قابل توجه نمايندگانی كه يكشنبه با وزير جلسه دارند

پيگيری های خبرنگار عصرايران در اروميه از طريق منابع مرتبط با فرودگاه اين شهر نكات جديدی را درباره سقوط هواپيما و آنچه در لحظات آخر بر سر مسافران و كادر پرواز گذشته آشكار می سازد كه می تواند در قالب سوال نمايندگان از وزير راه و رئيس سازمان هواپيمايی كشوری در مجلس شورای اسلامی مطرح شود.

از آنجا كه هنوز منابع رسمی در اين باره نظر نهايی را نداده اند و با توجه به اين كه روز يكشنبه ،‌قرار است وزير راه و ترابری در كميسيون عمران مجلس حضور يابد و به سوالات نمايندگان در اين خصوص پاسخ دهد ،‌بی مناسبت نيست نمايندگان عضو كميسيون ،‌ نتيجه تحقيقات به عمل آمده توسط عصرايران را نيز دستكم به عنوان گمانه با وزير در ميان بگذارند و مطالبه پاسخ كنند.

1 - جا دارد از وزير راه و ترابری درباره ادعای اين كه علت سقوط شرايط جوی نامساعد بوده پرسش شود كه نقش آب و هوا در اين ميان چه بوده است؟! آقاي حميد بهبهانی در واكنش به سقوط هواپيما ،‌در جمع خبرنگاران و روز 20 دی 89 به صراحت گفته است: "تنها عامل سقوط اين هواپيما مسافربری شرايط نامناسب آب و هوايی و عدم ديد كافی خلبان بوده است."

حال كه ايشان با اين جمله ،‌تقصيرها را متوجه آب و هوا كرده ،‌ بد نيست نمايندگان از آقای وزير بپرسند كه اگر آب و هوا مشكل داشته چرا اجازه پرواز صادر شده است؟‌ آيا هواشناسی نتوانسته هوای مقصد را حتی برای يك ساعت آينده پيش بينی كند و با پيش بينی و اطلاعات غلط ،‌باعث پرواز هواپيما شده است؟!

اگر چنين است رئيس سازمان هواشناسی هم بايد پاسخگو باشد.

2 -لطفا بپرسند كه آيا غير از اين است كه هواپيما به بالای باند فرودگاه رسيده و ارتفاع خود را كم كرده و به چند متری زمين هم رسيده بوده است ولي در ثانيه های آخر فرود ،به طور ‌ناگهانی ‌اوج گرفته است؟

علت چه بوده و آيا برج مراقبت در لحظه آخر چنين دستوری داده است؟‌برخی مسافران بازمانده روايت می كنند كه هواپيما آنقدر به باند نزديك شد كه ما حتی احساس كرديم برای لحظه ای چرخ های آن به سطح زمين رسيد.

آيا جز اين است كه عدم اجازه فرود آن هم در آخرين لحظه ای كه هواپيما سرعت و قدرت خود را كاسته و آماده نشستن است ،‌باعث می شود در فرايند سرعت گيری مجدد هواپيما ،‌آن هم هواپيمای 37 ساله و تعمير شده ، ايجاد اشكال شود؟

آيا بعد از مجبور كردن خلبان به اوج گيری مجدد ،‌ اشكال فنی ايجاد نشده است؟

آيا فرودگاه اروميه مهيای پذيرش هواپيما نبوده و برای رفع مسووليت از خود در آخرين لحظات مانع از فرود شده است؟يا خود خلبان تقاضای بازگشت كرده و اگر چنين است چرا؟!

چرا ممانعت از فرود آمدن ،‌ درست در آخرين لحظه صورت گرفته است و اگر مشكلی در فرودگاه بوده ، ‌چرا وقتی هواپيما در آسمان بود و ارتفاع خود را كاهش نداده بود ،‌ از خلبان نخواستند بازگردد؟!

اگر هواپيما در فرودگاه می نشست (كما اين كه به روی باند هم رسيده بود) اين اتفاق رخ می داد؟

مسوولان برج مراقبت فرودگاه اروميه ،‌بايد تحت پرسش قرار گيرند و آخرين مكالمات آنها با خلبان بايد به عنوان مدركی مهم ،‌مورد ارزيابی قرار گيرد.

ای بسا سرنخ ماجرا را در برج مراقبت بتوان يافت!

3 - بپرسند اگر محدوديت ديد وجود داشته و نمی شد با آن همه چراغ و امكانات و آی ال اس و ... فرود آمد ،‌خلبان هواپيما چگونه توانسته است در اطراف فرودگاه در ميان آن همه روستا و منطقه مسكونی و باغ ،‌زمينی نسبتاً‌ مسطح را "ببيند" و هواپيما را در قالب فرود اضطراری در آن بنشاند؟

نمايندگان بدانند كه اين ماجرا ،‌قطعاً‌سقوط عادی نبوده ،‌بلكه فرود اضطراری ناكام بوده است.

در شب سانحه ،‌ بعد از اين كه هواپيما در فرودگاه ننشسته ،‌ مجدداً‌ اوج گرفته ولی به دليل نامعلومی كه به احتمال قوی نقص فنی بوده است ،‌ دچار افت ارتفاع شده و خلبان ماهر آن - كه از استادان بوئينگ بوده - در آخرين ثانيه های عمر خود تصميم گرفته هواپيما را بر زمين بنشاند و لذا اولين محوطه بازی كه در مسيرش بوده را انتخاب كرده است اما متاسفانه ،‌ وقتی به يكصد متری محل سانحه رسيده ،‌بال های آن به درختان اطراف زمين باز برخورد كرده و كنده شدند . در تصاوير نيز كاملا مشخص است كه هواپيمای سانحه ديده كه بر زمين افتاده ،‌بال ندارد ،‌چون بال ها ،‌در فاصله تقريباً ‌يكصد متری بر زمين افتاده بودند.

نكته مهم اين كه گويا خلبان ،‌ برای جلوگيری از انفجار، بنزين هواپيما را قبل از فرود اضطراری تخليه كرده بود كه با اين كار جان تعدادی از مسافران را نجات داده است.

با اين اطلاعات ،‌ نمايندگان مجلس بايد فارغ از بحث سقوط ،‌بر روی فرود اضطراری تمركز كنند و اين سوال را مطرح نمايند كه چرا هواپيما در فرودگاه ننشسته و چرا ناگزير به فرود شده است؟

4 - اين هواپيما چند هفته قبل از سانحه ،‌اورهال شده بود ؛‌لذا در صورت اثبات نقص فنی ،‌ اين هشدار بايد به صورت خيلی یمطرح شود كه وضعيت اورهال كردن هواپيماها در چه یاست و چرا به فاصله اندكي از اورهال ،‌ این اتفاق رخ داده است. آيا بقيه اورهال ها هم همين گونه اند؟

5 - ممكن است در جلسه نمايندگان ،‌اين نقد از سوی آنها مطرح شود كه چرا هواپيمايی با 37 سال عمر هنوز در خطوط هوايی ايران مي پرد؟ و تقاضا شود كه هواپيماهای قديمی از رده خارج شوند.

پاسخ وزير احياناً‌ اين خواهد بود كه الان در دنيا و حتی در برخی كشورهای پيشرفته نيز بوئينگ هايی با اين قدمت پرواز می كنند و اضافه خواهد شد در خصوص هواپيما ،‌سن و عمر مطرح نيست و با اورهال كردن آن می توان تا جايی كه استانداردهای پرواز اجازه می دهد پرواز كرد.

جواب اين توجيهات چنين است:

اولا آن تعداد از هواپيماهای قديمی 272 ،‌ يا در كشورهای فقير و خطوط چندم و نامعتبر پرواز مي كنند و يی اگر هم در برخی كشورهای صاحب نام می پرند ،‌ديگر مسافری نيستند و به باربری تغيير كاربری داده اند كه صد البته استانداردهای ايمنی هواپيماهای مسافربری بسيار بالاتر و سختگيرانه تر از باری هاست.

ثانياً‌ اورهالی كه در خصوص همين هواپیماهای باری انجام می شود ،‌ با توجه به امكانات و تجهيزاتی كه در اختيار دارند ،‌بهتر ، بروزتر و استاندارد از اورهال ماست كه با انواع تحريم ها دست و پنجه نرم میكنيم و قطعه تهيه می نماييم.

ثالثاً‌ شرايط آب و هوايی در جاهای مختلف متفاوت است و هر هواپيمايی كه در يك جغرافيا خوب جواب داده ،‌ معنايش اين نيست كه در همه جای دنيا مي تواند ايده آل باشد.

رابعاً‌ اگر با اورهال می توان بدون محدوديت عمر هواپيما ،‌از آن استفاده كرد ،‌چرا در آمريكا و اروپا كه اقتصادی تر هم فكر می كنند ،‌ هواپيماها را اين همه اورهال نمی كنند و بعد از ميزان ساعت مشخصی از پرواز از رده خارج می نمايند؟

لذا وقتی در ايران با اين شرايط ی37 ساله پرواز مي كند ،‌ معنايش اين است كه يك سوء تدبير مديريتی در ميان است و نتيجه اش هم همينی مي شود كه می بينيم.

7 - درست است كه بايد وزير راه پاسخگو باشد ولی چرا نمايندگان سراغ رئيس سازمان هواپيمايی نمی روند؟‌مگر نه اين است كه او مسوول مستقيم حوزه حمل و نقل هوايی است و در اين مدتی كه از سقوط گذشته ،‌سكوت اختيار كرده است و پاسخگو نيست؟!

اگر وزير راه در حوزه حمل و نقل زمينی و دريايی و هوايی به طور عام مسووليت دارد،‌ رئيس سازمان هواپيمايی كشوری فارغ از مسووليت های فراگير وزير ،‌ تنها در عرصه هوايی كار می كند و تمركز بيشتری بر اين حوزه دارد و برای پاسخگويی و مورد بازجويی نمايندگان مردم قرار گرفتن ، مستحق تر است.

مخلص كلام آن كه از نمايندگان انتظار می رود حالا كه وارد ماجرا شده اند ،‌ بحث "فرود اضطراری" و نه سقوط را جدی بگيرند و سرنخ ها را در برج مراقبت نيز جست و جو كنند و در عين پرسش از وزير ،‌ رئيس سازمان هواپيمايی كشوری را نيز از سلابه سوال و جواب مصون ندانند و البته بحث خارج كردن هواپيماهای قديمی از رده را نيز به طور جدی پيگيری نمايند چه آن كه برغم كمبود هواپيما ،‌ مسافرت زمينی ،‌ مطلوب تر از سفر هوايی با هواپيماهايی است كه عمرشان را كرده اند و دنبال بهانه اند كه به زمين بخورند و صدای انا لله و انا اليه راجعون بازماندگان را به آسمان بلند كنند.