پرونده‌ای برای کمپین «نه» به خرید خودرو/ مردم چگونه 50 درصد خرید خودرو را کم کردند؟

چند هفته‌ای از ایجاد کمپین «خرید خودرو صفر ممنوع» می‌گذرد؛در این مدت به نظر می‌رسد این کمپین نه‌تنها روی خرید خودرو صفر اثر گذاشته، بلکهعاملی برای کاهش تقاضا در بازار و به‌دنبال آن، افت قیمت‌ها شده است.

در حال حاضر رکودی بی سابقه بر بازار حاکم است و مشتریانتمایلی به خرید خودرو ندارند. حامیان «کمپین خرید خودرو ممنوع» معتقدند تا زمانی که مسوولانشرکت‌های خودروسازی داخلی، قیمت‌ها را پایین نیاورند و از سوی دیگر کیفیت‌ها را بالانبرند، نباید اقدام به خرید کرد. (اینـجـا)

گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد که در مدتی که این کمپین به راهافتاده، روی معاملات و قیمت‌ها در بازار اثر بسیاری داشته؛ تا جایی که تا حدود 50 درصدکاهش خرید و فروش و معاملات خودرو اتفاق افتاده است. این موضوع را نمایشگاه‌دارانخودرو می‌گویند.

به گفته یکی ازنمایشگاه‌داران، «در این مدت معاملات خودرو تا 50 درصد در کل بازارکاهش یافته است؛ هم خودروهای صفر و هم دست‌دوم.»

فعالان بازار خودرو عنوان می‌کنند که «هم‌اکنون نه‌تنها ثبت‌نامبرای خرید خودرو صفر کاهش یافته است، بلکه مشتریانی هم که ماه‌های گذشته نسبت به ثبت‌نامو پیش‌خرید خودرو اقدام کرده بودند، شروع به انصراف در نمایندگی‌های خودروسازهاکردند.»

از سوی دیگر، بررسی ها حاکی از آن است که کمپین بهراه افتاده، باعث کاهش 500 تا 3 میلیونی قیمت خودروهای تولید داخل و یک تا 5میلیونی خودروهای چینی در بازار شده است.

واکنشی که در حال حاضر خودروسازان به کمپین به راه افتادهداشته‌اند، این بوده است (اینـجـا) که «این جو علیه خودروسازان از مدت‌ها پیش به راه افتادهو حال به شبکه‌های اجتماعی کشیده شده است؛ در حالی که بارها در رسانه‌ها مطرح شده که انتظار کاهش قیمت خودرو بی‌فایده و غیرمنطقی است.»

احمد نعمت‌بخش، دبیر انجمن خودروسازان تاکید کرده است؛تشکیل این گروه‌ها تاثیری به لحاظ روانی در بازار نمی‌گذارد و مشتریانی که نیاز بهخودرو دارند، از بازار خودرو می‌خرند و برای محصولات داخلی تقاضا وجود دارد و کسینمی‌تواند تقاضای مشتریان را سرکوب کند.»

وی متذکر شده است؛ «در حال حاضر خودروسازان روزانه ۴ تا ۵ هزاردستگاه خودروی داخلی تولید دارند که نمی‌توانند تولیدات خود را انبار کنند و این خودروهاهر روز روانه تهران و شهرستان‌ها می‌شود، بنابراین جوی که در فضای سایبری و شبکه‌هایاجتماعی به وجود آمده است، نمی‌تواند تاثیری در فروش خودرو داشته باشد، زیرا برای خودروهایتولیدی تقاضا وجود دارد.»

عبدالله بابایی، کارشناس خودرو نیز گفته است؛ «این کمپین براساسشرایط بازار و برآورده نشدن توقعات مشتریان و همچنین چالش‌هایی که از گذشته در خودروسازیوجود داشته، ایجاد شده است. بنابراین تشکیل این کمپین ضربه بزرگی به تولیدملی و خریدارانخودرو وارد می‌کند و در اصل، نگرشی نادرست و با مدل ملی در تضاد است.» (اینـجـا)

اما در مقابل این نگاه، حامیان کمپین به راه افتاده همچنان بر مواضع خود اصراردارند. در این شرایط اگر بخواهیم به ریشه‌یابی این موضوع بپردازیم، به زمانی می‌رسیم که با جمع‌بندیهسته‌ای ایران و گروه 1 + 5، بحث کاهش قیمت خودرو در میان مردم قوت گرفت، اما نه‌تنهاقیمت‌ها کاهش نیافته، بلکه خودروسازان اصرار بر افزایش قیمت دارند؛ تا جایی که مدیرعاملیکی از خودروسازها، از احتمال افزایش قیمت خودرو خبر داد.

از سوی دیگر، کارشناسان ریشه شکل‌گیری چنین کمپینی را عملکردنامناسب دو خودروساز بزرگ کشور در سال‌های گذشته می‌دانند که سبب شده نوعی بدبینی دربین مردم به وجود آید و آنها خود را همیشه مدعی و طلبکار از این صنعت بدانند.

سعید لیلاز، کارشناس مسایل اقتصادی در این باره گفته است: «خودروسازانداخلی بدهی بزرگی به مردم دارند؛ چراکه طی سال‌های گذشته آن‌قدر با مردم رفتارهای نامناسبیداشته‌اند که سبب شده خشم انباشته شده‌ای علیه آنان به وجود آید.»

به اعتقاد وی، «مدیران صنعت خودرو باید در رسانه‌ها حاضر شوندو برای یک‌بار هم که شده به خاطر بدقولی‌ها و کیفیت نامناسب خدمات پس از فروش خود ازمردم عذرخواهی کرده و سعی کنند که آنها را همراه خود کنند.»

در این شرایط، حسین گروسی، عضو کمیسیون صنایع مجلس معتقداست که «تنها راه ایجاد انگیزه مجدد در مردم برای خرید خودوری ملی، ارتقای کیفیت تولیداتملی به‌گونه‌ای است که توان رقابت با تولیدات خارجی را داشته باشند.» (اینـجـا)

وی با ذکر این نکته که دولت باید با حمایت مستقیم بانک‌ها، ارائهتسهیلات کارآمد به خودروسازها را جدی بگیرد، تاکید دارد: «هم‌اکنون کاهش هزینه تولیدخودرو، یکی از راهکارهای ایجاد توان رقابت با تولیدات خارجی است که باید مدنظر مسوولانقرار گیرد.»

به‌هرحال با وجود این‌که واکنش اولیه دست‌اندرکاران صنعت خودرونسبت به شکل‌گیری «کمپین خرید خودرو صفر ممنوع» عصبانیت بود، اما به نظر می‌رسد فراگیرشدن این کمپین بتواند مشکلاتی را برای دو غول خودروسازی ایران پدید آورد. (اینـجـا)

کمپین خرید خودروی صفر هر روز بیش از گذشته در گوشی‌های هوشمندجای می‌گیرد. شاید گوشی‌های هوشمند را بتوان جایگزینی برای نهادهای مدنی دانست که سال‌هاستدر ایران حضور ندارند، اما در غیاب‌شان مصرف‌کنندگان جایی را برای یافتن هم پیدا کرده‌اند.