مردم بیشتر تمایل به خرید لوازم خانگی داخلی دارند یا خارجی؟

سيد حسين پيمان کارشناس ارشد آمار در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین با تشریح نتایج یک طرح آماری درباره لوازم خانگی در ایران گفت:" تردیدی نیست که عبور از اقتصاد نفتي و قطع وابستگي به اقتصاد تك‌محصولي و عوارض مضر آن، نیازمند توجه به توليدداخلي است. تنگناهاي ايجاد شده اقتصادي که در پی اصرار کشوری مانند ایران بر حفظ استقلال سياسي بیشتر از بسیاری کشورها رخ می دهد از یک سو و جلوگیری از ابتر ماندن برنامه‌هاي اقتصادي ناشي از نوسانات قيمت نفت و ظرفيت‌هاي خالي، تربیت نیروی کار خلاق و ماهر مهارت و به نسبت ارزان از اولویت های ديگري است كه توليد داخلي را به جاي واردات، واجب می کند".

وی افزود: "از جمله تجربیات موفق دنیا در این راستا استفاده از راهبرد توسعه ای جانشينی تولید داخل با واردات است. این راهبرد تأکید می‌کند در بخش ها وكالايي كه ظرفيت توليد داخل وجود دارد، جایگزين واردات شود. این جایگزینی اما تنها نباید به تولید داخلی خلاصه شود چرا که بی گمان تولیدی موفق خواهد بود که تقاضا متناسب با آن نیز وجود داشته باشد بنابر این پیش از تولید کالاها و خدمات داخلی باید به شناخت صحیحی از الگوی مصرف خانوارها و تمایلات و متغیرهای تأثیرگذار در مصرف کالاهای داخلی و خارجی دست پیدا کرد".

پیمان ادامه‌داد: "با وجود اهمیت چنین شناختی اما شناخت ويژگي هاي نگرش مصرف‌کنندگان به کالای داخلی و خارجی بر اساس مستند هاي علمي وكارشناسي از جمله مسائلی است که متأسفانه در ایران کمتر به آن پرداخته شده است. است در حالی که تنها بر اساس چنین شناختی، بخش تولید می‌تواند از علائم دریافتی در این خصوص، تولید خود را به صورت کارشناسی و مستند تعدیل و سازگار کند".

وی افزود: "مرکز آمار ایران با هدف پرکردن این خلأ برای اولین بار در راستای طرح آماری عمده و خرده‌فروشی کارگاه‌های بازرگانی کشور، طرح آماری از کارگاه‌های عمده و خرده فروشی كارگاه‌هاي لوازم خانگی را اجرا کرد. هر چند هدف از طرح آمارگیری از این کارگاه‌ها محاسبه ارزش افزوده آن‌ها بود اما در طرح آمارگیری خرده و عمده‌فروشی کارگاه‌های لوازم خانگی از فروشندگان کالاهای لوازم خانگی در مورد چرایی تمایل به تولیدات خارجی و داخلی لوازم خانگی شد".

 پیمان درباره نتایج این پیمایش آماری گفت: " در این آمارگیری نگرش مصرف‌کنندگان در شش کالای تلویزیون، لباسشویی، یخچال و فریزر ، جاروبرقی و مبل پرسیده شده است که نتايج آماري اين كالاها قابل تعمیم در سطح كل کشوراست".

به گفته این کارشناس ارشد آمار "41 درصد از شش کالای نامبرده شده که توسط مصرف‌کنندگان خریداری شده ، داخلی و 59 درصد آن خارجی بوده است. مصرف‌کنندگان لوازم خانگي 37 درصد يخچال خارجی و 63 درصد يخچال داخلی خريداري كرده‌اند. 48 درصد لباسشویی خریداری شده توسط مصرف‌کنندگان در سال 1392، خارجی و 52 درصد داخلی بوده است. از تلویزیون‌های خریداری شده توسط مصرف‌کنندگان در سال 1392، 57 درصد خارجی و 43 درصد داخلی بوده است.  55 درصد جاروبرقی فروخته شده به مصرف‌کنندگان در سال 1392، خارجی و 45 درصد داخلی بوده است. از اجاق‌گازهای فروخته شده 15 درصد خارجی و 85 درصد داخلی بوده است و خرید مصرف‌کنندگان در بازار مبل ایران 19 درصد مبل خارجی و 98 درصد مبل ایرانی بوده است".

پیمان ادامه‌داد: "براساس این بررسی با رویکرد مزیت نسبی شاید تولید مبل و اجاق‌گاز   با هدف صادرات دارای توجیه اقتصادی باشد و در خصوص تلویزیون و جاروبرقی، واردات از برتري برخوردار است.  در یخچال و لباس‌شویی شاید بتوان با برنامه ریزی، مزیت نسبی در بازارهای منطقه ایجاد کرد. همچنین می توان در کالاهای الکترونیکی مانند تلویزیون و جاروبرقی تولیدکنندگان داخلي، ظرفیت های مناسبی در بازار ایران ایجاد کنند".

بر اساس این نظرخواهی"از 53404 فروشنده لوازم خانگیِ درپاسخ علت خرید کالای خارجی توسط مصرف‌کنندگان، بيش از هر ويژگي، کیفیت بالاتر محصول با 55 درصد پاسخ ، شیک و زیبایی كالا با 49درصد ، قیمت مناسب با 37 درصد و نیز قابل اعتماد بودن با 37 درصد ، خدمات پس از فروش بهتر با30 درصد ، توصیه سایر مصرف‌کنندگان با 14 درصد و تبلیغات را با 12 درصد موثر دانسته‌اند".

پیمان افزود: "موضوع با اهمیت این بود که از منظر فروشندگان فقط 4.9 درصد آن‌ها، مصرف پایین انرژی را براي مصرف‌کنندگان با اهمیت دانسته‌اند".

وی گفت: " فروشندگان کالای لوازم خانگی در پاس به این پرسش که دلیل با کیفیت بودن کالای ساخت خارج چیست،  61 درصد تکنولوژی پیشرفته کشورهای صادرکننده، 46 درصد خلاقیت در طراحی و زیبایی، 42  درصد دوام بیشتر کالا، 42 درصد اطمینان از قطعات بکار گرفته شده در کالا، 17 درصد پایین بودن انرژی مصرفی کالا و 12 درصد سیاست‌های حمایتی کشور صادرکننده را به عنوان دلیل رجحان کالاهای خارجی عنوان کرده اند".

یکی دیگر از پرسش‌های در این طرح این بود که چرا مصرف‌کنندگان به کالاهای داخلی کمتر توجه می کنند"؟ به گفته پیمان  "51 درصد فروشندگان لوازم خانگی، قابل اعتماد نبودن کالا، 36 درصد نداشتن کیفیت در مقایسه با کالای های مشابه خارجی، 32 درصد قیمت نامناسب کالا، 28 درصد فرهنگ رفتاری مصرف‌کنندگان، 26 درصد خدمات ضعیف پس از فروش، 19 درصد تجربه ناموفق از مصرف های قبلی و 18 درصد توصیه مصرف نکردن از جانب سایر مصرف‌کنندگان را به عنوان پاسخ گفته اند".

همچنین 59 درصد از پاسخ فروشندگان لوازم خانگی كيفيت كالا، 55 درصد برند کالا، 40 درصد زیبایی های ظاهری، 30 درصد چشم و هم چشمی، 13 درصد تبلیغات جهانی و 11 درصد حمایت از تولید داخلی را اولویت های فرهنگ مصرفی خریداران پاسخ داده اند.

وی افزود: "65 درصد ازپاسخ دهندگان فروشندگان لوازم خانگی تقاضای بیشتر مشتریان، 41 درصد کیفیت بهتر، 38 درصد آسانتر فروش رفتن كالا، 18.5 درصد سود بیشتر، و 9 درصد برای عقب نماندن از رقابت با سایر فروشندگان،  را به عنوان دليلي براي خرید و فروش کالاهای خارجی انتخاب كردند. 28 درصد فروشندگان لوازم خانگي در اين طرح آماري، اولويت براي ايجاد انگيزه در خريد كالا هاي داخلي را پايين آوردن قيمت‌ها  امّا 52 درصد افزايش كيفيت كالا، 8.5 درصد زيبايي ظاهري كالا و 3 درصد فروش اقساطي دانسته اند".

به گفته وی "اگر فروش اقساطي نوع فروشي باشد كه خريد كالاي داخلي به اين طريق افزايش مي يابد، 31 درصد از فروشندگان لوازم خانگي، عدم دريافت پيش پرداخت يا پيش پرداخت كمتر را در اولويت مي دانستند، 29 درصد الويت اول خود را بيشتر شدن مدت زمان اقساط دانستند، 22درصد كاهش بهره اقساط را در اولويت اول عنوان كردند، و 16 درصد ضمانت آسانتر به عنوان  اولويت اول از طرف آن ها مطرح شد".

به گفته پیمان " 34 درصد از فروشندگان لوازم خانگي معتقد بودند در صورت افزايش تعرفه كالاهاي خارجي ، خريداران عكس العملي نشان نخواهند داد ومانند سابق خريد خود را انجام مي دهند، 33 درصد اعتقاد داشتند، خريداران خريد خود را به تاخير مي اندازند و18 درصد براين باور بودند كه كالاي داخلي را جايگزين كالاي خارجي خواهند كرد و13 درصد نيز اعتقاد داشتند از خريد كالاي مورد نظر خود منصرف خواهند شد".