عرضه خودرو در بورس می تواند باعث کاهش قیمت شود؟

نگرانی همیشگی ناظران بازار خودرو در دو محور مطرح می‌شود. نخست عدم عرضه از سوی خودروسازان و دیگری سیاست قیمت‌گذاری دستوری و یا به عبارتی دیگر سرکوب قیمت‌ها در بازار. از آنجایی که بیش از 90 درصد از سهم بازار خودرو در کشور را خودروسازان دولتی تشکیل می‌دهند، طبیعتاً قرار دادن عنان قیمت‌گذاری کف دست این خودروسازان به مثابه فاجعه خواهد بود.

این روزها تصمیماتی در خصوص بازار خودرو و روش فروش گرفته شده است و همچنان همه منتظر نتیجه آن هستند. دو خودروساز در شرایط فعلی شروع به پیش‌فروش یکساله محصولات خود کرده‌اند که البته نتایج آن نیز روز گذشته اعلام شد. اگر امروز خرید و فروشی هم در بازار خودرو شکل گیرد باز هم این اقدام توسط واسطه‌ها انجام می‌شود؛ چرا که با شرایط فعلی مصرف‌کننده واقعی در بازار وجود ندارد.

اختلاف زیاد قیمت کارخانه و بازار

تا زمانی که در بازار خودرو حاشیه قیمت وجود دارد و شاهد اختلاف نرخ بین کارخانه و بازار هستیم تقاضا نیز به همین روال وجود دارد و افزایشی خواهد بود. همه علاقه‌مند هستند که در قرعه کشی شرکت کنند. قرعه کشی خودرو که در حال حاضر انجام می‌شود به نوعی شبیه لاتاری است چرا که وقتی افراد برنده می‌شوند در لحظه صاحب سود زیاد خواهند شد. به همین دلیل همه علاقه‌مند می‌شوند که در این قرعه کشی یا بخت آزمایی حضور داشته باشند تا شاید برنده شوند. حاشیه باید این حاشیه سود کارخانه و بازار کاهش داده شود. خودرو را باید در کارخانه به قیمت روز بازار آزاد عرضه کنیم. خودروساز باید به اندازه همان قیمتی که تعیین می‌شود پول دریافت کند و ما به التفاوت در صندوقی قرار گیرد. آن مبالغ نیز می‌تواند در حوزه توسعه حمل و نقل عمومی استفاده شود.

زیر و بم عرضه خودرو در بورس

اما در این خصوص اگر راهکار این باشد که به نوعی منافع در جیب خودروسازان نرود خوب است. ما الان در مورد پتروشیمی‌ها این مسئله را داریم و در خصوص ورود مواد اولیه موانعی را ایجاد کردیم. کارخانه‌ها مجبور هستند موادی که لازم دارند را از بورس تهیه کنند. در این رابطه قیمت تمام شده یک عدد است اما یک مابه‌التفاوت میان قیمت اعلام شده در بورس با رقم تمام شده وجود دارد و این شرکت‌ها سود می‌برند. به گفته خالقی: «همین باعث می‌شود منافع فقط به پتروشیمی برسد و تولیدکننده‌ای که می‌تواند همان ماده اولیه را از خارج با قیمت پایین‌تر وارد کند امکان انجام این کار را نداشته باشد. در نتیجه کالایی که تولید می‌شود به دلیل همین شیوه قیمت‌گذاری در بورس، رقابتی نیست.»

خالقی اظهار کرد: «با توجه به این تجربه عینی که شاهد آن هستیم با کشف قیمت خودرو در بورس اصولا کسانی که منافعی در خودروسازی دارند سعی می‌کنند قیمت بالا بماند. به همین ترتیب می‌توان گفت کسی که متضرر می‌شود مصرف‌کننده واقعی است.»

در خصوص عرضه خودرو در بورس و بهترین راه حل برای کاهش قیمت چندی پیش گفت‌و‌گویی با احمد نعمت‌بخش دبیر انجمن خودروسازان ایران صورت گرفته بود.

نعمت بخش معتقد است تهیه مواد اولیه خودروسازان از بورس انجام می‌شود پس بهتر است خودرو نیز در بورس ارائه شود. باید راهکاری را استفاده کرد که دو نرخی بودن خودرو از بین برود. هر چیزی که دو نرخی باشد منشا فساد و رانت است. در گذشته با چنین موردی مواجه بودیم و در حال حاضر نیز با قرعه‌کشی خودرو همین اتفاق خواهد افتاد. با بخشنامه و بگیر و ببند مشکلات حل نمی‌شود و زمانی که گفته می‌شود خودرو را حداکثر با 10 درصد بالاتر از نرخ کارخانه باید فروخت افراد این کار را انجام نمی‌دهند.

وقتی خودرو وارد بورس شود دیگر شاهد قیمت‌گذاری دستوری نخواهیم بود. این قیمت‌ها در بورس کشف می‌شود. آلومینیوم قبل از این که وارد بورس شود کیلویی 42 هزار تومان بود اما بعد از ورود به بورس نرخ آن به کیلویی 25 هزار تومان رسیده است. 2.4 میلیارد میلیون تومان پول سرگردان در بازار وجود دارد و این پول‌ها نیز به هر بازاری حمله می‌کنند.