نگاهي به تاريخچه انتخابات فيفا

فيفا روز چهارشنبه در زوريخ شصت و يکمين نشست خود را برگزار خواهد کرد. نشستي که در پايان آن نام‌ سپ بلاتر به عنوان رئيس فيفا در 4 سال آينده اعلام خواهد شد.

انتخابات سال 2011 از همان ابتدا نشانه‌هاي يک رقابت پرتنش را به همراه داشت. حضور بن همام در انتخابات و روياي او براي به زير کشيدن بلاتر و در سوي مقابل اصرار بيش از اندازه‌ي رييس کنوني براي نشست بر روي صندلي رياست براي يک دوره‌ي ديگر در هيچ دوره‌اي به اين شکل وجود نداشت.

هر اندازه در دوره‌هاي قبل کار با دوستي رقابت سالم و حتي انصراف يکي از دو نامزد به پايان مي رسيد، در اين دوره کار دگرگون شده و دو نامزد از هر فرصتي براي ضربه زدن به يکديگر استفاده کردند. از فساد و رشوه خواري گرفته تا اتهام به جام طلبي و قدرت طلبي و فرافکني. سرانجام بن همام بود که تاب نياورد و رسما کناره‌گيري‌اش را روز يک شنبه اعلام کرد. کناره گيري او نه از سر مسالمات طلبي و سازش که از سر مخالفت و درگيري بيش از اندازه با بلاتر بود. مخالفت و سرسختي بن همام سرانجام برايش گران تمام شد و او نه تنها با کنار کشيدن از انتخابات شانس رياست فيفا را از دست داد، بلکه در کميته‌ي انضباطي هم محکوم شد تا در يک معامله دوسرباخت کاملا ضرر کرده باشد.

در ادامه نگاهي به روساي پيشين فيفا از آغاز شکل گيري تاکنون خواهيم داشت.

* اولين نشست فيفا، پاريس 1904

در اولين نشست اين نهاد که بدو تاسيس بود، هفت نماينده از کشورهاي بلژيک، دانمارک، فرانسه، هلند، اسپانيا، سوئد و سوئيس بدون هيچ حرف و حديثي روبرت گوئرين فرانسوي را به عنوان اولين رئيس فيفا انتخاب کردند. مرد فرانسوي پس از انتخاب البته دست به قدرت نمايي نزد و در آن زمان که تازه فيفا شکل گرفته بود، بيشتر تصميم‌ها را به صورت جمعي و با مشورت مي گرفت. گوئرين دو سال رياست فيفا را بر عهده داشت.

* سومين نشست فيفا، برن 1906

در اين نشست هم مانند دوره‌ي گذشته اعضا به صورت متفق القول دانيل بورلي وول‌فال به عنوان جانشين گوئرين انتخاب شد. بورلي در سال 1918 چشم از جهان فروبست و کارل آنتون هرشمان به مدت دو سال رياست موقت فيفا را بر عهده گرفت.

* دوازدهمين نشست فيفا، جنوا 1923

جنگ جهاني اول فضاي حاکم بر فوتبال جهان را تا حد زيادي تحت تاثير قرار داد. جام جهاني برگزار نشد و وضعيت فوتبال شکل نامناسبي پيدا کرد. در نشستي که در ايتاليا برگزار شد ژول ريمه به عنوان سومين رئيس فيفا انتخاب شد. نام ژول ريمه با قرار گرفتن بر روي جام جهاني جاودانه شد و برزيل توانست با سه بار قهرماني جام ژول ريمه را براي هميشه تصاحب کند. ژول ريمه به مدت 21 سال رياست فيفا را بر عهده داشت و کارشناسان از او به عنوان يکي از موفق‌ترين روساي فيفا نام برده‌اند.

* بيست و نهمين نشست فيفا، برن 1954

در فاصله‌ي اندک باقي مانده به برگزاري جام جهاني، ژول ريمه که خدمات زيادي به فوتبال انجام داد سرانجام از کرسي رياست پايين آمد. رودولف سيلدراير بلژيکي جانشين ژول ريمه و نام رئيس پيشين به عنوان رئيس افتخاري فيفا ثبت شد.

* سي‌امين نشست فيفا، ليسبون 1956

* رياست رودولف بلژيکي يک سال بيشتر به طول نينجاميد و اجل مهلتش نداد. ارنست تومن به مدت يک سال به صورت موقت سرپرستي فيفا را بر عهده داشت تا در نشست ليسبون آرتور دروري انگليسي به عنوان رئيس فيفا انتخاب شد.

* نشست فوق العاده فيفا، لندن 1961

سر استنلي روئس به عنوان ششمين رئيس فيفا انتخاب شد.

* سي و نهمين نشست فيفا، فرانکفورت 1974

در انتخابات سال 1974 در آلمان، 122 کشور جهان شاهد رقابت ژائو هاوه لانژ برزيلي با روئس بودند. هيچ يک از دو نامزد نتوانستند در دور اول دو سوم آرا را به دست بياورند و کار به دور دوم کشيده شد. در دور دوم که ديگر نيازي به برتري مطلق نبود هاوه لانژ توانست با به دست آوردن 68 راي در مقابل 52 راي نامزد انگليسي رياست فيفا را به دست بگيرد. وي به مدت 24 سال کرسي رياست را از دست نداد.

* پنجاه و يکمين نشست فيفا، پاريس 1998

هاوه لانژ برزيلي پس از 24 سال تصميم گرفت در انتخابات شرکت نکند. سپ بلاتر رقابت خود را با لنارت يوهانسون آغاز کرد و در دور اول با برتري 111 بر 80 از يوهانسون پيشي گرفت. رقيب بلاتر پس از ديدن نتيجه دور اول از دور دوم انصراف داد و بلاتر رياستش را آغاز کرد.

* شصت و يکمين نشست فيفا، زوريخ يکم جون 2011

محمد بن همام پس از تجربه‌ي موفقيت آميز در گرفتن ميزباني جام جهاني براي کشورش در سال 2022، به افق‌هاي دوردست مي نگريست و ديگر به رياست AFC راضي نبود. دشمن شماره‌ي يک مرد قطري نه بلاتر، نه اروپا و نه کشورهاي آمريکايي جنوبي بودند که حمايتشان را از فيفا اعلام کرده‌ بودند. دشمن شماره‌ي يک بن همام انگليسي‌هاي زخم خورده بودند که نمي توانستند شکست مقابل روسيه را بپذيرند. آنها که به نوعي خود را صاحب فوتبال جهان مي دانند نمي توانند بپذيرند که جام جهاني در سال 2018 در روسيه برگزار شود و آنها که عرصه‌ي رقابت را واگذار کرده‌اند چهار سال بعد شاهد ميزباني کشور کوچک آسيايي باشند.

سپ بلاتر هم در سوي مقابل وضعيت چندان جالبي ندارد. انگليسي‌ها از او هم دل خوشي نداشتند و به همين دليل است که پيش از اين کناره گيري بن همام اعلام کردند در انتخابات روز چهارشنبه به هيچ يک راي نخواهند داد! شکست مفتضحانه‌ي انگليس مقابل آلمان در جام جهاني 2010 نقطه‌ي آغاز جنجال بود. کارشناسان معتقد بودند اگر بلاتر پيش از آغاز جام جهاني درباره‌ي استفاده از دوربين روي خط دروازه سرسختي نشان نداده بود، گل لمپارد پذيرفته و شايد آن فاجعه در جام جهاني به بار نمي آمد. رئيس فعلي فيفا که مي داند شرايط براي او ديگر به راحتي گذشته نيست، قول داده در صورتي که در اين دوره انتخاب شود، در دوره‌ي بعد شرکت نکند.

تکليف رئيس بعدي فيفا در چهارسال آينده دوشنبه با کنارگيري بن همام روشن شد. بلاتر که پيش از اين با گرفتن چراغ سبز از سوي يوفا و کشورها‌ي آمريکاي لاتين اميد زيادي براي انتخاب مجدد داشت ديگر دغدغه‌ي کشورهاي آسيايي و حمايت کشورهاي گمنام در دنياي فوتبال را هم ندارد.