دو آمریکایی و یک انگلیسی برنده نوبل اقتصاد 2010

این جایزه به خاطر مطالعات آنها بر یک تئوری به آنها تعلق گرفت که توضیح می‌دهد چگونه سیاست‌های اقتصادی بر بیکاری تاثیر می‌گذارد. بنا به گزارش آسوشیتدپرس، آکادمی سلطنتی علوم سوئد دیروز اعلام کرد این جایزه با ارزش را به خاطر تحقیق مشتركشان به آنان اهدا کرده است.

تحقیق این دانشمندان علم اقتصاد در کنار نکات بسیاری که در بردارد این مساله را مورد بررسی قرار می‌دهد که چرا تعداد زیادی از افراد حتی در شرایطی که مشاغل زیادی ایجاد می‌شود، بیکار می‌مانند.

نتیجه‌گیری کلی آنان از این تحقیق این است که جست‌وجو برای کار می‌تواند وقت و منابع را هدر دهد و منجر شود که اقتصادها هم از سطح بالای بیکاری برخوردار شوند و هم در عین حال فرصت‌های شغلی زیادی بدون متقاضی داشته باشند.

در این تحقیق آمده است: «این مساله با سطح مزایای بیمه بیکاری و قوانین مربوط به استخدام و اخراج مرتبط است. یک نتیجه این است که تخصیص مزایای بیکاری بیشتر منجر به افزایش نرخ بیکاری و افزایش مدت زمان جست‌وجو برای یک شغل می‌شود.»

در بیانیه آکادمی آمده است: «الگوهایی که برندگان این جایزه ارائه کرده‌اند به ما کمک می‌کند بفهمیم چگونه بیکاری، فرصت‌های شغلی و دستمزدها تحت تاثیر قوانین و سیاست‌های اقتصادی قرار می‌گیرند.» دایموند 70 ساله اقتصاددان انستیتوی تکنولوژی ماساچوست و یکی از مقامات سازمان تامین اجتماعی، مستمری و مالیات آمریکا است. باراک اوباما، رییس‌جمهوری ایالات متحده آمریکا دایموند را نامزد یکی از پست‌های فدرال رزرو نموده بود، اما سنا پیش از آنکه قانونگذاران خود را برای رقابت‌های انتخابات میان‌دوره‌ای کنگره آماده سازند، نامزدی وی را رد کرد و از تایید وی برای احراز آن سمت سرباز زد.

مورتنسن 71 ساله استاد اقتصاد در دانشگاه نورث‌وسترن واقع در اوانستون ایالت ایلینویز و پیساریدس 62 ساله استاد اقتصاد دانشگاه اقتصاد لندن است. از سال 1999 ميلادي تا كنون بجز يك نفر، ديگر برندگان جايزه نوبل اقتصاد آمريكايي بودند و تنها برنده نروژی این جايزه نوبل نيز اكثر مدت تحصيلي خود را در آمريكا گذرانده بود. این اولین سالی است که یک قبرسی‌الاصل جزو برندگان این جایزه است.

جایزه 10 میلیون کرونی (5/1 میلیون دلاری) نوبل اقتصاد جزو جوایز اصلی که خود آلفرد نوبل در وصیتنامه‌اش در سال 1895 بنیان گذارده بود، نیست، بلکه در سال 1968 توسط بانک مرکزی سوئد و به یاد آلفرد نوبل بنیان‌گذاری شد. این جایزه نوبل اقتصاد آخرین جایزه نوبلی است که برای سال 2010 اعلام شد. اسامی برندگان جوایز نوبل پزشکی، شیمی، فیزیک و صلح پیش از این در هفته گذشته اعلام شده بود.

جوایز نوبل معمولا در تاریخ 10 دسامبر، سالگرد مرگ نوبل در سال 1896 به برندگان تحویل داده مي‌شود. فهرست برندگان جايزه نوبل اقتصاد از سال 1969 تا 2009 ميلادي به شرح زير بوده است: 2009، خانم الينور اوستروم و آقاي اوليور ويليامسون - 2008، پل كروگمن - 2007، لئونيد هارويكز، اريك ماسكين و راجر مايرسون - 2006،ادموند فلپس - 2005، توماس شيلينگ و رابرت آمان- 2004، فين كيدلند و ادوارد پرسكات -2003، رابرت انگل و كلايو گرانجر -2002، دانيل كانمن و ورنون اسميت -2001، جورج اكرلوف، ميشل اسپنس و ژوزف استيگليتز -2000، جيمز هكمن و دانيل مكفا -1999، رابرت ماندل -1998، آمارتيا سن - 1997، رابرت مرتون و مايرون اسكولز -1996، جيمز ميرليز و ويليام ويكري - 1995، رابرت لوكاس- 1994، جان هارسانيا، جان نش و رينهارد سلتن -1993، رابرت فوگل و داگلاس نورث -1992، گري بكر - 1991 ، رونالد كوز - 1990، هري ماركويتز، مرتون ميلر و ويليام شارپ -1989، تريژه هاولوم -1988، ماوريك آلايس -1987، رابرت سولو-1986، جيمز بوكانان - 1985، فرانكو موديگيلياني - 1984، ريچارد استون - 1983، جرارد دبرئو - 1982، جورج استيگلر - 1981، جيمز توبين - 1980، لاورنس كلين -1979، تئودور اسكالتز و سر آرتور لويس -1978، هربرت سيمون - 1977، برتيل اولين و جيمز ميد - 1976، ميلتون فريدمن - 1975 لئونيد ويتاليويچ كانتوروويچ و تجالينگ كوپمنز - 1974، گونار ميردال و فردريك آگست - 1973، واسيلي لئونتيف - 1972، جان هيكس و كنث آرو- 1971، سيمون كوزنتز - 1970، پل ساموئلسون - 1969، رنجر فريچ و جان تينبرگن.

دلايل اعطاي جايزه نوبل اقتصاد 2010

جایزه نوبل اقتصاد 2010 روز دوشنبه به پیتر دایموند، دیل مورتنسن و کریستوفر پيساریدس برای مطالعه درباره بازارهایی که خریداران و فروشندگان‌شان در یافتن یکديگر با دشواری روبه‌رو هستند، با نگاه ویژه به بازار کار، اعطا شد.

برای چندین دهه محققان به دنبال آن بوده‌اند که دریابند وقتی بازارها از عوامل یک‌دست و متحدالشکل تشکیل نشده باشند در عمل چه اتفاقی مي‌افتد. بازار کار یکی از این بازارها است که در آن كارگران دارای مهارت‌ها و ضعف‌هاي متفاوتی هستند و شرکت‌ها و کارفرمایان نیز به دنبال افرادی با مهارت‌هاي متنوع برای برآوردن نیازهای متفاوت‌شان مي‌گردند. در بسیاری موارد، یافتن چنین ترکیب ایده‌آلی میان خریدار و فروشنده یک کالا، یا عرضه کننده و متقاضی یک خدمت خاص، نیازمند تحقیقات مفصل و صرف هزینه‌هاي فراوان برای هر دو طرف است.

پروفسور دایموند اکنون 70 ساله است، در دانشگاه MIT تدریس مي‌کند و اخیرا نیز با تلاش جدی سنا از عضویت وی در هيات‌مدیره فدرال رزرو جلوگیری شده بود. او که نخستین چارچوب مطالعه بازارهایی را که در آنها هزینه تحقیقات وجود دارد در سال 1971 ابداع کرده بود، از جمله برجسته‌ترین استادان MIT است که افرادی چون بن برنانکی و آندره شلایفر از شاگردانش هستند. از دیگر مطالعات او مي‌توان به کار درباره تئوری سرمایه و همچنین تئوری بهینه‌سازی مالیات اشاره کرد، ضمن اینکه کارهای او درباره سیاست‌هاي تامین اجتماعی بسیار تاثیرگذار بوده‌اند. پروفسور مورتنسن، 71 ساله و استاد دانشگاه نورث وسترن است، او به همراه پروفسور پیساریدس که 62 ساله است و در مدرسه اقتصاد لندن تدریس مي‌کند در سال 94 مقاله‌ای نوشتند تحت عنوان «ایجاد و تخریب شغل، در تئوری بیکاری» که گفته مي‌شود یکی از تاثیرگذارترین مقالات اقتصادی طی بیست سال گذشته بوده است. مورتنسن همچنین کتاب مفصلی درباره «تفرق دستمزدها» دارد که درآن به بررسی دلایل تفاوت دستمزدی کارگرانی که مهارت‌هاي یکسان دارند مي‌پردازد. پیساریدس را بیش از همه به خاطر کارش درباره تئوری تحقیق و تطبیق مي‌شناسند و همچنین بررسی روابط فی‌مابین بازار کار و اقتصاد کلان. «تابع تطبیق» او که جریان بیکاری به اشتغال را در هر لحظه از زمان توضیح مي‌دهد از جمله مشهورترین ایده‌هاي وی است. این سه بعدها در مطالعه مدل ابتدایی دایموند به یکدیگر پیوستند و کمک کردند که نظریه او به طور خاص درباره بازار نیروی کار و نقش سیاست‌هاي دولت در پیشبرد اهداف کارگران و کارفرمایان مورد استفاده قرار بگیرد.

کمیته نوبل در این‌باره مي‌گوید: «مدل‌هاي این سه استاد کمک کرده است که دریابیم بیکاری، فرصت‌هاي شغلی و دستمزدها چگونه از مقررات و سیاست‌هاي اقتصادی متاثر مي‌شوند.»

بسیاری از محققان معتقدند که کار این سه استاد در اوضاع اقتصادی فعلی بسیار بهنگام است، زیرا هم‌اکنون بسیاری از اقتصادهای پیشرفته از جمله آمریکا با مشکل نرخ بیکاری بالا و مستمر دست و پنجه نرم مي‌کنند. در این زمینه، تئوری این سه اقتصاددان تاکنون برای طراحی سیستم‌هاي جدید مزایای بازنشستگی و همچنین تعیین اثر استخدام و اخراج کارکنان بر نرخ بیکاری مورد استفاده قرار گرفته است.

در عین حال، برخی نیز معتقدند از آنجا که در شرایط پس از بحران اقتصادی نقش دولت‌ها در اقتصاد پررنگ تر شده است، اعضای کمیته نوبل نیز به سراغ اقتصاددانانی رفته‌اند که عمده کارشان در حوزه سیاست‌هاي اقتصادی بخش عمومی بوده است.

طی یک مکالمه تلفنی در نشست خبری بنیاد نوبل پروفسور پیساریدس به خبرنگار نیویورک تایمز گفته است که به نظرش کار آنها یک درس مشخص برای سیاست‌گذاران امروز دارد:

«آنچه واقعا باید به‌دنبالش باشیم این است که اطمینان حاصل کنیم بیکاران برای مدت زمان طولانی بیکار نخواهند ماند. به آنها مرتب تجربیات شغلی مستقیم بدهیم، تا تعلق شان را به نیروی کار از دست ندهند.»

تئوری تحقیق بازار در خیلی حوزه‌هاي دیگر چون بخش مسکن، اقتصاد بخش عمومی و اقتصاد خانواده، نیز کاربرد دارد.

این جایزه هرساله از سوی آکادمی سلطنتی علوم سوئد اهدا مي‌شود و از جمله جوایزی نیست که آلفرد نوبل شخصا در بدو تاسیس موسسه نوبل بنیان گذاشته باشد. به طور رسمی به آن «جایزه بانک سوئد در علوم اقتصادی به یادبود آلفرد نوبل» گفته مي‌شود. علاوه بر مدال و دیپلم افتخار هرکدام از برندگان ده میلیون کرون سوئد، معادل 5/1 میلیون دلار به عنوان جایزه دریافت مي‌کنند. سال گذشته جایزه به الینور اوستروم از دانشگاه ایندیانا و اولیور ویلیامسون از دانشگاه برکلی کالیفرنیا اهدا شده بود، به‌خاطر دستاوردهایشان در زمینه توصیف روابط متعدد موجود در داخل شرکت‌ها و نیز روابط شرکت‌ها با افراد، که در مجموع به شکل‌گیری رفتار بازار مي‌انجامد.