ناخن‌های کوویدی: تغییراتی در ناخن‌ که ممکن است بیانگر عفونت کووید باشد

علائم اصلی کووید ۱۹ عبارت‌اند از سرفه، خستگی و از دست دادن حس بویایی و چشایی. نشانه‌های کووید ۱۹ در پوست نیز اشاره شده است. اما قسمت دیگری از بدن وجود دارد که در آن به‌نظر می‌رسد ویروس تأثیر داشته باشد: ناخن‌ها. طی پدیده‌‌ای که ناخن‌های کوویدی نام گرفته است، به دنبال عفونت کووید ۱۹، ناخن‌های تعداد کمی از بیماران چند هفته بعد، تغییر رنگ داده یا تغییر شکل پیدا کرده است.

یکی از نشانه‌ها الگوی نیمه‌ماه قرمز است که نوار محدبی را روی ناحیه‌ی سفید در قاعده‌ی ناخن‌ها تشکیل می‌دهد. به‌نظر می‌رسد این مسئله زودتر از دیگر شکایات مرتبط با کووید بروز کند و بیماران کمتر از دو هفته پس از تشخیص متوجه آن شده‌اند. چندین مورد از آن گزارش شده است اما موارد زیادی نه. به‌طورکلی، الگوهای ناخن نیمه‌ماه قرمز مانند این موارد، نادر هستند و قبلا تا این حد نزدیک قاعده‌ی ناخن دیده نشده‌اند. بنابراین، داشتن چنین الگویی می‌تواند به‌طور انحصاری نشانه‌ای از عفونت کووید ۱۹ باشد. مکانیسم پشت‌صحنه‌ی الگوی نیمه‌ماه قرمز هنوز نامشخص است. یکی از علت‌های احتمالی می‌تواند آسیب عروق خونی ناشی از خود ویروس باشد. از طرف دیگر، این مسئله می‌تواند ناشی از پاسخ ایمنی باشد که دربرابر ویروس حاصل شده است و موجب لخته‌های خونی کوچک و تغییر رنگ می‌شود.

نکته‌ی مهم اینکه به‌نظر نمی‌رسد تغییرات مذکور موضوع نگران‌کننده‌ای باشد، زیرا بیماران علامت دیگری ندارند. اگرچه مشخص نیست این علائم تا چه مدت می‌مانند، اما در موارد گزارش‌شده بین یک هفته تا بیش از چهار هفته طول کشیده است.

چند بیمار همچنین تورفتگی‌های افقی جدیدی را در قاعده‌ی ناخن انگشتان دست و پای خود پیدا کرده‌اند که به خطوط بیو معروف است. این موارد معمولا چهار هفته یا بیشتر پس از عفونت کووید ۱۹ ظاهر می‌شود. خطوط بیو زمانی ایجاد می‌شود که به‌علت استرس فیزیکی روی بدن مانند عفونت، سوء تغذیه یا عوارض جانبی داروهایی مانند شیمی‌درمانی در رشد ناخن وقفه‌ای ایجاد شود. اگرچه این احتمال وجود دارد که این عوامل براثر کووید ۱۹ ایجاد شده باشند، قطعا علامت اختصاصی بیماری نیستند.

متوسط رشد ناخن‌ها بین ۲ تا ۵ میلی‌متر در ماه است و خطوط بیو معمولا چهار تا پنج هفته پس از رخ دادن استرس جسمی قابل تشخیص بوده و تورفتگی با رشد ناخن آشکار می‌شود. بنابراین با نگاه کردن به اینکه خطوط بیو از پایه‌ی ناخن چقدر فاصله دارند، زمان رویداد استرس‌زا را می‌توان تخمین زد. درمان خاصی برای خطوط بیو وجود ندارد و با برطرف شدن مشکل پشت‌صحنه، معمولا از بین می‌رود. درحال‌حاضر، شواهد موجود نشان می‌دهد ارتباطی میان شدت عفونت کووید ۱۹ و نوع یا شدت تغییرات در ناخن وجود ندارد.

سایر یافته‌های غیرمعمول

موارد بالا دو مورد از اختلالات رایج‌تر مرتبط با کووید هستند، اما پژوهشگران موارد غیرمعمول دیگری را نیز ثبت کرده‌اند. ناخن‌های یک زن بیمار از پایه شل شد و سرانجام سه ماه پس از عفونت افتاد. این پدیده باعنوان اونیکومادزیس شناخته می‌شود و تصور می‌شود به دلایل مشابه با دلایل پیدایش خطوط بیو رخ دهد. بیمار برای این تغییرات تحت درمانی قرار نگرفت، زیرا ناخن‌های سالم جدید در محل ناخن‌های جداشده قابل مشاهده بود که نشان می‌داد مشکل به‌خودی‌خود درحال رفع شدن است.

بیمار دیگری، ۱۱۲ روز پس از مثبت شدن آزمایش، شاهد تغییر رنگ نوک ناخن‌های خود به رنگ نارنجی بود. هیچ درمانی انجام نشد و تغییر رنگ هنوز پس از یک ماه برطرف نشده است. مکانیسم پشت‌صحنه‌ی این اتفاق مشخص نیست.

در مورد سوم، خطوط سفید افقی روی ناخن‌های بیمار ظاهر شده بود که با فشار دادن ناپدید نمی‌شد. این خطوط باعنوان خطوط میس یا لوکونیشیای عرضی شناخته می‌شود. آن‌ها ۴۵ روز پس از آزمایش مثبت کووید ۱۹ ظاهر شدند. این موارد معمولا با رشد ناخن برطرف می‌شوند و به درمان نیازی ندارند. تصور می‌شود خطوط میس ناشی از تولید غیرعادی پروتئین‌ها در بستر ناخن باشد که براثر اختلالات سیستمیک رخ می‌دهد.

خطوط بیو می‌تواند ناشی از داروها، عفونت‌ها یا کمبودهای تغذیه‌ای باشد

اگرچه هر سه شرایط به دنبال عفونت کووید ۱۹ رخ داده‌اند، اما از‌آن‌جایی که در هر مورد، بیماران محدودی برای بررسی داریم، هنوز نمی‌توان گفت علت آن‌ها کووید بوده است. این احتمال وجود دارد که هر سه مورد ارتباطی با بیماری نداشته باشند.

درواقع، حتی با خطوط بیو و الگوی نیمه‌ماه قرمز، هنوز مسیری طولانی درجهت تأیید ارتباط قطعی میان این تغییرات و کووید ۱۹ و نیز مکانیسم‌های پشت‌صحنه‌ی آن‌ها وجود دارد. درمورد تمام این شرایط، قبل از اینکه بتوانیم با اطمینان بگوییم ارتباطی با بیماری دارند، موارد بیشتری باید گزارش شود.

علاوه‌بر‌این، حتی اگر پیوند سببی وجود داشته باشد، باید به خاطر داشته باشیم که همه‌ی بیماران مبتلا به کووید ۱۹ به این مشکلات ناخن دچار نخواهند شد. همچنین، برخی از این ناهنجاری‌ها ممکن است لزوما به این معنا نباشد که فرد دچار کووید ۱۹ بوده است. در بهترین حالت، باید این موارد را به‌عنوان شاخص احتمالی از عفونت گذشته و نه اثبات قطعی درنظر بگیریم.