تاریخچه‌ی کلید ویندوز کیبورد؛ از آغاز تا رسیدن به موفقیت تجاری

اگر از سیستم‌عامل مایکروسافت در کامپیوتر خود استفاده می‌کنید، حتما کلید کوچکی با لوگوی ویندوز روی آن را دیده‌اید. با کلیک روی این کلید منوی استارت باز می‌شود و اگر آن را با دیگر کلیدهای کیبورد ترکیب کنید، میانبرهای کارآمدی در دسترس شما قرار می‌گیرد. اما این دکمه برای اولین ‌بار از کجا آمده است؟ چرا چنین دکمه‌‎ای با لوگوی ویندوز در کیبورد طراحی شده است؟ در این مقاله به‌طور کامل تاریخچه و دلایل ساخت این کلید را مطالعه می‌کنید.

تاریخچه کلید ویندوز

ممکن است این‌طور به نظر برسد که کلید ویندوز همیشه با ما بوده است؛ اما این تفکر درست نیست. اولین ‌بار در سپتامبر ۱۹۹۴ در یکی از نسخه‌های کیبورد مایکروسافت، این دکمه ظاهر شد. این صفحه‌کلید ارگونومیک مانند نمونه‌ی ساخته‌شده توسط اپل قابل تنظیم بود؛ زیرا کیبورد استاندارد QWERTY را به دو نیمه تقسیم می‌کرد. البته برخلاف صفحه‌کلید اپل، مایکروسافت برای کاهش خستگی مچ دست، هر نیمه را با زاویه ملایم طراحی کرده بود.

در این مرحله مایکروسافت محصولات تحسین‌شده‌ی دیگری از جمله ماوس‌های جدید را در مرحله‌ی تولید داشت. زمان آن رسیده بود که یک کیبورد جذاب، ماوس قدرتمند این شرکت را همراهی کند. در آن زمان یکی از طراحان ایده‌ی جالبی به سرش زد و گفت لوگوی مایکروسافت را به کیبورد اضافه کنند. این طرح از سوی دیگران مورد قبول واقع شد و دو کلید ویندوز در سمت راست و چپ صفحه‌کلید این شرکت طراحی شدند.

در ادامه می‌توانید تبلیغات اولین طرح این کیبورد ارگونومیک با دکمه‌های ویندوز را مشاهده کنید:

اما عملکردی که کاربران انتظار داشتند چه بود؟ مایکروسافت اعلام کرد دکمه‌های ویندوز به کلیدهای فرعی جدید میانبرهای پیشرفته تبدیل خواهند شد؛ درست مانند عملکرد دکمه‌ی Command در مک که اپل آن را طراحی کرده بود. تقریبا یک ‌سال بعد از عرضه این کیبورد، با یک بار فشردن دکمه‌ی مذکور، منوی استارت در Windows 95 باز می‌شد.

اما زمانی ‌که در ترکیب با کلیدهای دیگر استفاده می‌شد، کلید ویندوز می‌توانست سایر کارهای مربوط به سیستم‌عامل مانند باز کردن File Explorer را انجام دهد. البته دو عملکرد ذکرشده هنوز وجود دارند؛ برای مثال به منظور باز کردن File Explorer باید از کلید ترکیبی ویندوز و E استفاده شود (Windows + E).

علاوه بر کلیدهای جدید ویندوز، کیبورد مذکور یک دکمه‌ی منو داشت که کارایی آن در ویندوز ۹۵ با راست کلیک در صفحه اصلی نسخه‌های فعلی سیستم‌عامل مایکروسافت یکسان بود.


کیبورد جدید مایکروسافت بلافاصله پس از عرضه با موفقیت زیادی در فروش مواجه شد. این دستگاه در اوج محبوبیت به فروش ماهانه ۶۰۰ هزار عدد رسید که واقعا رقم چشم‌گیری است. در فوریه ۱۹۹۶، بر اساس گزارشی از مجله ‌Byte مشخص شد این کیبورد در اولین سال حضور در بازار نزدیک به یک میلیون دستگاه فروش داشته است. این موفقیت باعث ایجاد خط تولید کیبورد ارگونومیک در مایکروسافت شد که تا به امروز کار آن ادامه دارد.
پس از مدتی کلید ویندوز فقط به صفحه کلیدهای ارگونومیک محدود نمی‌شد. مایکروسافت یک استاندارد جدید ۱۰۴ کلیدی ایجاد کرد که به‌سرعت مجوز آن برای سایر تولید‌کنندگان کیبورد نیز صادر شد. با وجود حمله تجاری ویندوز ۹۵، تولیدکنندگان سخت‌افزار نمی‌خواستند از هیچ ویژگی جدیدی که این سیستم‌عامل پر هیاهو وعده داده بود، غافل شوند. بنابراین، ناگهان کلید ویندوز همه جا بود.

کمی پس از آن، به‌عنوان بخشی از برنامه‌ی سازگاری سخت‌افزاری ویندوز، دکمه‌ی ویندوز باید به همه‌ی کیبوردهایی که بیشتر از ۵۰ کلید داشتند اضافه می‌شد تا به‌عنوان یک دستگاه سازگار با سیستم‌عامل مایکروسافت معرفی شوند. نام دیگر آن «دکمه شروع سخت‌افزار» اعلام شده بود.

از طریق این ابتکار در طراحی، مایکروسافت راهی هوشمندانه یافت تا مارک تجاری خود را روی هر صفحه‌کلید کامپیوتر قرار دهد و تسلط خود را در بازار بیشتر تقویت کند. حتی اگر لینوکس را از طریق سخت‌افزار کامپیوتر شخصی اجرا کنید، به احتمال زیاد یک لوگوی کوچک ویندوز روی صفحه‌کلید خود خواهید دید؛ این یعنی برندسازی قدرتمند و افزایش برنامه‌ریزی‌شده شهرت برای شرکتی که بسیاری آن را می‌شناسند.

پس زده شدن کلید ویندوز

درست است که مایکروسافت توانست با این کار شهرت خود را افزایش دهد؛ اما باید به این مسئله اشاره کرد که همه طرفدار دکمه‌ی ویندوز و منو نبودند. مخصوصاً گیمرها خیلی زود متوجه شدند کلید ویندوز در هنگام اجرای بسیاری از هزاران بازی MS-DOS که از کلیدهای Control و Alt به‌عنوان دکمه‌های عملیاتی استفاده می‌کردند، مانع ایجاد کرده است. یکی از معروف‌ترین بازی‌ها Doom بود که گیمرهای زیادی آن را اجرا می‌کردند و کلید جدید مایکروسافت آن‌ها را اذیت می‌کرد.

علاوه‌بر این، اگر زمانی ‌که در حال بازی کردن بودید دکمه‌ی ویندوز را فشار می‌دادید، منوی استارت باز می‌شد. این اصلا چیزی نیست که گیمرها دوست داشته باشند هنگام انجام یک بازی هیجانی-اکشن تجربه کنند. در بعضی از موارد گزارش شده بود که زدن این دکمه باعث کرش کردن بازی شده است و گیمرها مجبور شده‌اند از آن خارج شوند و بار دیگر بازی را اجرا کنند.
کم‌کم راهکارهایی برای مقابله با عملکرد کلید ویندوز ایجاد شد. این راهکارها شامل حذف فیزیکی آن از صفحه‌کلید با پیچ گوشتی یا اجرای برنامه‌ای مانند WinKey Killer بود که این دکمه را از طریق نرم‌افزار غیرفعال می‌کرد. امروزه می‌توانید کلید ویندوز را با ابزاری مانند Microsoft PowerToys غیرفعال کنید.

فراتر از مبحث بازی‌های کامپیوتری و مشکلات پیش‌آمده برای گیمرها، همه مجبور به استفاده از یک کلید اصلاح‌کننده اضافه نبودند و از آن استقبال نمی‌کردند. حتی برد سیلوربرگ، معاون ارشد سابق بخش سیستم‌های شخصی مایکروسافت و یکی از معماران اصلی ویندوز ۹۵، آن را نادیده می‌گیرد. سیلوربرگ به خبرگزاری فناوری How-To Geek گفت:

    من هرگز عادت به استفاده از کلید ویندوز نداشتم. من به‌طور کلی از میانبرهای صفحه‌کلید استفاده نمی‌کنم. این فقط نحوه کار مغز و انگشتان من است.

البته سیلوربرگ متوجه است که بعضی از کاربران استفاده از این دکمه را دوست دارند و سلیقه‌ی عمومی آن را می‌پسندند. وی گفت:

    برخی افراد طرفداران سرسخت کلیدهای میانبر هستند؛ همه‌ی آن‌ها را می‌شناسند و به‌طور گسترده مورد استفاده قرار می‌دهند. من تنها تعداد کمی از آن‌ها را استفاده می‌کنم و نمی‌توانم همه‌ی این کلیدهای ترکیبی ویندوز را حفظ کنم.

به باور سیلوربرگ، توانایی استفاده از میانبرهای قدرتمند صفحه‌کلید علاوه بر منوهای مبتنی بر ماوس، یکی از جنبه‌های اصلی طراحی ویندوز ۹۵ است. برای او مهم بود که میانبرهای صفحه‌کلید شتاب‌دهنده باشند و صرفا از آن‌ها به‌عنوان یک مسیر دیگر برای انجام کاری یاد نشود. طراحی پایه‌ای این دکمه‌ی کوچک به قدری قدرتمند بود که هنوز از آن استفاده می‌شود.

البته برخی از کاربران، از جمله کسانی که صفحه‌کلید کلاسیک IBM Model M را ترجیح می‌دهند، هرگز به کیبورد دارای کلید ویندوز ارتقا نیافته‌اند. اگر جزو این دسته از افراد هستید ولی گاهی به دکمه‌ی ویندوز نیاز پیدا می‌کنید، می‌توانید از طریق ابزار PowerToys نمونه‌ای از آن را برای دستگاه خود شبیه‌‌سازی کنید؛ البته می‌توانید با استفاده از کلید ترکیبی Ctrl + Esc منوی استارت را باز کنید.

کارایی کلید ویندوز در عصر حاضر

همان‌طور که پیش‌تر اشاره کردیم، یک بار فشار دادن دکمه‌ی ویندوز باعث باز شدن منوی استارت می‌شود. تصادفی نیست که منوی استارت نیز دارای آرم ویندوز است. هنگامی که در ترکیب با کلیدهای دیگر استفاده می‌شود، کلید ویندوز می‌تواند ده‌ها کار را در ویندوز ۱۰ اجرا کند. برای مثال چند مورد در ادامه ذکر شده‌اند.

می‌توانید با استفاده از کلید ترکیبی Windows+I تنظیمات دستگاه را باز کنید. حال اگر به ‌جای I از دکمه E استفاده کنید File Explorer  اجرا می‌شود. اگر می‌خواهید پنجره‌های باز را مخفی کنید یا نشان دهید، از کلید ترکیبی Windows+D استفاده کنید و برای کوچک کردن آن‌ها کلید ترکیبی Windows+M را به کار بگیرید. با زدن دکمه‌ی ویندوز و F به‌صورت هم‌زمان، می‌توانید باکس جست‌وجو را باز کنید. چند گزینه‌ی دیگر نیز به‌صورت خلاصه در ادامه ذکر شده است.

    Windows + Tab: بخش Task View را نشان می‌دهد.
    Windows + L: صفحه را قفل می‌کند.
    Windows + A: بخش Action Center را باز می‌کند.

 ده‌ها مورد دیگر نیز وجود دارد که اگر آن‌ها را به‌ خاطر بسپارید، به شما کمک می‌کنند به‌سرعت همه‌ی کارها را در ویندوز انجام دهید. کلید ویندوز یک پیروزی بزرگ تجاری برای مایکروسافت بود و هنوز هست. در عصر حاضر یعنی ۲۶ سال پس از معرفی آن، کلید ویندوز در اکوسیستم ویندوز به طرز باورنکردنی باقی مانده است.