باستان‌شناسی به‌عنوان یکی از شاخه‌های علوم انسانی با روش‌ها و شیوه‌های تحقیقی خاص خود به روشن کردن زوایای زندگی اجتماعات انسانی گذشته می‌پردازد.
ایران کشوری باستانی و زلزله‌خیز است لذا بسیاری از آثار باستانی و تمدن‌های دیرین می‌تواند در اثر زلزله یا سایر حوادث طبیعی از بین رفته باشد. سالیابی می‌تواند وسیله ارتباط دهنده دیرینه‌‌زلزله‌شناسی، دیرینه‌‌اقلیم‌شناسی و باستان‌شناسی در ایران باشد. تعیین قدمت اشیای سفالی، آجر، رسوبات زمین‌شناسی و سنگ‌های آتشفشانی را سالیابی می‌نامند. لذا روش‌های سالیابی، برای متخصصین و دانشجویان جغرافیا، باستان‌شناسی، زمین‌شناسی، زلزله‌شناسی و... بسیار مهم است. سالیابی مانند همه روش‌های اندازه‌گیری کمی، همراه با خطا‌ست. این خطا به‌دلیل عدم‌قطعیت در اندازه‌گیری‌ها، خطای ناشی از عوامل محیطی، خطای تنظیم سیستم، تجهیزات و خطای انسانی به‌وجود می‌آید. به همین دلیل هر آزمایش باید چندین بار تکرار شود تا با توجه به محاسبات آماری، خطای کل اندازه‌گیری به‌دست آید. یکی از دقیق‌ترین و بهترین علوم برای سالیابی دانش هسته‌ای است. از دانش هسته‌ای برای سالیابی دقیق و مطمئن، با درصد خطای پایین (بین پنج تا 10درصد) و با استفاده از مقدار ناچیزی از نمونه (در حد میلی‌گرم) برای اشیای سفالی استفاده می‌شود. این روش در سایر علوم مانند دیرینه زلزله‌شناسی، دیرینه اقلیم‌شناسی، زمین‌شناسی، باستان‌شناسی، جغرافیا و... مورد استفاده قرار گرفته است.
در واقع سالیابی توسط دانش هسته‌ای جزئی جدایی‌ناپذیر از روش‌های پژوهشی در باستان‌شناسی و زمین‌شناسی است. در دیرینه اقلیم‌شناسی با سالیابی رسوبات می‌توان داده‌های ثبت‌شده جامعی از وضعیت آب و هوای کره‌‌زمین در گذشته فراهم کرد که به درک دیرینه اقلیم‌شناسی منطقه‌ای و جهانی کمک می‌کند. در دیرینه زلزله‌شناسی از دانش هسته‌ای جهت سالیابی زلزله‌های گذشته، تعیین نرخ حرکت گسل و دوره بازگشت استفاده می‌شود. در باستان‌شناسی از این روش جهت تعیین اصالت ظروف سفالی، آجر، کاشی و... استفاده می‌شود.در واقع مواد رادیواکتیو شناخته‌شده موجود در طبیعت دائما در حال ساطع‌کردن پرتوهای مختلف هستند. هر جسمی که در نزدیکی این مواد قرار گیرد تحت‌تأثیر پرتوهای ساطع شده از آنها قرار گرفته و اثر این پرتوها را برای مدت‌های بسیار طولانی در خود نگهداری می‌کند. اجسامی مثل سفال‌ها به‌صورت بسیار خوبی این پرتوها را جذب کرده و اثر آن را در خود نگهداری می‌کنند اما زمانی که سفال در معرض حرارت بسیار بالا قرار گیرد به‌دلیل اتفاقات فیزیکی و شیمیایی که در مواد تشکیل‌دهنده آن صورت می‌گیرد، تمام پرتوهایی که از قبل جذب کرده است را به‌طور کامل به محیط پس می‌دهد. در مورد اجسامی مثل سفال این اتفاق هنگام پخت اولیه در زمان ساخت آن، رخ می‌دهد و پس از آن مجددا سفال از نو شروع به جذب پرتوهای محیطی ناشی از مواد رادیواکتیو موجود در طبیعت می‌کند. دانشمندان و محققان علم هسته‌ای برای تشخیص سن سفال و تعیین اینکه هر سفال در کدام دوره تاریخی ساخته شده است، مجددا مقادیری از سفال را تحت حرارت بسیار بالا قرار می‌دهند تا تمام پرتوهایی را که در طول سالیان دراز جذب کرده است، به محیط پس بدهد و با کنترل و اندازه‌گیری این پرتوها و شناسایی مواد پرتوزای موجود در محیطی که سفال در آن قرار داشته است، مشخص می‌کنند که سفال چند سال در معرض مواد رادیواکتیو قرار گرفته است.
بریتانیا ممنوعیت شبکه‌های اجتماعی برای افراد زیر 16 سال را بررسی می‌کند
1403/08/30
البته وزیر فناوری بریتانیا می‌گوید برای ممنوعیت حضور افراد زیر 16 سال در شبکه‌های اجتماعی نیاز به شواهد علمی بیشتری است.
یافته‌های نگران‌کننده درباره تأثیر نور مصنوعی: آلودگی نوری مغز حشرات را کوچک می‌کند!
1403/06/15
بی‌دلیل نیست که حشرات علاقه زیادی به فعالیت در تاریکی و شب دارند.
کشف قدیمی ترین تقویم جهان در معبد ۱۳ هزار ساله ترکیه
1403/05/21
قدیمی ترین تقویم جهان در یک معبد ۱۳ هزار ساله در ترکیه کشف شد. این کشف نشان‌دهنده سطح اطلاعات بالای انسان‌های اولیه از علوم نجوم خواهد بود.
اولین باستان شناس تاریخ، خودش پادشاه بزرگی بوده است!
1403/03/08
اولین باستان شناس تاریخ، یکی از پادشاهان بزرگ بابلی به نام نابونیدوس بوده که علاقه زیاد او به کاوش منجربه اولین حفاری‌ها و تحقیقات شده است.
معمای حرف زدن انسان نئاندرتال سرانجام حل شد
1403/03/05
دانشمندان با کشف شواهدی جدید در مورد ساختار حنجره انسان نئاندرتال، راز حرف زدن این گونه باستانی نزدیک‌تر را کشف کردند.
کشف یک تمدن عظیم ۷ هزار ساله در صربستان
1403/02/21
باستان‌شناسان با گزارش یک مرد محلی و خیلی اتفاقی، یک تمدن ٧ هزار ساله را در نقاط دور افتاده صربستان متعلق به عصر نوسنگی کشف کردند.
ثبت درخواست کارت سوخت در آستانه محدودیت‌های جدید با اختلال مواجه شد
1403/01/20
در حالی که چند روز تا ایجاد محدودیت‌های جدید برای سوخت‌گیری در پمپ بنزین‌ها زمان داریم، ثبت درخواست کارت سوخت با اختلال مواجه شده است.
شکست اپل و نتفلیکس در اسکار ۲۰۲۴؛ اوپنهایمر جایزه‌ها را درو کرد
1402/12/21
اپل و نتفلیکس بودجه‌ی سنگینی به فیلم‌های جدیدشان اختصاص دادند اما در مراسم اسکار ۲۰۲۴ عملکرد ناامید‌کننده‌ای داشتند.
پلیس فتا با فروشندگان مواد محترقه در فضای مجازی برخورد می‌کند
1402/12/19
رییس پلیس فتا تهران: بر اساس قانون خرید، فروش و آموزش ساخت مواد محترقه و منفجره در فضای مجازی ممنوع است و پلیس با افراد متخلف قاطعانه برخورد می‌کند.
رانندگان تاکسی‌های اینترنتی بیمه می‌شوند
1402/08/28
طبق مصوبه مجلس، ارائه‌دهندگان خدمات حمل و نقل بار و مسافر که از طریق سکوهای مجازی به فعالیت مشغول بوده و بیمه بازنشستگی ندارند، مجاز به بیمه کردن خود نزد سازمان تأمین اجتماعی هستند.
مشاهده سوابق کاربر