بسته ارزی جدید رونمایی شد؛ کالاهای اساسی تا پایان سال گران نمی‌شوند

همتی شرایط اقتصادی حال را خوب ارزیابی و اعلام کرد:

کشور از لحاظ طراز ارزی، مثبت است. بنابراین بازار را باز می‌کنیم و اجازه می‌دهیم فعالان به‌خوبی با هم کار کنند. در جلسه‌ی شورای هماهنگی اقتصاد سران قوا گزارش‌ها را طرح کردیم و جواب مثبت دادند طرح در جامعه اجرا شود. از آنجا که این طرح اثر مثبتی در بازار ارز و سکه داشته، با شکل‌گیری بازارهای پیش‌بینی‌شده، شاهد ثبات در بازار ارز خواهیم بود.

یک بازار خواهیم داشت، اما کالاهای اصلی و ضروری مانند دارو و تجهیزات پزشکی باید به قیمت ثابت به‌دست مردم برسد. مسئولان وزارتخانه‌های صمت، جهاد کشاورزی و بهداشت و درمان مکلف شدند لیست‌ کالاهای ضروری -که از کالاهای اساسی هم جلوتر است- و دارو و تجهیزات پزشکی را تهیه کنند. این تخصیصی است که دولت بانک مرکزی را مجاز به تامین ارز ۴۲۰۰ تومانی این کالاها کرده و نباید تا پایان فروردین ۹۸ قیمت کالا تغییر کند. مسئولان این بخش‌ها باید از لحظه‌ی تامین و توزیع تا رسیدن به‌دست مردم نظارت کنند.

 وی برای جلوگیری از فساد در نرخ ارز ۴۲۰۰ تومانی گفت که وقتی این طرح اجرا شد، همه‌ی کالاها در این بخش بود. ۴۰ تا ۵۰ میلیارد ثبت سفارش بود، چون تعداد زیاد شد، از کنترل خارج شد. تعداد اقلام وارداتی خیلی زیاد بود. برای کنترل کارامد، محدود به کالاهای ضروری و اساسی مردم شد. با رانت در این کالاها برخورد می‌شود.

به گفته‌ی وی، بازار دوم یا بازار سرمایه یا بازار اصلی، عمق زیادی دارد.

در دوره‌ی قبل، ۲۰ درصد از صادرکنندگان کوچک در بازار ثانویه حضور داشتند و قیمت ارز شکل می‌گرفت که البته شکل نگرفت و در حد ۴۰۰ میلیون دلار معامله شد. غیر از کالاهای اساسی، بقیه کالاها باید در این بازار وارد شوند که دو بخش دارد؛ یک بخش واردکننده‌ها هستند که براساس برنامه‌ریزی وزارت صمت و بر مبنای ثبت سفارش ضروری برای کشور شکل می‌گیرد و همه در این بازار می‌آیند. بخش دوم، عرضه است که شامل پتروشیمی‌ها، فولادی‌ها، گاز، فلزات و فرآورده‌های نفتی است. اینها عرضه‌ی ارز را دارند و شکل‌گیری قیمت ارز براساس عرضه و تقاضا است. البته به همین شکل رها نمی‌شود. در نرخ دخالت نمی‌کنیم ولی بانک مرکزی در اینجا حضور خواهد داشت و در مواقع ضروری، وارد می‌شود و ارز به بازار می‌آورد که مدیریت‌شده و شناور است.

رئیس جدید بانک مرکزی درباره‌ی ارزآوری صادرکنندگان به این بازار گفت:

دوره اول آنها ارز به این بازار نیاوردند، فکر می‌کردند اگر ارز خود را نگه دارند می‌توانند گران‌تر بفروشند. اما حالا مابه‌تفاوت را با بازاری که شکل می‌گیرد باید به خزانه برگردانند. در دولت بحث شد و رئیس جمهور تصمیماتی گرفتند و حتما در بازار این نظارت شکل می‌گیرد. در این بازار صادرکنندگان و واردکنندگان حضور دارند، اگر خریدار این نرخ را نخرید، فروشنده مجبور است نرخ را کاهش دهد. نرخی که در بازار شکل می‌گیرد با توجه به وزنی که دارد، نرخ صرافی‌ها را هم تحت‌تاثیر قرار می‌دهد. امیدواریم بانک مرکزی ذخایر ارزی خود را اضافه کند. سیاست من هم افزایش ذخایر ارزی است.

 وی درباره‌ی گروه‌هایی که می‌توانند ارز مطالبه کنند گفت که گروه دو و سه نخواهیم داشت و آنهایی که در وزارت صمت ثبت سفارش کنند، می‌توانند ارز دریافت کنند. البته وزارت صمت تصمیم می‌گیرد یک کالا ضروری است تا در سیستم ثبت سفارش کند.

همتی در رابطه با کالاهای واسطه‌ای که ۷۵ درصد واردات را تشکیل می‌دهد و اینکه آیا منجر به افزایش نرخ ارز خواهد شد یا خیر، اعلام کرد که ارز ۴۲۰۰ تومانی دست تولیدکننده نمی‌رسید. هر چیزی که در آن نرخ دستوری باشد، در آن رانت و فساد می‌شود. ارز را می‌گرفتند و گرانتر می‌فروختند. این اتفاق افتاده است. مردم از ما می خواهند شفاف شویم. به دستور رئیس جمهور، با توجه به نیاز کشور، ارز اختصاص داده خواهد شد.

 وی گفت:

قاچاق اعلام کردن ارز، برای ما دردسر شده است. رئیس جمهور تصمیم گرفتند این موضوع لغو شود. خرید و فروش ارز در صرافی‌ها مجاز است. امیدوارم فعالیت صرافی‌ها که چند وقت است متوقف شده، به سیستم بانکی کمک کند تا بتوانیم بازار را شفاف کنیم و نیازهای واقعی مردم را با نرخ ارز بازار ثانویه تامین کنیم. صرافی‌ها که خرید و فروش خرد می‌کنند باید خودشان را در بازار ثانویه وارد کنند. در ۴ ماه اول امسال ۱۵ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم و پیش‌بینی می‌کنیم تا آخر سال ۴۰ میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشته باشیم.

عبدالناصر همتی اعلام کرد که نظارت بر صرافی‌ها توسط سیستم سنا صورت می‌گیرد، بازار دوم که متعلق به حواله و صادرات و واردات است از شبکه‌ی نیما صورت می‌گیرد.

در واقع وزن بازار دوم ۹۵ درصد و وزن بازار صرافی ۵ درصد است. اینجا با یکدیگر ادغام می‌شوند و نرخ ارز مشخص می‌شود. بر این اساس در حدی که مردم برای نیازهای روزمره و سفر نیاز دارند، می‌توانند از بازار صرافی‌ها بخرند که حدود ۵ درصد از نرخ بازار ثانویه بالاتر است. در طول چند ماه گذشته به‌خاطر جوی که ایجاد شد، انتظارات بالا رفت. وقتی گرایش در بازار ایجاد می‌شود نرخ بالا می‌رود. وقتی هم خرید و فروش ارز قاچاق شد، فشار روی سکه رفت و حالا که ارز آزاد می‌شود، نرخ سکه هم فرو خواهد ریخت. اینها قبلا اثر روی تورم گذاشته و بخشی از تورم را شکل داده است. آثار تورمی را در جامعه می‌بینیم که خانه، اتومبیل و موبایل گران شده است. اگر واقعا نرخ در بازار شکل بگیرد، کمک می‌کند همین نرخ شکل‌گرفته را کنترل کنیم. بانک مرکزی روی فعالیت‌های بازار ارز سوار می‌شود. قبلا در کنارش بودیم و از کنترل ما خارج شد، الان سوار می‌شویم و کنترل می‌کنیم.

همتی همچنین تاکید کرد که خروج ارز حواله‌ای و صرافی دیگر اتفاق نمی‌افتد.

ورود ارز به کشور توسط صرافی‌ها را آزاد کردیم و صرافی‌ها می‌توانند هم طلا و هم اسکناس را با مجوز ما وارد کنند. البته اشخاص حقیقی و مردم می‌توانند این کار را بکنند. طلا یک تعرفه و ارزش افزوده‌ای داشت که ۱۳ درصد به آن اضافه می‌شد. امروز تصویب شد هر شخصی آماده‌ی وارد کردن طلا باشد، از تعرفه و ارزش افزوده معاف است. برای بازار مالی به‌طور جدی برنامه داریم و با کارشناسان و رییس بورس صحبت کردیم. کنترل بازار ثانویه را از طریق بازار باز و بازار مالی خواهیم داشت. در یکی دو هفته‌ی آینده تصمیمات خوبی برای بورس و بازار مالی خواهیم داشت.

رییس کل بانک مرکزی وعده داد که از روز سه‌شنبه بسته‌ی جدید ارزی کار می‌شود.

مردم در دوره‌ای،  سپرده‌ی ارزی پیش بانک‌ها داشتند؛ به خیال اینکه به آنها سود ارزی می‌دهند و بعد که خواستند سپرده‌شان را بگیرند بانک‌ها گفتند ارز نداریم و ریال می‌دهیم و برخی بانک‌ها به مردم جفا کردند. اکنون بانک مرکزی مجاز شده است سپرده‌های مردم را جذب کند. بانک‌های عامل مجاز شدند از طرف بانک مرکزی سپرده‌های ارزی مردم را جذب کنند و سودشان را به‌صورت ارز بگیرند. مردمی که ارز را به خانه برده‌اند می‌توانند به بانک مرکزی بسپارند و سودش را هم به‌صورت ارز بگیرند و این را روسای سه قوه هم تضمین کرده‌اند. مردم هم به دولت کمک کنند. دولت، دولت مردم است. تلاشش برای رفاه مردم است. دولت جلوی مشکلات بین‌المللی ایستاده و مردم هم باید به دولت کمک کنند. نرخ ارز در ترکیه پایین افتاد و مردم دلار را آتش زدند. ما باید به قدرت ایران زمین اهمیت بدهیم.

همتی تاکید کرد که شما نمی‌توانید جلوی قاچاق را بگیرید. اگر نیاز باشد توضیح بیشتری به مردم می‌دهیم. هر چند رئیس بانک مرکزی نباید حرف بزند، بیشتر باید بیانیه بدهد. جایی که لازم باشد به مردم توضیح می‌دهیم. خودم شخصا در این شرایط سخت آمدم و این مسئولیت را قبول کردم و تمام داشته‌های علمی و تجربی خود را به‌خدمت می‌گیرم تا اعتماد مردم را به بانک مرکزی برگردانم. بانک مرکزی باید قلب اقتصاد کشور باشد.

 وی اعلام کرد:

ارز مسافرتی از این به بعد آزاد است. کسانی که حواله گرفته‌اند با نرخ قبلی می‌توانند ارز موردنیاز خود را دریافت کنند.