استعفای کارمندان گوگل به‌علت توسعه موتور جستجوی چینی

فهرستی از ۷ کارمند گوگل، به‌تازگی در محیط‌های کارمندی این شرکت دست به دست می‌شود. کارمندان حاضر در این لیست، از گوگل استعفا داده‌اند و دلیل اصلی آن را نیز، عدم شفاف‌سازی در بین واحدهای مختلف سازمانی اعلام کرده‌اند. این اقدام، دقیقا پس از افشاشدن فعالیت محرمانه‌ی گوگل روی پروژه‌ی موسوم به دراگون‌فلای رخ داده‌ است. این پروژه، یک موتور جستجوی سانسورشده برای بازار چین است. فهرست این کارمندان، در ایمیلی منتشر شده که به بهانه‌ی بحث و گفتگو پیرامون مسائل اخلاقی و شفاف‌سازی در گوگل، نوشته شده است.

کارمندان کنونی گوگل، از انتشار عمومی این فهرست خودداری کرده‌اند. آنها نام اکثر افراد حاضر در فهرست را نیز فاش نکرده‌اند. البته سه منبع آگاه در این زمینه، ادعا کرده‌اند که کارمندان استعفاءداده، مهندسان نرم‌افزاری بوده‌اند. سابقه‌ی کاری این مهندسان در گوگل، از یک تا ۱۱ سال متغیر بوده است. در این میان، گوگل نیز از اظهار نظر در مورد این فهرست خودداری کرده است.

یکی از نام‌های بزرگی که در این فهرست دیده شده، مهندس ارشد سابق گوگل یعنی جک پولسون بوده است. این مهندس در واحد تورنتو گوگل مشغول به کار بوده و ماه پیش، به‌خاطر پروژه‌ی دراگون‌فلای از این شرکت استعفا داده است. پولسون نیز مانند بسیاری از کارمندان گوگل، اولین بار خبر پروژه‌ی دراگون‌فلای را در وب‌سایت TheIntercept مشاهده کرده است. در این خبر آمده بود که گوگل، در حال حاضر نمونه‌های اولیه‌ی این موتور جستجو را به دولت چین ارائه کرده است و در ۶ تا ۹ ماه آینده از آن رونمایی خواهد کرد. پولسون در مصاحبه‌ای گفته بود که از خواندن این خبر شوکه شده است.
او در ادامه گفته است:

    اگر خبر صحیح بود، دیگر نمی‌توانستم برای این شرکت کار کنم.

پولسون پس از استعفا از گوگل در ماه آگوست، از قصد خود در ارتباط با به‌اشتراک‌گذاری نگرانی‌اش در مورد این مسئله، با دیگر کارمندان داخل شرکت گفت. پس از این که گوگل، نامه‌ی یک انجمن حقوق بشری را در مورد نامناسب و غیراخلاقی بودن این پروژه و درخواست برای پایان دادن به آن، نادیده گرفت، پولسون مجبور شد تا نظر خود را به‌صورت عمومی منتشر کند.

پولسون در مورد این نامه می‌گوید:

    اهمیت ندادن به اجماع چند سازمان حقوق بشری و پیام آنها، برای من بسیار ناراحت‌کننده بود. وقتی یک نامه‌ی جمعی از ۱۴ سازمان حقوق بشر برای شما ارسال می‌شود و هیچ اهمیتی در تصمیم‌گیری به آن داده نمی‌شود، من ترجیح می‌دهم به‌جای گوگل، در جبهه‌ی سازمان‌های حقوق بشری باشم.

پس از ترک Google از سمت پولسون، یک سخنگوی این شرکت اعلام کرد که طبق سیاست‌های داخلی، آنها اظهار نظری در مورد رفتارهای کارمندان خود نخواهند داشت.

افشاسازی پروژه‌ی دراگون‌فلای، با واکنش شدید و سریع در داخل گوگل روبرو شد. کارمندان این شرکت با اتکا به قوانین و ارزش‌های سازمانی، از مدیران اجرایی انتظار شفاف‌سازی بیشتری دارند. یکی از کارمندانی که برای کار در این پروژه انتخاب شده بود، ترجیح داد تا شرکت را ترک کند. کارمند دیگر،‌ تیمش را تغییر داد و انجمن‌های داخلی نیز با هزاران پست، کامنت و ایمیل پر شدند که جنبه‌های اخلاقی این پروژه را زیر سوال می‌برد.

در روزهای پس از انتشار خبر، حدود هزار کارمند گوگل، فهرستی از انتظارات خود را با نام Code Yellow on Ethics منتشر کردند. یکی از درخواست‌های این فهرست، افزایش نظارت کارمندان و سازمان‌های واسط روی جنبه‌های اخلاقی پروژه‌های خاص بوده است. پولسون در نامه‌ی استعفای خود اعلام کرد که از مدیران اجرایی، پرداختن به این فهرست را درخواست کرده است. این نامه تا به امروز بیش از ۱۷۰۰ امضا داشته است و افراد نگران در مورد مسائل اخلاقی و شفاف‌سازی در سازمان، برنامه‌هایی برای ملاقات‌های حضوری نیز داشته‌اند.
فعالیت‌های گوگل در این زمینه، هنوز تحقیقاتی است

جنجال‌ها پیرامون پروژه‌ی دراگون‌فلای، پس از یک درگیری اخلاقی دیگر در گوگل رخ داد. در ماه مارس، کارمندان متوجه شدند که گوگل در حال همکاری با پنتاگون است. این همکاری، در جهت توسعه‌ی هوش مصنوعی برای استفاده در پهپادهای جنگی بوده است. این خبر نیز مانند دراگون‌فلای، کارمندان گوگل را شوکه کرد. نام این پروژه‌ی مشترک با پنتاگون، Maven است و هزاران نفر از گوگل درخواست کردند که پروژه را لغو کند. نکته‌ی مهم در مورد این پروژه آن است که پس از استعفای چندین نفر از گوگل به‌خاطر این پروژه، شرکت اعلام کرد که پس از پایان سال جاری،‌ قرارداد آن را تمدید نخواهد کرد.

دو هفته پس از افشاساری پروژه‌ی دراگون‌فلای، جلسه‌ای میان مدیران و کارمندان گوگل برگزار شد و سیاست‌های کلی شرکت در قبال چینی‌ها مورد بررسی قرار گرفت. البته در میانه‌ی جلسه و پس از این که مدیران متوجه ارسال اطلاعات به رسانه‌ها توسط کارمندان شدند، جلسه نیمه‌کاره رها شد. در این جلسه، مدیرعامل گوکل یعنی ساندار پیچای اعلام کرد که شرکت، موتور جستجوی مخصوص چین را در آینده‌ی نزدیک ارائه نخواهد کرد.

مدیران گوگل و کارمندانی با عقاید مشابه آنها، به‌صورت جدی پیگیر افشاسازی‌های صورت‌گرفته در رسانه‌ها هستند. به‌ همین دلیل، منابع این خبر از پیامد‌های احتمالی صحبت با رسانه‌ها نگران هستند. به‌عنوان مثالی از این کنترل، گوگل کارمندان را از پخش زنده‌ی جلسات داخلی در حساب‌های شخصی شبکه‌های اجتماعی منع کرده است.

یکی از سخنگوهای رسمی گوگل در مورد پروژه‌ی موتور جستجوی چینی گفته است:

    ما مدت‌ها است که برای کمک به کاربران چینی خود سرمایه‌گذاری می‌کنیم. این سرمایه‌گذاری‌ها از توسعه‌ی اندروید تا اپلیکیشن‌های موبایل همچون مترجم گوگل و فایلز گو و همچنین ابزارهای مخصوص توسعه‌دهندگان را شامل می‌شدند. اما فعالیت ما در ارتباط با موتور جستجوی چینی هنوز در مراحل آزمایش و بررسی است و هیچ محصولی در آینده‌ی نزدیک عرضه نخواهد شد.

البته پولسون می‌گوید که حتی کارهای تحقیقاتی و سعی و خطا نیز بدون اطلاع همه‌ی کارمندان، باعث ایجاد نگرانی است. گوگل در مورد پروژه‌ی Maven، یک بیانیه شامل اصول اخلاقی هوش مصنوعی منتشر کرد. در این بیانیه قول داده شد که هیچ‌گونه طراحی و توسعه‌ی هوش مصنوعی در جهت نقض قوانین بین‌المللی و حقوق بشر، در این شرکت انجام نخواهد شد.

پولسون در این مورد می‌گوید:

    هنوز مشخص نیست که دراگون‌فلای در نهایت اجرایی خواهد شد یا خیر. اما بیانیه‌ی اصول اخلاقی هوش مصنوعی حتی طراحی این محصول را نیز ممنوع کرده است. سوال این است که مهندسان در کدام مرحله از توسعه‌ی محصول، حق اظهار نظر دارند؟

    آنچه که من را نگران می‌کند، این است که پس از ساخته شدن و آماده شدن محصول برای رونمایی،‌ تصمیم‌گیری در مورد آن از دسترس مهندسان خارج خواهد شد. در واقع در این مرحله، تصمیم‌گیری و اظهار نظر در دستان چند فرد محدود است. این بدان معنی است که شما دموکراسی را در بحث‌های اخلاقی توسعه‌ی پروژه نادیده گرفته‌اید.