تولد نخستین گوساله‌های حاصل از انجماد جنین آزمایشگاهی در پژوهشگاه رویان

دکتر محمدحسین نصر اصفهانی، رییس پژوهشکده زیست فناوری جانوری رویان و مدیر پروژه در گفت‌وگو با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا گفت: «تولد آبگون و آبگینه فصلی نوین در صنعت اصلاح نژاد دام شیری کشور است. تولد این ماده گوساله که از عیار ژنتیکی بالایی برخوردارند، به دنبال تحقیقات دامنه‌دار پژوهشگران کشور در به‌کارگیری فناوری‌های نوین آزمایشگاهی در تولید انواع دام‌های اهلی از طریق لقاح آزمایشگاهی، شبیه‌سازی و مهندسی ژنتیک صورت گرفته که همگی در نوع خود در منطقه خاورمیانه بی‌نظیرند؛ به گونه‌ای که تولد این دو گوساله آخرین حلقه توانمندی تحقیقات کشور در دانش بیوتکنولوژی تولیدمثل حیوانات اهلی محسوب می شود».

وی افزود: «اگرچه با همت جهاد کشاورزی طی 30 سال گذشته گام‌های مهمی در راستای بهبود پتانسیل ژنتیکی دام‌های کشور برداشته شده، اما به زعم همه محققین تولید جنین‌های منجمد سریع‌ترین و بهینه‌ترین روش ارتقاء پتانسیل ژنتیکی دام‌های یک کشور است».

نصر اصفهانی با بیان این‌که در حال حاضر تکنیک تلقیح مصنوعی دام‌ها با اسپرم‌های مرغوب داخلی و خارجی در تمام دام‌پروری‌های کشور انجام می‌شود، تصریح کرد: «ازآن‌جاکه اسپرم تنها نیمی از مشخصات ژنتیکی را به گوساله‌ها منتقل می‌کند، اصلاح نژاد به این روش امری بطئی و مستلزم وجود گاوهای مادر گران‌قیمت با عیار ژنتیکی بالاست؛ در حالی‌که در روش مزبور کل پتانسیل ژنتیکی از طریق جنین های منجمد شده انتقال یافته و نیازی به گاوهای گران قیمت نیست».

رئیس پژوهشکده زیست فناوری جانوری پژوهشگاه رویان‌ با اشاره به جزئیات این پروژه تحقیقاتی به خبرگزاری دانشجویان ایران گفت: «در این پروژه که با همکاری مجتمع کشت و دام‌پروری فکا وابسته به سازمان تامین اجتماعی به انجام رسیده، ابتدا گاوهای با ارزش ژنتیکی بالا که تولید شیر آن‌ها بالای 18 تن بود، شناسایی و تخمک‌های آنها استحصال گردید. نهایتا پس از انجام بلوغ آزمایشگاهی, تخمک‌های مزبور با اسپرم‌های بسیار مرغوب تعین جنسیت شده لقاح یافته و جنین‌های حاصل در روز هفتم تکوین آزمایشگاهی با استفاده از تکنیک انجماد شیشه‌ای منجمد شدند تا در زمان‌های مقرر به گاوهای گیرنده کم‌ارزش انتقال داده شوند».

وی درخصوص فاز‌های تحقیقاتی این پروژه خاطرنشان کرد: «در فاز اول این پروژه 200 قطعه جنین ماده تولید شد که از این میان 150 جنین منجمد و پس از یخ‌گشایی، تعداد 120 قطعه آن در طی یک سال به 100 گاو گیرنده ارزان‌قیمت منتقل شد. این اقدام منجر به ایجاد 45% آبستنی اولیه گردید، به‌گونه‌ای‌که تولد آبگون و آبگینه اولین مورد این تولدهاست و در آینده نزدیک امیدواریم شاهد تولد سایر گوساله‌ها نیز باشیم».

نصر اصفهانی اذعان کرد: «نام های آبگون و آبگینه برگرفته از ماهیت تکنیک انجماد شیشه‌ای است که در طی آن جنین درون یک قطره شفاف انجمادی قرار می‌گیرد؛ به صورتی‌که هم‌اکنون تکنیک انتقال جنین‌های منجد در راس برنامه‌های اصلاح نژادی کشور‌های پیشرفته قرار دارد و اگرچه تاکنون کشور ما از واردکنندگان این فناوری بود؛ اما تولد آبگون و آبگینه توسط محققین پژوهشگاه رویان نماد توانمندی کامل کشور در جهت رفع وابستگی در قلمرو دانش بیوتکنولوژی تولیدمثل است».

نصر اصفهانی در پایان عنوان کرد: «تولید جنین‌های منجمد مرغوب تعیین جنسیت شده، در اولولیت برنامه‌های جنین‌شناسی پژوهشگاه رویان برای ارائه به متقاضیان داخل و خارج از کشور قرار دارد که امیدواریم توسعه این فناوری در کشور موجب تحول صنعت دام شیری کشور شود».

همچنین مهندس جمشید جلیل‌نژاد، مدیر عامل مجتمع کشت دام‌پروری فکا وابسته به سازمان تامین اجتماعی خاطرنشان کرد: «در حال حاضر قیمت تمام‌شده هر قطعه جنین منجمد وارداتی حدود 500 تا 700 دلار و شانس آبستنی 50 درصد است، به گونه‌ای‌که برای ایجاد هر مورد آبستنی موفق حدود 1000 تا 1400 دلار ارز از کشور خارج می‌شود و این درحالی است که محققان کشور با بهره‌گیری از تجربیات چندین ساله خود نه تنها به نتایجی برابر و حتی بالاتر دست یافته‌اند، بلکه در این پروژه قیمت تمام‌شده هر قطعه جنین منجمد مرغوب تعین جنسیت شده کاهش پیدا کرده است».

وی با بیان این‌که دست‌یابی به این توانمندی پر ارزش باعث رونق و شکوفایی صنعت انتقال جنین در کشور شده و نقطه عطفی در پیوند صنعت دام شیری و فناوری تولیدمثل است، تصریح کرد: «هم‌اکنون میزان تولید شیر به ازای هر راس گاو، تعیین‌کننده اصلی سودآوری و یا زیان صنعت دام‌پروری است و علی‌رغم تمام پیشرفت‌های حاصل در مدیریت، تغذیه و ژنتیک دام‌های شیری، میانگین تولید شیر هر راس گاو حدود 12 تن در یک دوره شیرواری است. در حالیکه گوساله‌های آبگون و آبگینه حاصل از تخمک و اسپرم گاوهایی هستند که رکورد تولید شیر آنها 18 تن بوده و با توجه به قیمت تمام‌شده هر قطعه جنین و رکورد شیر حاصل از طریق انتقال جنین‌های منجمد، بهترین روش شکوفایی اقتصادی صنعت دام شیری کشور محسوب می‌شود».