Directx چیست؟

● چطور کار می کند؟

در ابتدایی ترین سطح Directx به عنوان یک واسطه بین سخت افزار در کامپیوتر شخصی و خود ویندوز، بخشی از API ویندوز یا واسطه برنامه نویسی برنامه های کاربردی Application Programming Interface است. برای مثال هنگامی که نویسنده یک برنامه بازی می خواهد یک فایل صوتی اجراء شود، صرفاً فراخوانی (call) به تابع کتابخانه (library function) صحیح می باشد. هنگامی که بازی اجراء می شود، عملکرد مزبور Directx API را فرا می خواند که به نوبه خود فایل صوتی را به اجراء در می آورد. برنامه نویس به دانستن نوع کارت صدایی که با آن سروکار دارد، توانایی های کارت مزبور و چگونگی مکالمه با آن نیاز ندارد. ماکروسافت Directx را فراهم آورده است و سازنده کارت صدا نیز درایوی که توان اجرای Directx را داشته باشد فراهم کرده است.

برنامه نویس تقاضای صدایی که باید اجراء شود را می نماید و صوت مزبور اجراء می شود بدون توجه به دستگاهی که صدا روی آن باید اجرا شود. از دیدگاه ما به عنوان بازیکنان نیز Directx اوضاع را بطرز غیر قابل باوری تسهیل می نماید، حداقل بصوت تیوری. شما کارت صدای جدیدی را جایگزین کارت قدیمی تان می کنید و کارت جدید به همراه درایو می آید. دفعه بعد که بازی مورد علاقه خود را بازی کردید، هنوز می توانید صداها و موسیقی آن را شنیده و ناچار به انجام هیچگونه تغییرات پیکربندی پیچیده ای نمی باشید. در ابتدا، Directx زندگی خود را به عنوان یک Toolkit ساده آغاز نمود: سخت افزارهای اولیه محدود بوده و صرفاً گرافیکی بسیار ابتدایی مورد نیاز بود. با تکامل نرم افزارها و سخت افزارها از نظر پیچیدگی، Directx نیز تکامل یافت. اکنون Directx بسیار بیشتر از یک Toolkit گرافیکی بوده و اصطلاح مزبور، در بر گیرنده گزیده گسترده ای از روتین ها می باشد. برای مثال روتین DirectInput می تواند با همه گونه ابزار ورودی از ماوس دو دکمه ای گرفته تا جوی استیک های پیچیده مخصوص عملیات پرواز سروکار داشته باشد و سایر بخش ها شامل DirectSound برای ابزارهای صوتی است و DirectPlay که یک Toolkit برای بازی های چند بازیکنی Online فراهم آورده است.

● نسخه های Directx

( البته10 Directx نیز به تازگی وارد بازار شده است )این واسطه بر روی کلیه نسخ ویندوز از ویندوز 98 گرفته تا ویندوز سرور 2003 به همراه کلیه نسخ فی مابین آن ها اجراء می گردد. لیکن این Toolkit بر روی ویندوز 95 اجراء نمی شود: اگر دستگاهی دارید که روی آن ویندوز 95 نصب شده است، ناچارید به استفاده از نسخه قدیمی تر و کم توان تر 8 /0a می باشید. ویندوز NT4 نیز نیازمند نسخه خاص خودش است که در این مورد خاص Directx 3/0a است. با این همه نسخ متفاوت Directx که درسنوات متمادی در دسترس قرار گرفته است، ردیابی نسخه هایی که به آن ها نیاز دارید مشکل و مشکل تر می شود.

در همه موارد به جز موارد بسیار نادر، کلیه نسخ Directx قابلیت سازگاری با نسخ قدیمی تر را نیز دارند. یعنی بازی هایی که می گویند نیازمند Directx7 هستند، به راحتی با نسخه های جدید تر نیز اجراء خواهند گردید، ولی با نسخ قدیمی تر خیر. بسیاری از عناوین جدید بازی ها بطور دقیق اعلام می نمایند که نیازمند Directx 9 بوده و بدون نصب دقیقاً آخرین نسخه آن، اجراء نخواهد گردید. این امر بخاطر آن است که بازی های مزبور از ویژگی های جدیدی که با این نسخه معرفی گردیده است، استفاده می نمایند.

البته دیده شده که برنامه نویسان تنبل نیز گاهی آخرین نسخه Directx را به عنوان نسخه مورد نیاز بازی خود معرفی می کنند، در حالیکه بازی مورد بحث از هیچ کدام از موارد تقویت یافته جدید استفاده نمی کند. لیکن به طور کلی، اگر عنوان یک بازی به نسخه ای از Directx به این صورت پیوند خورده باشد، قبل از اینکه بتوانید بازی کنید، لازم است Directx خود را ارتقای دهید. اصلاحات انجام گرفته در ریشه کد Directx بدین معناست که ممکن است حتی در بعضی از بازی ها بهبودهایی را پس از ارتقا به آخرین نسخه ساخته شده از Directx، مشاهده نمایید. دان لود و نصب Directx نیز نباید چندان پیچیده باشد.

● ارتقای Directx

کلیه نسخ قابل دسترس ویندوز به هرماه شکلی از Directx به عنوان جزیی از هسته (core) سیستم، که قابل حذف نمی باشد می آیند. لیکن بسیاری از بازی های جدید نیازمند آخرین نسخه Directx جهت اجرای کامل و یا اصولاً هر گونه اجرایی می باشند.عموماً بهترین محل جهت نصب آخرین نسخه Directx، بخش اختصاص یافته به آن در سایت اینترنتی مایکروسافت می باشد که در آدرس www.microsoft.com/windows/directx یافت می شود. می توانید یک installer ساده را دانلود کنید که هنگام نصب به نوبه خود آن اجرایی که سیستم جهت ارتقا نیاز دارد را دانلود می نماید و یا بسته نرم افزاری توزیع شده را به طور کامل جهت نصب Offline بعدی دانلود نمایید. منبع خوب دیگر برای Directx خود بازی ها هستند. اگر بازی به نسخه خاصی از Directx نیاز داشته باشد، نسخه مزبور روی CD نصب بازی خواهد بود و ممکن است حتی به طور خودکار توسط Installer بازی روی سیستم نصب گردد.

● تشخیص علت مشکلات

تشخیص علت مشکلات نصب Directx می تواند مشکل ساز باشد، به خصوص اگر ندانید کدامیک از اجزای آن سبب از کار افتاده بازی جدیدی شده است که به تازگی خریداری نموده اید. خوشبختانه، مایکروسافت یوتیلیتی مفید به نام Directx Diagnostic Tool را فراهم کرده، هر چند که آن را مشخص نساخته است. این ابزار را در هیچ نسخه ای از ویندوز در منوی Start نمی توانید بیابید و هر نسخه ویندوز نیز ابزار مزبور را در جایی متفاوت با سایر ویندوزها نصب کرده است. راحت ترین راه استفاده از این ابزار چنین است که کادر محاوره RUN را در منوی Start باز و در آن dxdiag را تایپ و سپس روی OK کلیک کنید. هنگامی که این برنامه برای اولین بار بارگذاری می شود، چند ثانیه ای طول می کشد تا نسخه نصب شده Directx را بررسی کرده و مشکل را بیابد. ابتدا برگه Directx File اطلاعاتی راجع به هر یک از فایل هایی که نسخه نصب شده مورد استفاده قرار می دهد را نشان می دهد. بخش Notes در ذیل برگه مزبور نیز ارزش بررسی را دارد، زیرا فایل های مفقودی یا معیوب در اینجا علامتگذاری می گردند.برگه هایی که علامت های Display، Music، Input و Network را دارند، همگی با مناطق خاص همنام خود در Directx مرتبط می باشند و بجز برگه Input ابزارهایی را جهت آزمایش عملکرد صحیح برروی سخت افزار دستگاه در اختیارتان می گذارند. نهایتاً برگه Move Help روشی مفید جهت شروع Directx Troubleshooter را فراهم می آورد که ابزار حل مشکل خط ساده مایکرو سافت برای بسیاری از موارد معمول و عمومی Directx می باشد.