آمارهای عجیب قنبری:بیکاری 30 درصدی و وجود 8 میلیون بیکار

سید ابراهیم علیزاده: وقتی برای اولین بار از سوی دولت مطرح شد که در سال 89 بیش از 5/1 میلیون شغل ایجاد شده و در سال 90 بیش از 5/2 میلیون شغل ایجاد خواهد شد دولتمردان بی شک انتظاری جزء تحسین شدن نداشتند. حال اما واکنشی که آن ها با آن مواجه شده اند شک و تردید در آمارهای آن هاست که بی شک بیش از هرچیزی ارائه توضیحات آن ها در مورد این آمار را می طلبد. جلسه روز یکشنبه هفته جاری مجلس نیز نشان داد که نماینده های مردم نمی توانند بپذیرند بیش از 5/1 میلیون شغل ایجاد شده و نرخ بیکاری به 11 درصد در حالی کاهش یافته که اطلاعات و شاخص های اقتصادی دیگر کشور این موضوع را تایید نمی کنند. داریوش قنبری، از اعضای فراکسیون کارگری مجلس هم هرچند در روز یکشنبه در مورد نرخ بیکاری چندان سخن نگفت اما وقتی فرصت سخن گفتن برایش فراهم می شود، از برآوردهای عجیبی درباره نرخ بیکاری کشور سخن می گوید. شاید مهم ترین آمار این نماینده مجلس بیکاری بیش از هشت میلیون نفر ایرانی است که وی در ابتدای گفت وگو به آن اشاره می کند و سپس پس از اعلام این برآورد به سوالات دیگر خبرنگار خبرآنلاین پاسخ می دهد:

آقای قنبری، با توجه به جمعیت فعال بیش از 25 میلیون نفری، وجود هشت میلیون بیکار که شما برآورد دارید حاکی از نرخ بیکاری 30 درصدی کشور است. آیا نرخ بیکاری را 30 درصد برآورد می کنید؟

بله. من نرخ بیکاری موجود را در کشور همین 30 درصد می دانم. البته آمارهای رسمی نرخ بیکاری را بیش از 14 درصد و تعداد بیکاران را بیش از سه میلیون بیکار اعلام می کند، اما در این آمارها زنان و دانشجویان را محاسبه نمی کنند در صورتی که دانشجویان بعد از مدتی به خیل بیکاران می پیوندند و باید برای آن ها اشتغال ایجاد شود. از سوی دیگر سربازان هم در این آمارها شاغل محسوب می شوند، در حالی که این قشر نیز بعد از مدتی بیکار خواهند شد. با محاسبه سربازان و دانشجویان جمیعت بیکاران کشور به هشت میلیون نفر می رسد.

مدتی است که نرخ بیکاری به صورت مرتب و مستمر اعلام نمی شود و در این زمینه نمی توان به آمار قابل اتکایی اشاره کرد. آیا مجلس قصد ندارد در این حوزه نیز وارد شود و کاری کند که دولت حتما نرخ بیکاری را به صورت رسمی و مستمر اعلام کند؟

قدرت نماینده های مجلس به حد بیان انتقادات کاهش پیدا کرده است. مجلس در حالی از حق های خود استفاده نمی کند که می تواند از رییس جمهوری و وزرا طرح سوال و حتی آن ها را استیضاح کند. البته رییس جمهوری خودش با برکناری برخی وزرا و مطرح کردن ادغام ها، آن قدر دولت را به هم ریخته است که مجلس بیش از هر چیزی دیگر به این فکر می کند که آن به هم ریختگی دولت را اصلاح کند. شاید این هم از زرنگی آقای احمدی نژاد باشد که توجه مجلس را از موضوعات اصلی مثل بیکاری به بحث های حاشیه ای مانند ادغام وزارت خانه ها و مسائل از این شکل معطوف می کند. اما به نظر من مجلس باید مراقب باشد که به این بحث های حاشیه ای کشیده نشود و مسائل اقتصادی مانند بیکاری را جدی تر بگیرد و در این زمنیه از رییس جمهوری بخواهد پاسخ بدهد.

دولت در سال گذشته اعلام کرده بود که 5/1 میلیون شغل ایجاد شده است، آیا شما این را می توانید بپذیرید؟

ما به هیج وجه این آمار را قبول نداریم. به هرحال آن چه آقای احمدی نژاد در مجلس در جریان ارائه لایحه برنامه بودجه سال 90 ارائه می کرد، گفته بود در 10 ماهه سال 89 یک میلیون و 600 هزار شغل ایجاد شده است و تا آخر سال 89 این میزان به یک میلیون و 800 هزار شغل می رسد. در سال جاری هم اعلام کرده که 5/2 میلیون شغل ایجاد می شود. اگر این آمارها صحیح باشد طی دو سال 89 و 90 باید چهار میلیون شغل ایجاد شود که این با آمار رسمی وجود 5/3 میلیون بیکاری همخوانی ندارد و قاعدتا نرخ بیکاری باید در سال جاری به صفر برسد که به هیچ وجه این چنین نیست. به نظر من این آمارها برای منحرف کردن اذهان عمومی است تا آن ها به مقوله اشتغال توجه نکنند و به نحوی یک بحث تبلیغاتی است که مشخص نیست با چه انگیزه و هدفی بیان می شود.

در مورد ریزش مشاغل چه برآوردی دارید و فکر می کنید در سال گذشته چقدر شغل از بین رفته است؟

ببینید آن چه که رسما اعلام شده این است که در 10 ماهه سال گذشته یک میلیون و 600 هزار شغل ایجاد شده و تا پایان سال گذشته قرار بود این رقم به یک میلیون و 800 هزار شغل برسد. یعنی این صحبت خود رییس جمهوری است اما من فکر می کنم اگر آمار ایجاد شغل های واقعی را محاسبه کنند، تعداد شغل های از بین رفته بیشتر از میزان شغل های ایجاد شده است.

یعنی فکر می کنید در سال گذشته بیش از یک میلیون و800 هزار شغل از بین رفته است؟

با این همه واردات در کشور باید بیکاری کاهش نیابد. از واردات عجیب در کشور پیداست که نرخ بیکاری هم افزایش یافته است. چون به هر میزان که واردات داشته باشیم به همان اندازه تعطیلی واحدهای تولیدی را خواهیم داشت و به نظر من تعداد شغل های از دست رفته از تعداد شغل های واقعی، نه ، یک میلیون و 800 هزار شغلی که دولت مدعی ایجاد آن هست، بیشتر است.

شما تعداد مشاغل ایجاد شده را چقدر می دانید؟

من فکر می کنم با توجه به نرخ رشد اقتصادی 5/1 درصدی کشور میزان اشتغال ایجاد شده در سال 89 حدود 150 هزار نفر بوده است. چون هر یک درصد رشد اقتصادی می تواند 100 هزار شغل را در کشور ایجاد کند. به همین دلیل آن صحبت آقای احمدی نژاد که گفته در امسال 5/2 میلیون شغل ایجاد می شود به نظر من صحبت بی معنایی است. در سال جاری هم نرخ رشد اقتصادی همین یک تا 5/1 درصد مثل سال گذشته خواهد بود و میزان ایجاد شغل نیز در کشور همان 150 هزار شغل خواهد بود. بنابراین اگر قرار باشد در کشور بیش از 5/2 میلیون شغل ایجاد شود آن وقت باید نرخ رشد اقتصادی کشور 25 درصد باشد که به هیچ وجه ما نمی توانیم این نرخ رشد اقتصادی را داشته باشیم. به هر ترتیب در سال گذشته نرخ رشد اقتصادی 5/1 درصدی کشور توانسته 150 هزار شغل در کشور ایجاد کند که من فکر می کنم با توجه به بحث های پراکنده سال گذشته حکایات نشان از، از بین رفتن 200 هزار شغل است که عملا بیشتر از میزان شغل ایجاد شده واقعی در کشور محسوب می شود.

نرخ رشد اقتصادی 5/1 درصدی را بر اساس چه منبعی می گویید؟

این میزان نرخ رشد اقتصادی کشور را مراجع جهانی اعلام کرده اند. نرخ 5/1 درصدی رشد اقتصادی ایران را صندوق بین المللی پول اعلام کرده است. متاسفانه نرخ رسمی رشد اقتصادی کشور برای سال گذشته اعلام نشده است یا حداقل ما در این زمیه آماری رسمی ندیدیم که دولت به صورت رسمی به مجلس اعلام کرده باشد. علی رغم اینکه در ماده 157 برنامه چهارم اشاره شده دولت مکلف به اعلام شاخص های کلان رسمی است اما دولت این کار را نکرده و در طول سال های برنامه چهارم ما ندیدیم که دولت گزارش مستقل و منسجمی را در اختیار ما بگذارد. در شرایطی که دولت کتمان می کند و اطلاعات رسمی را در اختیار ما نمی گذارد ما مجبور هستیم نرخ هایی که مراکز بین المللی اعلام می کنند مبنای کار خود قرار دهیم که بر این مبنا نرخ رشد اقتصادی کشور در سال گذشته 5/1 درصد بود. من خودم تخمین هایی که زدم و ارزیابی که از نرخ بیکاری کشور داشتم به این نتیجه رسیدم که در سال گذشته تعداد بیکارشده ها از به شغل رسیده ها بالاتر بوده است.