110 میلیارد دلار یارانه سوخت در دنیا / کدام کشورها بیشترین یارانه را برای حامل های انرژی می پردازند؟

افزایش قیمت حامل های انرژی یا به عبارتی نزدیک کردن قیمت این فراورده ها به قیمت واقعی، موضوع پرداخت یارانه به بنزین را دوباره در کانون توجه کارشناسان قرارداده است.

موضوع از آن رو جالب توجه و حائز اهمیت است که بررسی های نهادهای بین المللی نشان می دهد، پرداخت یارانه به حامل های انرژی خصوصا بنزین و گازوئیل مختص ایران نیست و تقریبا تمامی کشورهای دارای ذخائر نفتی به اشکال گوناگون و در مقادیر مختلف، به حامل های انرژی یارانه می دهند.

بر اساس گزارش صندوق بين‌المللی پول « یارانه پرداختی توسط دولت ها به بخش انرژی در سال 2013 میلادی بالغ بر ۵.۳ تريليون دلار بوده است».

بیشترین یارانه سوخت های فسیلی را دولت چین به بیش از یک میلیارد مصرف کننده خود پرداخت می کند که رقمی بالغ بر ۲.۳ تريليون دلار بوده است. دومین یارانه دهنده بزرگ سوخت پس از چین، آمریکا است که حدود ۶۹۹ میلیارد دلار یارانه برای انرژی هزینه کرده است. پس از چین و آمریکا، کشورهای روسیه، اتحادیه اروپا، هند و ژاپن قرار گرفته‌اند.

صندوق بين‌المللی پول در گزارش قبلی خود مربوط به سال ۲۰۱۳، تخمين زده بود یارانه‌های پس از ماليات در سال ۲۰۱۱ نزديک به دو تريليون دلار و معادل ۲.۹ درصد توليد ناخالص داخلی کشورهای جهان بوده است.

گزارش جديد اين صندوق در مورد افزايش خسارت‌های محيط زيستی ناشی از این قضیه، می‌گويد« هزينه اين‌ خسارت‌ها در سال ۲۰۱۳ به ۴.۹ تريليون دلار رسيده و ممکن است در بررسی سال ۲۰۱۴ به ۵.۳ تريليون دلار برسد، که چيزی معادل ۶.۵ درصد توليد ناخالص داخلی کشورهای جهان است».

بر اساس گزارش های موجود، یارانه پرداخت شده برای دو حامل انرژی بنزین و گازوئیل در سال 2012 میلادی به رقمی در حدود 110 میلیارد دلار رسیده است. نکته جالب توجه این است که حدود 90 درصد این یارانه را 10 کشور تولیدکننده نفت به مردم خود پرداخت می کنند.

بنا براین گزارش، دولت ها معمولا با این هدف یا توجیه که به مردم فرودست و طبقه متوسط کشور از محل واقعی شدن قیمت حامل های انرژی فشاری وارد نشود، دست به پرداخت یارانه می زنند ولی بررسی ها نشان می دهد پرداخت این یارانه ها نه تنها کمکی به کاهش فشار بر مردم این کشورها نمی کند بلکه میزان مصرف را نیز به شدت افزایش می دهد. به عنوان مثال در عربستان سعودی به عنوان یکی از کشورهایی که بیشترین یارانه سوخت را پرداخت می کند، مصرف فراورده های نفتی از سال 1971 تا 2012 میلادی بیش از 9 برابر افزایش یافته است.

از سوی دیگر دولت های معمولا برای تأمین منابع مالی لازم پرداخت یارانه ناگزیرند از سایر بخش ها و هزینه ها که عمدتا هم هزینه های عمرانی هستند، بکاهند. این تصمیم نهایتا به از دست رفتن فرصت و امکان ایجاد رفاه در کشورها منجر می شود.

در جدول ذیل بروشنی می توان محاسبات انجام شده توسط مرکز تحقیقات اقتصادی آمریکا را در مورد نسبت میان قیمت داخلی بنزین، میزان مصرف، پیش بینی تغییر مصرف درصورت واقعی شدن قیمت بنزین و ارزش یا همان رفاه از دست رفته در ده کشور نفت خیز جهان مشاهده کرد. این محاسبه مربوط به سال 2012 میلادی است که اخیراً منتشر شده است.