حسین عیدیزاده: شکی نیست که آلبرت انیشتین آدمی شگفتانگیز بود.
او متولد 14 مارس 1879 و متوفی 18 آوریل 1955، فیزیکدان آلمانی بود که بیشتر به خاطر نظریه نسبیت شهرت دارد. انیشتین در بسط نظریه کوانتوم و مکانیک آماری سهم عمدهای داشت.
او جایزه نوبل فیزیک را در سال 1921 برای خدماتش به فیزیک نظری و به خصوص به خاطر کشف قانون اثر فوتوالکتریک دریافت کرد. او به دلیل تأثیرات چشمگیرش، به عنوان یکی از بزرگترین فیزیکدانهای تاریخ بشر شناخته میشود. در فرهنگ عامه، نام «اینشتین» مترادف هوش زیاد و نابغه شدهاست.
انیشتین همیشه مورد جالبی برای مردم دنیا بوده است. شاید او تنها فیزیکدانی باشد که تا این میزان در فرهنگ مردم کشورهای مختلف رخنه کرده باشد و حتی کسانی که از فیزیک سر در نمیآورند به خوبی با مدل موی او آشنا باشند.
عکسهای او و خاطرات افرادی که با او نشست و برخاست داشتهاند همگی نشان میدهد انیشتین، برخلاف تصور رایج از دانشمندان آدمی بوده شوخطبع و بگووبخند که خیلی راحت با اطرافیانش ارتباط برقرار میکرد.
جذابیت انیشتین موجب شده بسیاری از اهالی هنر هم به او بپردازند. انیشتین موضوع رمان فرانسوی «لطفا آقای انیشتین» ژانکلود کاریر در سال 2005 بود، در فیلمهای «بیاهمیتی» ساخته نیکلاس روگ و «آیکیو» ساخته فرد شپیسی شخصیتی به نام انیشتین حضور داشته است. در رمان «رویاهای اینشتین» نوشته آلن لایتمن و نمایشنامه طنز «پیکاسو در چابکی خرگوش» نوشته استیو مارتین به انیشتین اشاره شده است. اینشتین همچنین موضوع اپرای «انیشتین در ساحل» اثر فیلیپ گلس بود.
و فقط اینها نیست، عکسهای انیشتین چه در زمان حیاتش و چه امروز هنوز روی جلد کتابها، مجلات و پوسترها قرار میگیرند. یکی از معروفترین عکسهای او، عکسی است که در روز تولدش گرفته شده و در آن زبانش را برای عکاس بیرون آورده است.
ماجرای گرفته شدن عکس معروف انیشتین
این عکس بامزه از آلبرت انیشتین 14 مارس سال 1951 پس از جشن تولد 72 سالگی او در پرینستون گرفته شده است. پس از جشن گروهی از عکاسها و خبرنگاران او را دوره کردند و مدام از او میخواستند تا برایشان لبخند بزند. انیشتین هم که از خندیدن برای دوربینها خسته شده بود و در آن لحظه خوصله عکاسها را نداشت در عوض زبانش را درآورد.
آرتور ساسه، عکاس UPI بطور اتفاقی در آن لحظه روی دکمه شاتر فشار آورد و خودش هم نمیدانست که موفق به گرفتن چه عکسی شده است، عکسی که به یکی از ماندگارترین عکسهای تاریخ بدل شد.
عکسی که ساسه گرفت همین عکس پرترهای که امروزه میبینیم نبود. در عکس اصلی چهره مردی در کنار انیشتین دیده میشود. ساسه بعدا عکس را «کراپ» کرد.
در عکس اصلی انیشتین در کنار همسرش و دکتر فرانک آیدلوت (رئیس سابق انستیتو مطالعات پیشرفته) در صندلی عقب ماشینی نشستهاند. سردبیر ساسه در ابتدا با چاپ عکس در «International News Photos Network» مخالف بود، اما در نهایت قبول کرد عکس چاپ شود. این عکس موجب شهرت ساسه شد.
انیشتین بعدا که عکس را دید آنقدر از آن خوشش آمد که کپیهایی از آن را به عنوان کارت پستال برای دوستان نزدیکش میفرستاد. عکس خیلی سریع معروف شد و روی جلد مجلات و روزنامههای مختلفی رفت. نسخه اصلی این عکس بعدها در حراجی به قیمت 72 هزار و 300 دلار به فروش رفت.
انیشتین که همیشه کانون توجه عکاسها و خبرنگاران بود بعدها با ترفندی از دست آنها فرار میکرد، او به کسانی که قصد عکس گرفتن داشت میگفت: «عذر میخواهم، من فقط خیلی شبیه پروفسور انیشتین هستم!»
درباره زندگی آرتور ساسه تقریبا هیچ اطلاعی در دست نیست. او جدا از این عکس، عکسهای مهم دیگری در کارنامه دارد، از جمله عکس از سخنرانی هری ترومن رئیس جمهور آمریکا و عکس ماندگار دیگری که پسرکی را در حال تماشای بمباران اتمی هیروشیما از تلویزیون نشان میدهد.