شکایت یک بازیگر زن سینما از فیس بوک!

آنا نعمتی گفته است: «مدتی است افردی سودجو و فرصت طلب با نام آنا نعمتی و یا آناهیتا نعمتی صفحه‌هایی را در شبکه فیس بوک باز می‌کنند و حتی از طرف من با افرادی که به عنوان دوست در این صفحه عضو هستند؛ پاسخ می‌دهند، گفتگو یا حتی مصاحبه می‌کنند.»

شاید متهم اصلی این پرونده مارک زوکربرگ باشد، کسی که پای فیس بوک را به عنوان وسیعترین شبکه‌ی اجتماعی به جهان امروز باز کرد، نقل قول جالبی از او هست که می‌گوید: «ما در روستاها زندگی می‌کردیم و بعد در شهرها زندگی کردیم، ولی حالا در اینترنت زندگی می‌کنیم!»

همین فراگیری اینترنت که آرام آرام قالب یک تمدن جدید را به خود می‌گیرد باعث شده تا امروزه روز همه چیز شکل و شمایل تازه‌تری پیدا کند، از خود زندگی گرفته تا هویت، شخصیت‌ و... همه چیز نیاز به تعریف تازه دارد، در این میان فیس بوک نه تنها یک پدیده‌ی اجتماعی که یک محیط اجتماعی قلمداد می‌شود. می‌گویند جرایمی که فرد می‌تواند در یک محیط اجتماعی مرتکب شود به نوعی محصول همان محیط است و از طرفی به مدد بستری که فراهم می‌شود هرچه ازدحام محیط بالاتر، رشد و نمو انواع جرم و بزه هم بیشتر.

از پرداختن به جرایم اینترنتی و مصادیق آن در ایران خودمان که بگذریم، همین چند وقت پیش رسانه‌های دولتی انگلستان هم دادشان در آمد و از قول پلیس این کشور از افزایش وقوع جرایم اینترنتی خبر دادند و نوشتند: «از ماه آوریل سال گذشته میلادی تا پیش از پایان سال میزان وقوع جرائم در «فیس بوک» 346 درصد افزایش داشته است.»

فیس بوک چنان تند و دیوانه‌وار گسترش پیدا کرده و می‌کند که همین چند ماه پیش خبری در هفته‌نامه «‌وورلدنیوز» منتشر شد که از قول زوکربرگ نوشته بود: «استرس مدیریت فیس‌بوک زندگی مرا نابود کرده و باید به این اوضاع دیوانه‌وار خاتمه دهم.» و در ادامه با بیان اینکه زندگی بدون فیس‌بوک بهتر است، گفته بود: «فیس‌بوک از کنترل خارج شده و برای پایان بخشیدن به این وضعیت آشفته، تصمیم گرفته‌ام این شبکه اجتماعی را تعطیل کنم.»

طبق این خبر، وی حتی تاریخ دقیقی هم برای تعطیلی فیس بوک تعیین کرده و گفته بود: «سایت فیس‌بوک تمام و کمال در 15 مارس امسال تعطیل می‌شود و دیگر کسی نمی‌تواند به محتوای اینترنتی صفحه خود ازجمله عکس‌ها و فیلم‌ها دسترسی داشته باشد.»هر چند قبل از اینکه 15 مارس( 14 اسفند 89) شود معلوم شد که این خبر یک جورهایی شایعه و از جنس دروغ سیزده خودمان است که توسط ‌«وورلدنیوز» منتشر شده است.

از ریشه‌های به وجود آمدن این دست شایعات که بگذریم، فضای دنیای مجازی به ویژه فیس بوک نوعی هویت دست‌چندمی به برخی از کاربران می‌دهد تا در این پوشش مجازی و ظاهرا گمنام، چهره‌ی دیگری از خود نشان دهند و به اقسام گوناگونی در یک شبکه‌ی اجتماعی دست به فعالیت‌های غیر اجتماعی بزنند.

امروزه داشتن یک صحفه فیس بوک با هر نام و نشانی مثل خوردن یک لیوان آب است، جدا از کسانی که به شکلی انتحاری دست به خود افشاگری می‌زنند در این فضای شبکه‌ای به همان میزان نیز گرایش شدیدی در جهت پوشاندن هویت واقعی و میل به دیگری بودن نیز وجود دارد که در این میان فرورفتن یک کاربر در قالب یک بازیگر سینمایی چندان هم دور از انتظار و عجیب نیست.

ماجرایی که برای خانم نعمتی به وجود آمده است تا حدودی ما را به یاد داستان «کلوزآپ» کیارستمی می‌اندازد و وجود این وسوسه‌ی بصری‌ را در جامعه ثابت می‌کند که تا چه میزان افراد گمنام اجتماع دوست دارند در نگاه دیگران خود را به جای یک شخصیت مشهور سینمایی جا بزنند.

گذشته از مقبولیت فراگیر شخصیت‌های سینمایی- به خصوص بازیگران- در نگاه توده‌ی مردم، به نظر می‌رسد نوعی وسوسه عمومی برای سرک کشیدن در دنیای خصوصی این افراد وجود دارد که به اشکال مخلف متبلور می‌شود و چه فضایی بهتر از فضای مجازی.

گزارش‌های بی‌شمار و رنگارنگ نشریات زرد از زندگی و ماجراهای خصوصی افراد مشهور، وجود چنین پدیده‌ای را تأیید می‌کند و دامنه‌دارتر از آن انتشار عمومی و زیرزمینی لحظه‌های خصوصی افراد مشهور است که در این میان سهم بازیگران زن سینما و تلویزیون بیشتر از دیگران بوده است و هر از گاهی یکی از آن‌ها قربانی این جریان می‌شوند.

همین تهدید و هراس همیشگی‌است که آن‌ها را به سمت پنهان شدن -به مقیاس یک عینک آفتابی هم که شده- ترغیب می‌کند، شاید نمایشگاه عکس هدیه تهرانی و رضا کیانیان و ... در این میان مصداق بی‌ربطی نباشد.

در عکس‌های که این بازیگران سینما گرفته بودند هیچ نشانی از انسان نبود و با قاب‌های بسته و درشت، شاهد جلبک و سنگ و پوست درخت و از این قبیل عناصر غیر جاندار و کوچک بودیم که به نوعی گریز از مرکز توجه بودن قلمداد شده و تلاش آن‌ها را در انتقال توجه و نگاه مخاطب به نقطه‌ای غیر از خود ثابت می‌کند.

و اما خانم نعمتی که مثل بیشتر همکارانش ترجیح می‌دهد خلوت خصوصیش را با عضویت در شبکه‌های اجتماعی مخدوش نکند، تاکید کرده که هرگز در شبکه فیس بوک عضو نبوده و نخواهد بود، این بازیگر سینما که به دلیل تشابه اسمی با یکی دیگر از بازیگران، چند وقتی است از «آناهیتا» به نام «آنا» تغییر نام داده است، خطاب به افرادی که در فیس بوک با نام و تصویر او صفحه‌ای به وجود آورداند چنین گفته‌ است:

«اگر این موضوع همچنان ادامه پیدا کند و صفحه‌های فوق در این شبکه بسته نشود، قطعا به زودی آن را پیگیری قانونی می‌کنم و مطمئننا مراجع قضایی این افراد را پیدا کرده و مجازات می‌کنند.»در هر حال فیس بوک خواسته یا ناخواسته، درست یا غلط، با وجود پیگیری‌های قانونی مراجع قضایی کار خودش را می‌کند و مثل هر پدیده‌ی اجتماعی به بروز ظرفیت‌های پنهان غیر اجتماعی دامن خواهد زد.