افزایش قیمتهای کالاها و روند رو به رشد تورم، سفره بسیاری از مردم را تهدید میکند. دکتر محمد خوشچهره ضمن اعلام مطلب فوق در گفتوگو با «قانون» افزود: در حال حاضر یارانه به عنوان کمک خرجی مردم برای تامین نیازهای اولیه آنها پرداخت میشود اما نکته اینجاست که افزایش نرخ تورم سبب شده است قدرت خرید این پولی که هر ماه به مردم پرداخت میشود روز به روز کاهش یابد .
استاد اقتصاد دانشگاه تهران در گفتوگو با قانون افزود: افزایش مداوم قیمتها سبب شده است هدفی که در موضوع پرداخت یارانه دنبال میکردیم برآورده نشود و همین امر میتواند مشکلاتی را برای کشور به وجود بیاورد . وی با اشاره به اینکه بهتر است روند تزریق نقدینگی و پرداخت پول نقد متوقف شده و به جای آن دولت با قیمتهای بسیار پایین به مردم جیره غذایی بدهد، گفت: وقتی فردی بداند هر ماه مقداری گوشت و مرغ و برنج و سایر کالاهای اساسی را دریافت میکند در حقیقت خیالش از بابت معیشت حداقلی راحت میشود این در حالی است که همین حالا قدرت خرید یارانهای که به مردم پرداخت میشود نمیتواند خیال مردم را راحت کند که هر ماه مبلغی را دریافت کردهاند .
او با اشاره به این که درشرایط تورمی کنونی بهتر است دولت روی کالاهای اساسی و تغذیه مردم حساسیت به خرج دهد، گفت: اینکه هر روز قیمت شیر و لبنیات و مایحتاج عمومی افزایش مییابد امر خطرناکی است . باید روی چیزهایی که مرز تغذیه و سوء تغذیه هستند حساس بود. مثلا اگر نوشابه صد برابر این هم گران شود مشکلی نیست و گرانی این کالا تهدیدی برای سلامت مردم محسوب نمیشود اما نمی توان به سادگی از کنار افزایش قیمت شیر و لبنیات و ... گذشت .
نماینده سابق مجلس ادامه داد: گوشت نباید مشمول افزایش دائمی قیمتها باشد. دولت این پولی را که هر ماه تزریق میکند میتواند به صورت کالایی اختصاص دهد تا مشکلات مردم کاهش یابد .
شیوه فعلی ناکارآمد است
وی در توضیح این مطلب افزود: هدف دولت از اجرای طرح هدفمندی یارانهها کمک به کاهش شکاف طبقاتی در کشور بود اما در عمل شیوه فعلی ناکارآمدی خود را نشان داده است و باید این روند را تصحیح کرد . او گفت: اعطای پول به مردم کمکی نمیکند ، خود شما به عنوان یکی از خیل افراد طبقه متوسط ایرانی ترجیح نمیدادید که پول یارانهها را دریافت نمیکردید اما به قیمت یک سال و نیم پیش یا دو سال قبل گوشت و برنج و ... را خریداری میکردید .
وی در پاسخ به این پرسش که با این وجود ثمره اجرای طرح هدفمندی یارانهها چه بود و آیا اجرا نشدن این طرح به نفع کشور نبود، گفت: خوب به هر حال وقتی طرحی ناکارآمدی خودش را نشان میدهد بهتر است روش اجرای اصلاح شود . پیش از این نیز برخی کارشناسان با اشاره به وضعیت کنونی قیمتها و روند رو به رشد بهای کالاهای مورد نیاز مردم ضرورت بازگشت کوپن به اقتصاد را مورد اشاره قرار دادهاند . احمد توکلی خواستار آن شده است که کوپن به اقتصاد ایران بازگردد تا مردم بدانند هر ماه حداقل بخشی از کالاهای مورد نیازشان را دریافت میکنند.
خوشچهره در پاسخ به این پرسش که آیا تخصیص مواد غذایی ارزان قیمت خود فساد آفرین نیست، گفت: بالاخره باید نظارتهای لازم در این زمینه صورت گیرد. دولت میتواند با هدایت پولی که اکنون به عنوان یارانه پرداخت میکند به بخشهای تولیدی ، امکان افزایش تولید مواد غذایی را در دستور کار قرار دهد و به این ترتیب بخش مهمی از مشکلات را برطرف کند.
باید به سوءتغذیه حساس بود
این استاد اقتصاد ادامه داد: مسئله مهم در فضای فعلی سوء تغذیه است که باید برای جلوگیری از آن برنامهریزی کرد . وی در پاسخ به این پرسش که با شرایط فعلی نظرتان درباره اجرای فاز دوم هدفمندی یارانهها چیست، گفت: من اصلا علاقهای به صحبت درباره موضوع یارانهها ندارم. ما پیش از این هشدارهای فراوانی داده بودیم و عواقب اجرای کار به این صورت را گوشزد کردیم . همان زمان گفتند تزریق نقدینگی چه عواقب زیان باری در پیش دارد اما متاسفانه کسی به هشدارهای داده شده گوش نکرد و طرح به این صورت اجرایی شد .
او گفت: آنچه پیشنهاد من است توقف روند فعلی و پرداخت جیره غذایی به ازای هر نفر به مردم است هر چند ممکن است باز هم کسی تمایلی به استفاده از نظرات کارشناسی نداشته باشد. خوش چهره گفت: ۹۵ درصد درآمد خانوار صرف خوراک، مسکن، پوشاک، بهداشت، حمل و نقل و اگر چیزی بماند تفریح میشود. اگر میخواهیم با پرداخت یارانه کمکی به مردم بکنیم بهتر است یکی از این موارد را تقبل کنیم .
مهم ترین موضوع چیست؟ طبیعتا غذا. بگذارید تورم قیمت نوشابه و سایر اقلامی از این دست را صد برابر کند اما نباید وضعیت طوری شود که افراد نتوانند گوشت و شیر و ... بخورند . با اعطای سبد غذایی به مردم میشود جلوی سوء تغذیه ناشی از تورم در گروههای بسیاری از مردم را گرفت. وی گفت: با توسعه تولید ۷- ۸ قلم کالا مانند برنج و گوشت و لبنیات و ... میتوان به مردم کمک کرد . افراد بدانند هر ماه به این میزان کالا دریافت می کنند و اتفاقا این کار شکاف طبقاتی را نیز کاهش میدهد چون مردم به حداقلی ازغذا که مورد نیازشان است دسترسی خواهند داشت.
او گفت: ادامه این روند و اعطای پول هیچ تاثیری بر وضعیت زندگی مردم ندارد و روز به روز بیشتر به رشد تورم دامن میزند . طرح هدفمندی یارانهها از ۱۸ آذر ماه سال ۱۳۸۹ به مرحله اجرا درآمد. هر چند مسئولان اجرای این طرح وعده دادند که سال اول هدفمندی یارانهها سخت ترین سال است و در سالهای آتی اجرای این طرح حتی به کاهش قیمتها و افزایش رقابت در میان تولیدکنندگان ایرانی منجر میشود اما در عمل این اتفاق رخ نداد و تزریق ماهانه نقدینگی به خانوارها به رشد قابل توجه تورم منجر شده است و وزیر صنعت، معدن و تجارت خود نیز بر افزایش قابل توجه هزینه تولید کالاها و مساله گرانی در کنار گرانفروشی تاکید دارد .
بر اساس این گزارش اخباری مبنی بر توقف فاز دوم طرح هدفمندی یارانهها منتشر شده است و مجلس نیز طرحی در این خصوص را به تصویب رسانده است اما نکته اینجاست که هنوز اخباری مستند و قطعی از سوی مجریان طرح هدفمندی مبنی بر توقف فاز دوم و اتخاذ تصمیمات تازه در این خصوص منتشر نشده است.