کم‌نظیرترین پدیده جوی: خورشید آبی‌رنگ / عکس

این پدیده وقتی هوا فوق‌العاده تمیز باشد رویت می‌شود و گزارش‌های کمی از آن در تاریخ وجود دارد. درخش آبی و درخش سبز از یک اصل فیزیکی تبعیت می‌کنند، اما درخش آبی وقتی اتفاق می‌افتد که هوا بسیار بسیار شفاف و تمیز باشد؛ به همین دلیل این پدیده به درخش سبز معروف شده است.
وقتی نور سفید خورشید وارد جو می‌شود، به طیف رنگی (همانی که در رنگین‌کمان می‌بینیم) تجزیه می‌شود؛ اما ضریب‌شکست هوا بسیار نزدیک به خلأ است و به همین دلیل این اثر در شرایط عادی قابل تشخیص نیست. در اثر این شکست نور، قرص خورشید به شکل چند تصویر رنگی متفاوت دیده می‌شود که دایره‌های نارنجی و قرمز در پایین و دایره‌های سبز و آبی در بالای خورشید به‌ظاهر زرد‌رنگ قرار می‌گیرند. البته بیشتر مساحت این دوایر هم‌پوشانی دارد و به دلیل درخشش بسیار زیاد قرص خورشید، قابل تفکیک نیستند. اما وقتی خورشید در افق غروب می‌کند و نور قرص خورشید آرام‌آرام کاهش می‌یابد، شرایط برای تفکیک این تصاویر رنگی فراهم می‌شود. از سوی دیگر، به هنگام غروب خورشید، نور مسافت بیشتری را در افق طی می‌کند و درنتیجه فاصله دوایر رنگی از قرص خورشید بیشتر می‌شود. اما این به‌تنهایی برای مشاهده درخش سبز کافی نیست، چراکه فاصله لبه بالایی قرص سبزرنگ از قرص ظاهری خورشید بسیار کم است.
برای افزایش این فاصله و رسیدن به توانایی تفکیک چشم به پدیده سراب نیاز داریم. سراب وقتی اتفاق می‌افتد که دو لایه هوا با دمای متفاوت در مجاورت یکدیگر قرار بگیرند. پرتویی از نور که از محیط با ضریب‌شکست بالاتر (هوای سرد) به محیط با ضریب‌شکست کمتر (هوای گرم) حرکت می‌کند، بازتاب می‌شود و درنتجه تصویری از آن جسم ایجاد می‌کند. در بیابان و صحرا، پدیده سراب باعث پدید آمدن تصویر آسمان بر روی زمین می‌شود که انسان این تصویر را به اشتباه آب تفسیر می‌کند.
در درخش سبز، سراب علاوه بر افزایش پرتوهای نور سبزرنگ، باعث افزایش فاصله زاویه‌ای تصویر سبزرنگ از خورشید شده و شرایط مشاهده درخش سبز را فراهم می‌آورد.

برای مشاهده عکس در ابعاد بزرگ، اینجا را کلیک کنید