گردشگران قندیل‌های غار علیصدر را کندند و بردند!

گردشگران نوروزی همدان قندیل‌های مشهورترین غار آبی ایران- غار علیصدر- را به عنوان سوغات با خود بردند. هرچند زخم‌های غار علیصدر به همین اتفاق محدود نمی‌شود و بی‌توجهی سال‌هاست که این غار تاریخی را آزار می‌دهد.

همچنین حضور انبوه گردشگران در غار علیصدر موجب انباشت پسماند زباله در این نمونه منحصر به فرد ژئو توریسم ایران شده است. غار علیصدر به عنوان تنها غار تالابی ایران و از معدود غارهای آبی جهان در شمال غربی همدان و در مجاورت رشته کوه زاگرس واقع شده است. به گفته بابک مغازه ای فعال میراث فرهنگی برخی از گردشگران وقتی وارد غار می‌شوند از فضای زیبای غار لذت می‌برند و می‌خواهند که لذت این سفر را با خوردن و آشامیدن خوراکی‌های مختلف کامل کنند.

به همین دلیل خواسته یا ناخواسته پسماند زباله‌های خود را درون آب غار می‌ریزند آن هم دور از چشم راهنما. چون یک راهنمای گردشگری چند قایق را برای رفتن به درون غار هدایت می‌کند و نمی‌تواند تمام مدت مراقب اعمال و رفتار همه گردشگران باشد. اودر گفت‌وگو با مهر می‌گوید: برخی افراد که راحت می‌توانند به قندیل‌های زیبا و رسوبی غار علیصدر دسترسی پیدا کنند از غفلت راهنمایان گردشگری استفاده کرده، تکه‌ای از قندیل را که به راحتی شکننده هستند کنده و با خود به خانه می‌برند تا از آن به عنوان یادگاری استفاده کنند .

هر چند که این مشکل در سال‌های گذشته به صورت گسترده‌تر بود ولی امروزه تا حدودی کنترل شده است اما آیا این افراد نمی‌دانند که رفتارشان باعث می‌شود تا این زخم برای همیشه بر پیکر غار باقی بماند؟

باز هم محصولات چینی

این فعال میراث فرهنگی دلیل نازیبا کردن چهره غار علیصدر را تنها رفتار نامناسب و حجم زیاد گردشگران می‌داند و می‌گوید: غیر از این عوامل، متولیان غار نیز شاید برای اینکه به زیبایی غار بیفزایند، برای عبور گردشگران در داخل محوطه غار مسیرهایی با سنگ‌های گرانیتی ساخته‌اند به نحوی که هیچ همخوانی با داخل محوطه غار ندارد.

به گفته او در اطراف محوطه بیرونی غار، دستفروشان بازارچه‌ای از محصولات چینی، خوراکی و آشامیدنی برپا کرده‌اند و می‌فروشند که هیچ همخوانی با این مرکز گردشگری که دارای اهمیت بین‌المللی است ندارند.

صنایع دستی فراموش ‌شده

این در حالی است که می‌توان صنایع دستی همدان را در این مکان در معرض دید و فروش گردشگران قرار داد آن هم در فضایی خاص که با معماری بوم آورد و محلی احداث شده باشد. او می‌گوید: روستای علیصدر در نزدیکی غار علیصدر قرار دارد بنابراین اگر حتی پوشاک و غذای روستایی در این محوطه‌ها به نمایش گذاشته شود می‌تواند به تنهایی یک جاذبه گردشگری باشد و زمینه توریسم محلی و روستایی منطقه را نیز فعال کند.

به گفته مغازه‌ای معضل فروش اجناس کم بیهوده و خارجی در کنار بسیاری از مناطق گردشگری دیگر هم دیده می‌شود به عنوان مثال این دستفروشان در کنار منطقه گردشگری گنج نامه نیز چنین بازارچه‌هایی را تشکیل داده اند.

حتی می‌توان گفت بلال فروشان این منطقه در تاریکی شب چراغ دارند اما کتیبه‌های گنجنامه نه! همچنین او می‌گوید: مجموعه‌هایی که عموما دارای حجم بالایی از مخاطب است نیازمند دارابودن مراکز جامع اطلاع رسانی گردشگری با حضور راهنمایان توانا و مطلع به خصوصیات علمی منطقه است تا ضمن راهنمایی درست دارای بار علمی آموزشی نیز باشد اما متاسفانه نه تنها چنین مرکزی وجود ندارد بلکه حتی در محیط غار و هنگام بازدید نیز خبری از راهنمایان خبره و آشنا به مسائل جغرافیایی محل وجود ندارد.

جلبک‌ها در غار علیصدر

غار علیصدر مشکلات زیادی دارد و مسائل زیادی را هم پشت سر گذاشته است. تا چند سال پیش در دل غار یک قهوه خانه وجود داشت که در نهایت با اعتراض انجمن‌های حامی محیط زیست و میراث طبیعی برچیده شد.

همچنین وجود سبزینه‌ها وجلبک‌های داخل غار زخم دیگری است که سال هاست که علیصدر را آزار می‌دهد. کارشناسان اعتقاد دارند که سبزینه‌ها و جلبک‌های داخل غار علیصدر به دلیل نورهای داخل غار به وجود آمده که در گذشته به وسیله آهک از بین برده می‌شد اما چند سالی است که به آن توجهی نمی‌شود.

غار علیصدر که قدمت آن به 136 تا 190 میلیون سال پیش می‌رسد و در آثار طبیعی ملی ثبت شده است، ویژگی‌های خاصی دارد و حفاظت‌های خاصی را می‌طلبد.