انجام همزمان کارها ممکن است باعث سقوط یا صعود شود

آیا انجام دادن چند کار به طور همزمان به همان اندازه که فکر می‌کنیم مفید و درست است؟

انجام دادن چند کار به طور همزمان یا چند وظیفگی به شرایطی گفته می‌شود که یک فرد به ظاهر به صورت همزمان در حال انجام چندین وظیفه است. این مفهوم برگرفته از چند وظیفگی در رایانه‌ها است. نمونه‌ای از چند وظیفگی تایپ کردن در گوشی موبایلتان در حین راه رفتن است. برخی باور دارند که چند وظیفگی می‌تواند به سبب تعویض زمینه کاری به صورت مکرر، منجر به اتلاف وقت گردد و بر اثر عدم توجه کافی بروز خطا را افزایش دهد.

واژه چند وظیفگی (Multitasking) را اولین بار شرکت IBM در سال ۱۹۶۵ در توصیف توانایی کامپیوترهایش در پردازش چندین وظیفه به صورت همزمان استفاده کرد و بعدها این واژه در فرآیندهای انسانی هم به کار رفت.

چند وظیفه ای بودن به دو دسته‌ی خوب و بد تقسیم می‌شود

باید بررسی شود که اصولا چه کاری چندوظیفه‌ای بودن محسوب می‌شود. فهم این موضوع کلید بهره بردن از چند وظیفه‌ای بودن است. بهترین کار برای تکمیل یک وظیفه تمرکز روی آن است، این کار از اتلاف وقت برای رفتن سراغ کار دیگر جلوگیری می‌کند، اگرچه این یک قانون کلی نیست و عوامل زیادی مانند عادات و اخلاقیات کاری و طبیعت آن کار و... نیز دخیل هستند.

در سال ۱۹۶۰ طبیعت و محدودیت‌های انسانی مورد تحقیق قرار گرفتند و محققین دریافتند در دوره زمانی که مغز به فعالیت دوم جواب می‌دهد بسیار آهسته عمل می‌کند زیرا فعالیت اول در جریان پردازش است.

در تحقیق دیگری از افراد خواسته شد که دو واکنش جدا به محرک هایی که تقریبا همزمان اتفاق افتاده‌اند پاسخی نشان دهند و نتایج نشان داد به طور کلی واکنش به محرک دوم آهسته تر است.

یک نمودار دایره‌ای را در نظر بگیرید، زمانی که یک کار را انجام می‌دهید، تقریبا بخش بزرگی از این دایره را پر می‌کنید و فضای زیاد دیگری برای انجام کار دیگر باقی نمی‌ماند.

عامل جنسیت در چند وظیفه‌ای بودن

نظریه‌ای درباره‌ی تفاوت جنسیتی در زمینه‌ی عملکرد چندوظیفه ای وجود دارد که می‌گوید زنان در انجام فعالیت‌های چندوظیفه‌ای موفق‌تر هستند و این به طبیعت آنها باز می‌گردد. باید دقت کنیم که این یک قانون کلی نیست و بیشتر به فعالیت‌های اجتماعی و خصوصا کارهای گروهی که زنان انجام می‌دهند مربوط می‌شود. به طور متوسط مردان در آموختن و انجام یک کار واحد و زنان در فعالیت‌های اجتماعی و کارگروهی موفق‌تر هستند.

خطرات چند وظیفه‌ای بودن برای سلامت روح و جسم

انجام چند کار به صورت همزمان آنقدر که ما فکر می‌کنیم مفید نیست و حتی می‌تواند برای سلامتی مضر باشد. از مضرات این کار می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم :

• انجام چند وظیفه باهم سرعت شما را خواهد گرفت. شما معمولا با این تصور که در حال صرفه‌جویی در زمان هستید چند وظیفه را با هم انجام می‌دهید ولی در واقع انجام دو کار باهم فقط باعث می‌شود مجبور شوید در انجام کارها عقب تر بمانید. باز هم تصور کنید در حال راه رفتن یا رانندگی همزمان با تلفن همراهتان کار می‌کنید، در این حالت سرعت حرکت یا رانندگی شما کم می‌شود و همین امر راجع به سرعت تایپ کردن شما هم صادق است و از طرفی امکان برخورد با عابرین و ماشین‌های اطراف نیز وجود دارد.
• در انجام چندکار با هم دقت شما کاهش پیدا کرده و امکان خطایتان بالاتر می‌رود. این کار همچنین استرس شما را هم زیاد می‌کند. تقریبا بیشترکسانی که در حین راه رفتن همزمان از تلفن همراه خود نیز استفاده می‌کنند به افراد اطراف، ماشین‌ها و دوچرخه‌ها توجه نمی‌کنند یا زمانی که یک کتاب را جلوی تلوزیون روشن می‌خوانید را تصور کنید، شما قسمت‌های مهمی از هر دو را از قلم می‌اندازید وحتی در صورتی که تمرکز کنید هم تمرکزتان مقطعی و کوتاه مدت است.
• این کار روی روابط شما تاثیر مخربی دارد، زمانی که شخصی با شما حرف می‌زند باید تمام توجه شما به او باشد، در غیر این صورت امکان دارد متوجه حرف‌های او نشوید و او را ناراحت کنید.
• چند وظیفه‎ای بودن می‎تواند باعث چاقی شما شود. غذا خوردن هنگامی که جلوی تلوزیون هستید، به رادیو گوش می‎دهید و یا با تلفن همراهتان کار می‌کنید، باعث می‌شود مغزشما به دلیل مشغولیت، پیام را دیرتر دریافت کند.
• این کار خلاقیت شما را تضعیف می‌کند. چند وظیفه‌ای بودن به حافظه‌ی موقت نیاز دارد و زمانی که تمام این حافظه اشغال است، از تفکر خلاق باز داشته می‌شوید.
• این کار همچنین می‌تواند در حد مرگ خطرناک باشد. تعداد زیادی از تصادفات در کشور ما به دلیل استفاده از تلفن همراه حین رانندگی است.

چندوظیفه‌ای بودن در حوزه کسب و کار

با همه‌ی این صحبت‌ها در حوزه کسب و کار کارمندان چند وظیفه‌ای برای سازمان مفید هستند زیرا آنها هزینه‌ی استخدام افراد جدید برای کارهای گوناگون را کاهش می‌دهند، بهره‌وری سازمان را بالا می‌برند و در محل کار زمانی برای انجام کارهای شخصی‌شان ندارند و تمام این موارد به نفع سازمان است.

راه حل چیست؟

در هر حال اگر معایب چند وظیفه‌ای بودن شما را قانع نکرده‌ تا از این کار دست بکشید یا در شرایط و شغلی قرار دارید که مجبور به چندوظیفه‌ای بودن هستید، باید بدانید چند وظیفه‌ای بودن نیاز به تمرین دارد. برای شروع بهتر است ابتدا توان مغزی خودتان را با انجام وظایف ساده به طور هم زمان افزایش دهید، از زمان‌های انتظار خود به درستی استفاده کنید، اجازه ندهید چندوظیفه‌ای بودن شما را حواس پرت کند، محدودیت‌هایی در چند وظیفه‌ای بودن برای خود تعیین کنید و در نهایت خودتان را با چند وظیفه‌ای بودن در معرض خطر قرار ندهید.