دود بنزین‌های سرطان زا به چشم شهروندان می‌رود

آلودگی بیش از حد بنزین‌ها، مغایرت با خودروهای تولید داخل و فرسوده کردن سیستم سوخت خودروها، آلوده شدن بیش از اندازه هوا از زمانی که بنزین‌های تولید داخل به جایگاه‌های بنزین راه پیدا کرد و افزایش مرگ و میر ناشی از آلودگی هوا از جمله اتهاماتی است که به بنزین‌های ایرانی وارد شده و تاکنون نیز هیچ توجیه قابل قبولی برای رد این اتهامات ارائه نشده است. روز گذشته یوسف رشیدی، مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران از وجود «ترکیبات سرطانزا» به عنوان افزودنی سوخت در بنزین‌های تولید داخل خبر داد و گفت: «پتروشیمی تولید کننده ترکیباتی همانند بنزن، تولوئن و زایلن است که این ترکیبات سرطانزا است، بنابراین با توجه به اظهارات مدیرعامل شرکت پتروشیمی مبنی بر تامین بنزین پالایشگاه‌ها،‌ وزارت نفت رسما از ترکیبات سرطانزا به عنوان افزودنی سوخت استفاده می‌کند.» طی سال‌های گذشته که آلودگی هوای شهرهای بزرگ و تهران به مرز بحران نزدیک شد، انگشت اتهام به سوی بنزین‌های تولید داخل که گفته می‌شد دارای مقدار زیادی آلودگی است نشانه رفت،‌ سال 89 و بعد از آلودگی‌های شدید تهران و کلانشهرها این موضوع جدیتی بیشتری یافت. روز 16 آذر همان سال‌ محسن نریمان، نایب رئیس فراکسیون عمران با اشاره به این نکته که آلودگی هوای تهران روال غیر عادی دارد،‌گفت: «تولید بنزین غیراستاندارد از یک طرف و از طرف دیگر بها ندادن به طرح‌هایی که برای توسعه مترو در نظر گرفته شده است موجب تشدید آلودگی هوا شده است. به گفته وی بنزین‌های غیر استانداردی که در تهران استفاده می شود موجب افزایش آلودگی هوا شده است.»
بنزین‌هایی که سلامت را نشانه رفته‌اند
موضوع بنزین‌هایی که آلودگی تولید می‌کنند به همین جا ختم نشد، وعده تولید بنزین یورو4 از وعده‌هایی بود که امسال محقق شد اما همچنان بر آلوده بودن آنها تاکید می‌شود. چندی قبل معاون وزیر نفت در اظهاراتی گفته بود: «برای این که کمکی برای پالایشگاه اراک داشته باشیم، اکتان افزا را از پتروشیمی برای احتیاط می‌گیریم.» همین موضوع باعث شد تا سلامت بنزین‌هایی که در داخل تولیدو به عنوان یورو 4 عرضه می‌شود زیر سوال برود. بنزین‌هایی که گفته می‌شود آلودگی کمتری تولید می‌کنند. روز گذشته یوسف رشیدی، مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به ترکیباتی که در بنزین‌های یورو4 استفاده می‌شود‌،‌آنها را سرطانزا معرفی کرد و گفت:‌ «به هیچ عنوان نمی‌توان از ترکیباتی همانند بنزن، تولوئن و زایلن به عنوان سوخت و یا افزودنی بنزین نام برد زیرا همانطور که بارها متخصصان محیط زیست و وزارت بهداشت اعلام کرده‌اند این ترکیبات سرطانزا هستند و برا ی سلامت مردم خطرات بسیاری دارند.» به گفته وی این ترکیبات اگر چه ممکن است موجب احتراق بهتر سوخت و بنزین شود اما در تمام دنیا استفاده از آنها به دلایل مشکلاتی که برای سلامت مردم به بار می‌آورد به عنوان افزودنی به سوخت و یا اکتان‌افزا ممنوع است.» مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران با اشاره به هشدار متخصصان در خصوص وجود مواد سرطانزا در بنزین گفت: «این موضوعی است که شرکت نفت هرگز زیر بار آن نرفت اما مدیرعامل شرکت پتروشیمی و مدیرعامل شرکت ملی پالایش و پخش فراورده های نفتی ایران رسما اعلام کرده‌اند که پالایشگاه‌ها در حال حاضر اکتان افزای بنزین را از پتروشیمی می گیرند.» مدیر عامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران تصریح کرد: ا«لبته ممکن است منظور مسئولان وزارت نفت از اکتان‌افزا و کمک کننده به سوخت ماده ای دیگر غیر از این حلال‌های صنعتی و ترکیبات سرطانزا باشد که هیچ نامی از آن برده نشده است.»به اعتقاد وی، «مسئولان وزارت نفت باید به افکار عمومی توضیح دهند که از چه محصولی از پتروشیمی‌ها که غالبا در تمام دنیا حلال های صنعتی تولید می کنند به عنوان افزودنی به بنزین استفاده می شود و تا چه اندازه سلامت مردم در نظر گرفته می شود.»
یورو 4 نمی‌خواهیم، تبخیرش بالاست
رشیدی تنها فردی نیست که سلامت بنزین‌های یورو 4 را زیر سوال می‌برد. چندی قبل بیژن حاج محمدرضا، رئیس اتحادیه جایگاه‌داران با بیان انصراف بعضی جایگاه‌داران از عرضه بنزین یورو 4 علت آن را فرار بودن بیش از حد این بنزین و خسارات مالی به جایگاه‌داران عنوان کرده بود. وی در گفت‌وگو با صبح اقتصاد گفته بود: به‌دلیل اینکه در شروع توزیع و ادامه آن با عجله عمل شده، بنزین تولید شده در پالایشگاه به‌صورت داغ از طریق خط لوله به انبارهای ذخیره سازی که فعلا انبار ری است منتقل شده و بدون سکون در انبار بلافاصله به محل های عرضه ارسال می شود. این در حالی است که فرآورده نفتی تولید شده بایستی 72 ساعت در سکون باقی بماند تا تبخیر اصلیش صورت گرفته و بخارات اضافی آن خارج شود
بنزین‌های یورو4 سرطانزا نیست!
گفته‌های رشیدی اما عکس العمل رئیس هماهنگی و کنترل تولید شرکت پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی را به همراه داشت. سید علی مومنی در گفت‌وگو با مهر با اشاره به این نکته که یکی از با کیفیت‌ترین بنزین‌ها در بین کل کشورهای خاورمیانه و حتی دنیا در ایران تولید می‌شود، گفت: «‌با آغاز عرضه بنزین با استاندارد یورو 4 اتحادیه اروپا در تهران و برخی از کلانشهرهای کشور حتی میزان عدد اکتان ارتقا یافته است و هم اکنون بنزین با استاندارد یورو چهار با اکتان بالای 90 جایگزین بنزین معمولی با اکتان 87 شده است.» وی که ظاهرا از شفاف‌سازی‌های مدیرعامل شرکت کنترل کیفیت هوای تهران به شدت دلخور شده است تاکید کرد که «احتراق بنزین همیشه باعث آلایندگی می‌شود و مسئولان باید به جای انتقاد از استاندارد بنزین تولید داخل با فرهنگ‌سازی و توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی زمینه مدیریت مصرف این فرآورده نفتی را فراهم کنند.»
به نظر می‌رسد موضوع حمل و نقل عمومی و اقدامات مثبت شهرداری تهران در خصوص افزایش حمل و نقل عمومی باعث نارضایتی مسئولان در دولت‌های نهم و دهم شده است. سیاسی کاری دولت در نپرداختن سهم حمل و نقل عمومی به شهرداری تهران که باعث شد این نهاد اجتماعی یک تنه بار حمل و نقل عمومی کلانشهر پایتخت را به دوش بکشد این توهم را در مسئولان ایجاد کرده که با فرافکنی می‌توانند کم کاری‌هایی که در این زمینه شده را مخفی کرده و از زیر بار مسئولیت شانه خالی کنند. به نظر می‌رسد سید علی مومنی که طرح توسعه ناوگان حمل و نقل عمومی را مطرح کرده، تاکنون نه تنها از این ناوگان استفاده نکرده بلکه به هیچ عنوان نیز در جریان اقدامات شهرداری تهران مبنی بر گسترش ناوگان حمل و نقل عمومی تهران نیست و آنچه در ذهن ایشان از ناوگان حمل و نقل عمومی است تمام آن چیزی است که از 8 سال گذشته به قبل در خاطر دارند و متوجه تغییرات عظیمی که شهرداری در سیستم حمل و نقل عمومی به وجود آورده نشده‌اند. آنچه مسلم است این که با فرافکنی نمی‌توان بر آلوده بودن بنزین‌هایی که گفته می‌شود سرطانزا است، سرپوش گذاشت و نتیجه تکذیبیه‌هایی که معمولا با شدت هر چه تمامتر اعلام می‌شود در مدت زمان کوتاهی مهر تاییدی است که بر این تکذیبیه‌ها می‌خورد و در نهایت مردم می‌مانند و مسئولانی که به تنها چیزی که فکر نمی‌کنند سلامت شهروندانی است که گفته می‌شود سالانه 5 هزار نفر از آنها بر اثر آلودگی هوا جان می‌سپارند و هیچ کس نیز مسئولیت کم کاری‌هایی که در این زمینه می‌شود را بر عهده نمی‌گیرد و هر ساله باید شاهد آلودگی روز افزون هوا در شهرهای بزرگ باشیم بدون این که مسئولان اقدام مثبتی برای کم کردن این آلودگی انجام دهند.