هواپیمای دوطبقه تَرَک خورد و ایمنی ایرباس A۳۸۰ زیر سوال رفت!

سازمان امنیت هوانوردی اروپا (EASA) امروز دستور انجام بازرسی‌های دقیق و مفصلی را در مورد بال‌های هواپیمای جمبوجت دوطبقه ایرباس A380 صادر کرد. این دستور پس از آن صادر شد که در نگهدارنده‌هایی که ایمنی اتصال پوسته بال را به هواپیما تامین می‌کند، ترک‌هایی کشف شد. نهاد نظارت ایمنی هشدار داده است: «این شرایط اگر کشف و اصلاح نمی‌شد، بالقوه می‌توانست یکپارچگی سازه‌ای هواپیما را تحت تاثیر قرار دهد.»

به گزارش نیوساینتیست، مسولان EASA اعلام کرده‌اند که دو نوع ترک در نگهدارنده‌های L شکل موسوم به Rib Foot شناسایی شده است؛ این نگهدارنده‌ها سطح بال‌های A380 را به تیغه‌هایی متصل می‌کند که پروفیل آنها شکل مقطع عرضی بال را تعیین می‌کند. نخستین نوع ترک در Rib Foot زمانی کشف شد که در ماه نوامبر / آبان‌ماه گذشته، هواپیمای آسیب‌دیده حادثه از دست دادن موتور A380 پس از تعمیر مورد بازبینی کامل قرار گرفت.

اما پس از بازرسی‌های بعدی ناوگان هواپیمایی، مهندسان نوع مهم‌تری از ترک را کشف کردند که در تیغه‌های Rib Foot برخی از هواپیماها به وجود آمده بود. بنابراین EASA دستور داد تا طی شش هفته آینده، در مورد هواپیماهای A380 که بین 1300 تا 1799 فرود و برخاست را انجام داده‌اند، «بازرسی‌های بصری مفصل» انجام گیرد. برای هواپیماهایی که بیش از 1800 چرخه پروازی داشته‌اند، این مدت فقط چهار روز است.

دلیل خوبی وجود دارد که نهاد نظارت ایمنی هیچ شانسی را حتی برای کوچک‌ترین ترک‌ها باقی نمی‌گذارد: «ترک‌های ناشی از پدیده خستگی فلز بود که باعث حادثه مرگبار هواپیمای De Havilland Comet شد؛ نخستین هواپیمای تجاری آلومینیومی تحت فشار که در دهه 1950 / 1330 در دنیا به پرواز درآمد.» پس از تعداد مشخصی پرواز و تنظیم و تخلیه فشار کابین، ترک‌های ریز اطراف فرورفتگی پنجره‌های هواپیما نهایتا گسترش یافت و باعث از هم پاشیدن بدنه هواپیما شد.

خستگی، نوعی عیب مکانیکی در فلزات است که وقتی فلز تحت فشار یا کشش متناوب (بار نوسانی) قرار می‌گیرد، مقاومت آن کاهش می‌یابد. وقتی می‌خواهید مفتول یا سیمی را ببرید و آن را چندین مرتبه حول نقطه‌ای مشخص خم می‌کنید، خستگی فلز در محل خمیدگی سبب می‌شود مقاومت فلز کاهش یافته و به راحتی شکسته شود.