چگونگی ورود فردوسی‌پور به تلویزیون از زبان موسس شبکه سه سیما

فردوسی‌پور جوان آشنا به زبان و علاقمند به فوتبال، کار خودش را به عنوان یک روزنامه‌نگار در صفحات خارجی یک از روزنامه‌های ورزشی آغاز کرد. چندی بعد با آغاز فعالیت شبکه سوم سیما، فرصت تازه‌ای برای ژورنالیست جوان ایجاد شد تا استعداد و توانایی خودش را در یک رسانه متفاوت بیازماید.

عادل در آزمون شبکه جوان به عنوان یکی از گزارشگران ورزشی انتخاب شد. اواسط دهه هفتاد گزارش‌های فردوسی‌پور با همان لحن و ادبیات خاص مورد استقبال قرار گرفت. شهرت و محبوبیت او تا جایی پیش رفت که خیلی‌ها از روش‌ و سبک گزارش فردوسی‌پور حتی از کلمات خاص او تقلید می‌کردند. فردوسی‌پور حالا مجری موفق شبکه سوم سیما بود. چندی بعد میزان استقبال مخاطبان و موفقیت‌های فردوسی‌پور موجب شد که مجری جوان شبکه سه با اعتماد به‌نفس در قامت تهیه‌کننده یک برنامه جنجالی و پرمخاطب وارد دفتر مدیر وقت شبکه شود.

محمد جعفر صافی، موسس و مدیر سابق شبکه سوم سیما به فردوسی‌پور و طرح برنامه 90 اعتماد کرد و پرمخاطب‌ترین برنامه تاریخ صداوسیمای ایران در سال 78 آغاز شد. این به معنای ورود چالش و نقد صریح به صداوسیمای ایران بود، برنامه‌ای که هنوز در هیچ رشته و بخش دیگری نظیر و هم‌آوردی نیافته است.

با گذشت بیش از 12 سال محمد جعفر صافی که امروز رئیس فرهنگسرای نیاوران تهران است تأکید می‌کند که وجود چنین برنامه‌ای در همه بخش‌های جامعه ایران ضروری است. صافی معتقد است که صداقت و صراحت، اصلی‌ترین دلایل موفقیت فردوسی‌‌پور و این برنامه بوده.

آقای صافی، عادل فردوسی‌‌پور در سال‌های ابتدایی فعالیت شبکه سه به عنوان یک گزارش‌گر جوان ظهور کرد. پروسه جذب و انتخاب گزارشگران جوان که منجر به ورود فردوسی‌پور، میرزایی و چند مجری دیگر به تلویزیون شد چگونه اتفاق افتاد؟

آغاز فعالیت شبکه سه سیما زمینه مناسبی برای استفاده از استعداد‌ها و توانمندی‌های جوانان علاقه‌مند به ورزش در این عرصه بود. به همین جهت این فرصت برای جوانان مستعد ایجاد شو آقای فردوسی‌پور که در آن زمان دانشجوی علاقه‌مند، با تحصیلات و اطلاعات خوب، همچنین اهل تحقیق و مطالعه بودند خیلی زود جایگاه خودشان را در این بین پیدا کردند و به عنوان یکی از گزارشگران شبکه انتخاب شدند.

در حقیقت شما با ورود گزارشگران جوان به دنبال ایجاد تحول در گزارش رقابت‌های ورزشی بودید، اینطور نیست؟

طبیعتاً آغاز فعالیت یک شبکه جدید می‌بایست با جذب نیرو‌های جدید همراه می‌شد. در این راستا گزارشگرانی مثل آقای فردوسی‌پور، مزدک میرزایی، جاودانی، آقای خیابانی و یوسفی جذب شدند و فعالیت خودشان را آغاز کردند. البته ما به دنبال یک شرایط کاری متفاوت و اصولی بودیم. به همین جهت دوره‌هایی ترتیب داده شد. خصوصا در بخش گزارشگری، کار تحقیقاتی در زمینه اشتباهات رایج و متداول گزارشگران انجام گرفت که حاصل آن منجر به رفع بسیاری از نواقص و اشکالات شد. این اتفاقات طبیعتاً پیشرفت گزارشگری و بالا رفتن کیفیت گزارش‌های ورزشی را در پی‌داشت. ما حتی دوره‌های مخصوص پوشش رقابت‌های خارجی را با حضور مدرسین خارجی برگزار کردیم که عوامل شبکه با اصول پوشش یک رقابت ورزشی به درستی آشنا شوند.

فردوسی‌پور با شیب متفاوتی مسیر رشد و پیشرفت را در ورزش کشور طی کرد؛ شما عامل این تفاوت را چه می‌بینید؟

عوامل مختلفی در موفقیت فردوسی‌پور تأثیر‌گذار بود. اولین عامل صداقت او در کار بود که باور‌پذیری مردم را نسبت به او تقویت می‌کرد. فردوسی‌پور صادقانه با مردم و مسئولان روبه‌رو می‌شو که این مسئله اهمیت زیادی دارد. صراحت او در بیان اهمیت زیادی دارد. همیشه حرف را بدون پیچیدگی‌های خاص و به راحتی بیان می‌کند. مردم صداقت و صراحت او را دوست دارند. فردوسی‌پور همچنین اهل مطالعه و به دنبال اطلاعات جدید است. برخورد و اخلاق مناسب هم از دیگر عوامل تأثیر‌گذار بوده که مجموعه این عوامل موفقیت او را در پی داشته است.

طرح شکل‌گیری برنامه 90 چگونه مطرح شد و واکنش شما نسبت به این طرح چه بود؟

آقای فردوسی‌پور طرح برنامه را ارائه داد،‌البته فکر می‌کنم نمونه‌هایی از این برنامه در دیگر کشور‌ها وجود داشت و ایشان می‌خواستند همان برنامه‌ را اصطلاحاً ایرانیزه کنند و در شبکه سوم به اجرا بگذارند. از ابتدا قرار بود برنامه 90 به مشکلات فوتبال ایران و خصوصا مسائل داوری بپردازد که ما هم از اجرای برنامه استقبال کردیم و زمینه‌های مناسب برای آغاز 90 در سال 78 فراهم شد.

چگونه به یک گزارشگر جان برای راه‌اندازی چنین برنامه‌ای اعتماد کردید؟

مبنای کار ما در شبکه سه به همین شکل و بر اساس اعتماد به جوانان بود. در بسیاری از موارد هم پاسخ خوبی از این اعتماد دریافت کردیم و به نتیجه‌‌های خوبی رسیدیم. اصل موضوع این بود که وجود برنامه‌ای مثل برنامه 90 کاملاً ضروری بود. من اعتقاد دارم برنامه‌های این‌چنینی باید در بخش‌های دیگر جامعه هم وجود داشته باشد و تنها محدود به فوتبال و ورزش نباشد. هر تلویزیونی به چنین برنامه‌ای نیاز داردر، در بخش‌های مختلف مثل مسائل اجتماعی و بخش‌های دیگر، شفاف‌سازی در این زمینه‌ها ضروری است و برنامه 90 این کار ا به خوبی انجام می‌دهد. مجری برنامه به صورت چالسی به دنبال پاسخ مناسب و شفاف‌سازی است که انتظار مردم همین است و مردم چنین توقعی دارند.

البته فردوسی‌پور در گزارش‌ها و اجرای برنام‌نشان داده بود که مورد توجه و استقبال مخاطب قرار دارد، به همین جهت پیش‌بینی می‌شد که آغاز برنامه 90 با حضور او می‌تواند موفق باشد.

ارزیابی کلی شما از رویکرد برنامه 90 در این سال‌ها چیست؟

من فکر می‌کنم این برنامه روند کاملاً موفقی داشته، سوژه‌های مناسبی داشته و موفق عمل کرده است. انتظار از 90 این است که صادقانه، عادلانه و بی‌طرفانه به مسائل بپردازد که فردوسی‌پور در راستای تحقق این امر و در همین جهت تلاش کرده است طبیعتاً در این بین اشتباهات و لغزش‌هایی هم بوده که قابل انکار نیست اما آنقدر عمده نبوده که بخواهیم 90 را منفی ارزیابی کنیم و به طور کلی باید گفت این برنامه حرکت مثبتی داشته است. برنامه‌های چالشی و روشن‌گر مورد توجه مردم قرار می‌گیرند. این برنامه یکنواخت نبوده و بخش‌های جدیدی به آن اضافه شده که مخاطب را جذب کرده است. حضور خود فردوسی‌پور و شخصیت او هم در موفقیت و جذب مخاطبان 90 تأثیر زیادی داشته است.

به عنوان آخرین سؤال با اینکه روند حرکتی 90 را مثبت ارزیابی می‌کنید چه انتقادی نسبت به عملکرد این برنامه‌ دارید؟

من عقیده دارم در یک جاهایی باید حرمت‌ها حفظ شود. در گفت‌وگو‌ها باید در استفاده از برخی کلمات و ادبیات دقت شود. باید به حریم افراد توجه کرد و از برخی مرز‌ها عبور نکرد.