همسر آزارترین شهر ایران کجاست؟

غفلت مسئولان وزارت بهداشت نسبت به خشونت، فقر ایران در موضع مددکاری و ... از مهمترین محورهای کارگاه آموزشی اورژانسهای درمانی در کار با قربانیان همسرآزاری بود.

کارگاه آموزشی اورژانس های درمانی و کار با قربانیان همسر آزاری همزمان با روز جهانی امحاء خشونت علیه زنان از سوی سازمان دفاع از قربانیان خشونت ظهر دوشنبه برگزار شد. در این کارگاه دکتر جعفر بوالهری روانپزشک و رئیس دانشکده علوم رفتاری و سلامت روان از بالا بودن خشونت خانواده در کردستان خبر داد و گفت: در تحقیقات انجام شده میزان خشونت در میان خانواده‌های کردی به 88 درصد می رسد که این خشونتها علیه زنان است.

وی با بیان اینکه برخی از این خشونت ها برگرفته از فرهنگ های قومی و قبیله است افزود: برخلاف تصور تهران نیز از جمله شهرهایی است که میزان خشونت هم در خانواده و هم علیه زنان بسیار زیاد است.

بوالهری از اهواز به عنوان خشن ترین شهر نام برد و گفت: در نوع خشونت شهر اهواز در مصداق های خشونت علیه زنان به عنوان خشن ترین شهر شناخته شده است. خشونت هایی که گاه منجر به قتل و یا نقص عضو می شود.

آمار قربانیان مرد در خشونت بیشتر از زنان است

رئیس انستیتو روانپزشکی تهران همچنین اشاره کرد که خشونتهای منجر به قتل در میان مردان بسیار بیشتر از زنان است.

وی ادامه داد: در بررسی ها و تحقیقات انجام شده 80 تا 90 درصد آقایان قربانی خشونت زنان و خیانت می شوند.

به گفته او تلاش ها از سوی تیم روانپزشکی ابتدا در موضوع بهداشت آغاز شد به این معنی که هر فردی که مراجعه به مراکز درمانی می کرد تحقیقات مربوط به خشونت از آنها نیز انجام می شد اما در این میان یکی از مشکلات جدی ما عدم آگاهی کافی کارکنان بهداشت وی سلامت راجع به خشونت بود که در برخی از استانها همچون تهران، ایلام، کهگیلویه و بویراحمد آموزش های لازم را به شکل پایلوت آغاز کردیم.

وی با بیان اینکه غربالگری خشونت علیه زنان کار بزرگ اما در عین حال ساده است تصریح کرد: نخستین گام در مراکز درمانی و بهداشتی آن است در موضوع خشونت در خانواده یا زنان از خود آنها و خانواده هایشان سوال شود. این کنترل اولیه نقش بسزایی در ارتباط بین خشم و پرخاشگری و کاهش آن دارد.

وی ادامه داد: یکی از مشکلات جدی در بحث خشونت علیه زنان نبود آگاهی زنان نسبت به نوع خشونت ها است. بسیاری از زنان در واکنش به سوالاتی که ما از آنها می پرسیدیم معتقد بودند که هیچ خشونتی آنها را تهدید نمی کند برخی از آنها نیز کتک زدن همسر را حق یک مرد نسبت به زن می دانند. تمامی این موارد باید شهر به شهر و روستا به روستا آموزش داده شود که آموزشهای ما در گام نخست با پوستر و بروشور آغاز شد.

بوالهری توضیح داد که قوه قضائیه و پلیس و همچنین سازمان بهزیستی همه به ما گفته اند که روانشناسان نقش قابل توجهی در کاهش خشونت علیه زنان دارند و حتی از ما خواسته اند آموزش و اقداماتی انجام شود که برای حل مشکلات خانوادگی نیازی به حضور پلیس و قوه قضائیه نباشد.

66 درصدی زنان در طول زندگی قربانی خشونت هستند

در ادامه این کارگاه امیرحسین جلالی عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی با اعلام اینکه طرح ملی شیوع خشونت در استان ها 10 سال طول کشید، گفت: دامنه و پیامدهای منفی خشونت تنها به شخص خشونت دیده بر نمی گردد بلکه همه افراد خانواده و جامعه را در بر می گیرد. بر اساس اعلام سازمان جهانی بهداشت کاهش خشونت خانگی از جمله اولویت ها است و کشورها باید برای آن برنامه داشته باشند. همچنین برنامه ریزی به معنی اختصاص بودجه، آموزش و افزایش آگاهی عمومی است.

وی با اشاره به تعریف خشونت در ابعاد جهانی تصریح کرد: تهدید، تمایل یا اقدام علیه خود یا دیگری، گروه یا جامعه که نتیجه اش آسیب جسمانی یا روانی برای فرد شود خشونت تلقی می شود. همچنین سازمان ملل هر نوع اعمال خشونت بر اساس جنسیت که منجر به آسیب جسمی و روانی زن و یا تهدید زن شود و یا آن که زن از استقلال و حقوق مادی و معنوی اش محروم شود، خشونت تلقی خواهد شد.

وی با اشاره به این که قربانی های خشونت تنها محدود به زن نمی شود ادامه داد: اما آمارهای جهانی بیشتر قربانیان خشونت را زن و کودک اعلام می کند.

مردهای ایرانی قربانی خشونتهای روانی می شوند

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی به تحقیقات انجام شده در ایران اشاره کرد و گفت: خشونت های فیزیکی در ایران بیشتر شامل کودکان و زنان می شود و مردها بیشتر قربانی خشونت های روانی می شوند به این معنی که زن مثلاً به آنها اجازه رفت و آمد با خانواده اش را نمی دهد.

جلالی تصریح کرد: در تحقیق و طرح ملی که در سال 83 در میان 12 هزار و 600 زن در 28 مرکز استان انجام شد نشان داد که 66.3 درصد از زنان از ابتدای زندگی درگیر خشونت هستند که از این مان 10.5 درصد خشونت های آنها بسیار شدید بوده است. در این تحقیقات 53 درصد از زنان خشونت را در یک سال ابتدایی ازدواج تجربه کرده اند.

به گفته وی از میان زنان تحقیق شده 28.2 درصد خشونت فیزیک داشتند و 19.2 درصد خشونت های فیزیکی آنها مربوط به یک سال اول بوده است. همچنین برخلاف تصور که میزان خشونت در سال اول میزان بعد از تولد فرزند و دوره بارداری باید کم باشد اما در این زنان تحقیق شده خشونت در این دوره ها خارج از انتظار بوده است. نکته چجالب توجه این است که این زنان همسر، خود، خانواده همسر و خانواده خود را از مهمترین عوامل خشونت عنوان می کردند.

هر 11 ثانیه یک زن مورد آزار قرار می گیرد

جلالی به آمار سازمان جهانی بهداشت به خشونت علیه زنان اشاره کرد و گفت: در دنیا هر 11 ثانیه یک زن مورد آزار قرار می گیرد و حتی بارداری نیز برای آنها مصونیت ندارد. در آمریکا 33 تا 35 درصد زنان مورد خشونت قرار می گیرند.

وی یکی از دلایل افزایش خشونت علیه زنان را این گونه بیان کرد: خشونت امری پنهان است که حتی دولتمردان اجازه اشاعه آن را نمی دهند. وقتی زن با خشونت جنسی و تجاوز به ویژه در کشورهای آسیایی و جهان سوم مواجه می شود سکوت اختیار کرده و منزوی می شود، حتی در مواردی فرد تجاوز کننده با او ازدواج می کند که خشونت ناشی از تجاوز در زندگی پس از ازدواج شان تاثیر بسیار زیادی دارد.

وی درباره راهکارهای کاهش خشونت علیه زنان گفت: تجربه جهانی نشان داده است افرادی که برای کنترل سلامت جسمی خود به مراکز درمانی مراجعه می کنند باید مورد سوال درباره خشونت خود و یا خانواده قرار گیرند. این پرسش ها می تواند به صورت مستقیم و یا غیرمستقیم باشد. البته تمام متخصصان مراکز درمانی نمی توانند راهنمایی برای زنان و کودکان باشند بلکه آنها باید تنها غربالگری کرده و زنان را به سمت مراکز تخصصی برای حل مشکلات شان راهنمایی کنند.

به گفته این عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی، کتک زدن، خفه کردن، کشیدن مو، سوزاندن، تهدید با هر نوع سلاح سرد و گرم، تجاوز و سیلی زدن مصداق های خشونت جسمی است. البته در این میان خشونت جنسی بین همسران که فرد به زور تن به رابطه جنسی می دهد هم منجر به خشونت جسمی و هم روحی می شود.

وی به خشونت علیه زنان در ایران اشاره کرد و گفت:  مشکلی که در ایران وجود دارد آن است که بسیاری از خانم ها نسبت به مصداق های خشونت آگاهی ندارند و تنها آزار جسمی را و یا کتک زدن را خشونت می دانند در حالی که در حال حاضر عمده خشونت های زنان روانی و جنسی است. حتی والدین و معلم برخی خشونت ها نسبت به کودک خود را برای تربیت و یادگیری مشروع می دانند که این برخلاف قوانین بین المللی است.

میزان خشونت فیزیکی در زنان بالاتر از مردان است

مریم رسولیان روانپزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی ایران با بیان اینکه بسیاری از زنان ضعف در بیان مشکلات و خشونت های خود دارند گفت: باید به زن فرصت حرف زدن داده شود چرا که اکثر افرادی که مورد خشونت قرار می گیرند علاقمند به صحبت کردن با کسی بوده و دلشان می خواهد حس همدلی ایجاد شود بنابراین روانشناس باید به صورت کامل به زنان مراجعه کننده گوش فرا دهد.

وی ادامه داد: موضوع خشونت باید علنی و افشا شود چرا که اگر این موضوع از سوی زن بیان نشود اعتماد به نفس زن ضعیف شده و هر روز تحقیر و تحقیرتر می شود اما اگر خشونت های روا شده به خود را اعلام و مراحل درمانش طی شود می تواند قوی تر از زندگی گذشته اش به جامعه باز گردد.

رسولیان ادامه داد: وقتی آمار خشونت در ایران بالاست به این معنی است که رفتارهای خشونت آمیز در حال تبدیل شدن به یک رفتار طبیعی است. بنابراین باید به هر نحو جلوی آن گرفته شود.

وی با بیان اینکه در سقز و میناب بیشترین خشونت های روا شده به زنان در رابطه جنسی است اما مردان بیشتر اسیر خشونت روانی می شوند، تصریح کرد: زنان ما اگر خشونت فیزیکی نبینند خود را قربانی خشونت نمی دانند پس لازم است در گام نخست آگاهی زنان را بالا برده و آنها را به حقوق خود آشنا کنیم. البته برخی از زنان ممکن است تنها یک بار خشونت را در نزدگی شان تجربه کنند که این نباید عمومیت پیدا کند.

وی با راهکارهای خود را برای افزایش آگاهی زنان این گونه بیان کرد: وقتی فرد به روانشناس مراجعه می کند روانشناس باید به صحبت های زن کامل گوش دهد، شکایت زن را نادیده نگیرد، احساس گناه را از روی دوش زن بردارد و با برخی کلمات با او همدلی کند.

رسولیان تصریح کرد: تحقیقات نشان می دهد خشونت فیزیکی زنان نسبت به مردان بیشتر بوده اما از دیگر سو خشونت روانی مردان با توجه به محدودیت های اعمال شده از سوی زنان بیشتر است. البته باید به این نکته توجه کرد که خشونت خانگی یک چرخه است و اگر یک بار مرد پس از خشونت عذرخواهی کرده و دوباره دست به خشونت زند مطمئناً ً باید این خانواده در چرخه درمان قرار بگیرند.

وی به برخی باروهای غلط در ارتباط با خشونت زنان اشاره کرد و گفت: زنان زیادی درگیر خشونت نیستند. سوء مصرف الکل و مواد دخانی، لحظه ای بودن عصبانیت در کتک زدن و ... همه و همه باورهای  غلطی است در ارتباط با خشونت علیه زنان. این باور فرهنگی که مرد باید به زن تسلط داشته باشد از دیگر عوامل افزایش خشونت علیه زنان است.

وی ادامه داد: برخی معتقدند از نظر شرعی زن نباید بدون اجازه همسر خانه را ترک کند اما براساس ماده 1115 قانون مدنی زن اگر از نظر جسمی، روحی و مادی در معرض خطر قرار گیرد می تواند خانه خود را ترک کند./ ثامن