آب و برق از مزاياي اجراي قانون هدفمندسازي يارانه‌ها ا‌ست.»

به گزارش خبرنگار «دنیای اقتصاد»، در حال حاضر متوسط مصرف آب در فصول عادی سال 20 مترمکعب و در فصل گرما 25 مترمکعب در ماه است. با اين حساب، اگر مشتركان به طور متوسط بتوانند بين 65 تا 72 درصد در مصرف آب خود صرفه‌جويي كنند، ديگر لازم نيست سر ماه هزينه‌اي بابت مصرف آب بپردازند.

اين مشوق‌ها دست يافتني است؟

در اين ميان بسياري از كارشناسان براين باورند، از آنجایی که درصد کمي از مشترکان آب، مصرفی کمتر از 7 مترمکعب در ماه دارند، وزارت نیرو حداقل در مرحله اول باید سیاست تشویقی را به گونه‌اي در نظر بگیرد که مشترکان پرمصرف به سمت کاهش مصرف حرکت کنند. به بيان ساده‌تر، اين سياست‌ها بايد براي بخش قابل توجهي از مصرف‌كنندگان قابل دستيابي باشد؛ نه اينكه به اندازه‌اي سخت و دور از دسترس در نظر گرفته شود كه مصرف‌كنندگان تمايلي براي كاهش مصرف آب پيدا نكنند.

سياست تشويق مشتركان كم مصرف در حالي در دستور كار وزارت نيرو قرار گرفته است كه براساس آمارهاي بين‌المللي، مصرف آب در ميان مشتركان ايراني حداقل دو برابر ميانگين جهاني است؛ به گونه‌اي كه ميانگين آب مصرفي سرانه جهان، حدود 580 مترمكعب براي هر نفر در سال است، اما هر ايراني، به طور متوسط سالانه 1300 مترمكعب آب مصرف مي‌كند.

از سوی دیگر، سیاست‌های تشویقی وزارت نیرو در شرايطي در دستور كار وزارت نيرو قرار گرفته است که به گفته وزير نيرو، قيمت برق در صدر آزادسازي است، اما قيمت آب فعلا نه.

وزیر نیرو در ‌اين رابطه مي‌گوید: «قانون هدفمند کردن یارانه‌ها در بخش آب و آبفا تکلیفی به دولت ارائه نکرده است. با ‌اين وجود تلاش مي‌كنيم تا با آگاه‌سازی مردم، زمینه یک تحول جدی را در مصرف آب و برق در کشور فراهم كنيم.»

رابطه مستقیم مصرف و قیمت

وزیر نیرو در ادامه با بیان ‌اينکه خانواده‌های کم مصرف بهره لازم را از هدفمندسازی یارانه‌ها در بخش نیرو مي‌برند، اظهار داشت: «تاكنون هيچ‌گونه افزايشي در قيمت آب صورت نگرفته و تصميم‌گيري‌هاي جديد نيز به اطلاع عموم مردم مي‌رسد. اما بر اساس اين الگو و تعرفه جديد، مشتركان با مصرف زير 7 مترمكعب در ماه هزينه‌اي بابت آب مصرفي خود پرداخت نمي‌كنند و مشتركان با مصرف زير الگوي مصرف نيز حداقل قيمت آب را مي‌پردازند.»

با اين حال كارشناسان براين باورند، از آنجایی که کاهش مصرف و تقاضا برای آب با قیمت آن رابطه مستقیمي ‌دارد، بهتر بود وزارت نیرو بعد از مشخص شدن قیمت واقعی آب و اجرای قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، الگوی مناسب برای مصرف را در نظر مي‌گرفت و در آن زمان اقدام به اجرای سیاست‌های تشویقی مي‌کرد.

معضلی به نام کنتور مشترک

در همين حال، از آنجایی که اکثر مشترکان آب به خصوص در شهرهای بزرگ در مجتمع‌ها و آپارتمان‌ها زندگی مي‌کنند، جدا کردن مشترکان پرمصرف و کم مصرف از یکدیگر امکان‌پذیر نیست. چرا که با وجود اجرایی شدن قانون هدفمندی یارانه‌ها، معضلي به نام «کنتورهای مشترک آب» هنوز وجود دارد.

بنابراین به نظر مي‌رسد وزارت نیرو قبل از اينكه برای کاهش مصرف آب اقدام به در نظر گرفتن محرك‌هاي تشويقي كند، باید طرح جداسازی کنتورهای آب را به نتیجه برساند. طرحی که به گفته وزیر نیرو امکان اجرایی شدن آن برای تمامي ‌کنتورها میسر نیست. به گفته «نامجو»، بررسي‌ها نشان مي‌دهد، فقط 5 درصد مشتركان مستقر در آپارتمان‌ها مي‌توانند از چنين مزيتي استفاده كنند كه جزئيات اجرايي كار در دست تدوين است.

وزیر نیرو پيش از اين با اشاره به ‌اينکه در قانون هدفمند کردن یارانه‌ها، وزارت نیرو مکلف است که جداسازی کنتورهای آب را دنبال کند، اعلام كرده بود: «امکان جداسازی تمامي کنتورها میسر نیست. تاسیسات برخی ساختمان‌ها چنین اجازه‌اي را به ما نمي‌دهد.»