سامانه روابط کار چه خدماتی ارائه می‌دهد؟

بخش اعظم نیروی کار کشور متعلق به جامعه کارگری است و بازیگران این جامعه علاوه بر کارگران، کارفرمایان، دولت و حتی کارمندان وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی را نیز شامل می‌شود. از همین رو، پیگیری و رسیدگی مسائل و مشکلات مربوط به جامعه کارگری و کارفرمایی همواره یکی از دغدغه‌های اصلی وزارت کار بوده است تا بتواند با صرف زمان و هزینه کم، در ارائه بهینه خدمات و رسیدگی به مطالبات و مسائل آنها، نقش خود را ایفا نماید؛ اما از یک سو دایره مشکلات و چالش‌های جامعه کارگری در کشور بسیار گسترده است و از سوی دیگر، اطلاعات دقیق و شفافی درباره بازیگران اصلی این جامعه یعنی کارگران و کارفرمایان، در اختیار دولت قرار ندارد.

به همین دلیل، با وجود همه تلاش‌های صورت گرفته برای رفع مشکلات در جامعه کارگری و کارفرمایی از سوی دولت، اما تاکنون نتوانسته‌ایم آنطور که نیاز این جامعه بوده است به رفع مشکلات و چالش‌های آنها بپردازیم. بنابراین، وجود بستر و فضایی که بتوان از طریق آن روند رسیدگی و پیگیری امور مربوط به این بخش از نیروی کار جامعه را فراهم کرد و تسریع بخشید، یکی از ملزومات اساسی جامعه کارگری و کارفرمایی بود و بر همین مبنا، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی که متولی اصلی سازماندهی روابط کار میان بازیگران جامعه کارگری است، طرح سامانه جامع روابط کار را با بیش از 30 زیرسامانه در دستور کار قرار داده است که تاکنون بخش عمده‌ای از این طرح در قالب زیرسامانه‌ها پیاده‌سازی و زیرسامانه‌های ثبت قراردادهای کار، بازرسی کار و ثبت دادرسی نیز به صورت آزمایشی افتتاح و راه‌اندازی شده است. کارگران و کارفرمایان به منظور استفاده از خدمات این سامانه ملزم به احراز هویت سامانه روابط کار می باشند که با همکاری یوآیدی و به صورت غیرحضوری انجام می پذیرد. در ادامه زیرسامانه‌های دیگر را معرفی می‌کنیم.

خدمات سامانه روابط کار:

• زیرسامانه ثبت قراردادهای کار
• زیرسامانه ثبت شکایات کارگری
• زیرسامانه ثبت و تایید و پیگیری قراردادهای طبقه بندی مشاغل
• زیرسامانه ثبت و تایید و پیگیری قراردادهای پاداش افزایش تولید
• زیرسامانه بررسی و تایید آیین نامه‌های انضباطی کارگاه‌ها
• زیرسامانه بررسی و تایید پیمان‌های جمعی کار
• زیرسامانه بررسی و تایید طرح‌های طبقه بندی مشاغل
• زیرسامانه صدور اعتبارنامه‌های اعضای مراجع حل اختلاف
• زیرسامانه دادرسی کار
• زیرسامانه مدیریت و کنترل دسترسی
• زیرسامانه درگاه واحد ارائه خدمات
• زیرسامانه پیکربندی و مدیریت تنظیمات
• زیرسامانه طراحی گزارشات و داشبورد مدیریتی
• زیرسامانه مدیریت بانک اطلاعاتی اشخاص و کارگاه‌ها
• زیرسامانه شوراهای سازش
• زیرسامانه صدور اعتبارنامه‌های اعضای مراجع حل اختلاف
• زیرسامانه اعضای کمیته‌های طبقه‌بندی مشاغل
• زیرسامانه مشاوران روابط کار
• زیرسامانه مدرسان روابط کار
• زیرسامانه طراحان طبقه بندی مشاغل
• زیرسامانه ملی استانداردسازی مشاغل
• زیر سامانه بازرسی کار
• زیر سامانه تایید صلاحیت ایمنی امور پیمانکاری
• زیر سامانه تایید صلاحیت شرکت‌های خدماتی
• زیر سامانه سامانه تایید صلاحیت مسئولین ایمنی
• زیرسامانه سامانه ثبت درخواست بررسی مشاغل سخت و زیان آور فردی
• زیرسامانه بیمه بیکاری (مقرری بگیران بیمه بیکاری)
• زیرسامانه حمایت از مشاغل
• زیرسامانه شناسایی واحدهای مشکل دار
• زیرسامانه طرح‌های اصلاح ساختار اقتصادی کارگاه‌ها
• زیرسامانه ثبت تشکل‌های کارگری و کارفرمایی
• زیرسامانه سامانه جامع آموزش ایمنی کار
• زیرسامانه جامع مشاوران حفاظت فنی و خدمات ایمنی

مزایای سامانه جامع روابط کار چیست؟

سامانه جامع روابط کار مزایای زیادی دارد که هم برای کارگران و کارفرمایان و هم برای دولت مثمرثمر خواهد بود. نخست اینکه، این سامانه یک نقصان بزرگ در حوزه دولتی را برطرف می­کند، چراکه در حال حاضر ما از جامعه مخاطب که تمامی کارگران و کارفرمایان شامل 12 میلیون کارگر و یک میلیون و200 هزار کارفرما می‌شوند، اطلاعات کامل و دقیقی نداریم و استناد آماری ما براساس آماری است که از طریق سازمان تأمین اجتماعی دریافت می‌کنیم. بنابراین، در قدم اول برای آنکه بتوانیم سیاست­گذاری و برنامه‌ریزی مناسبی را در راستای حل مشکلات جامعه کارگری و جلوگیری از تخلفات کارفرمایی داشته باشیم، از طریق اطلاعاتی که کارگران و کارفرمایان موظف به ثبت آن در این سامانه هستند، می­توان مشکلات را شناسایی و برآورد دقیقی از وضعیت جامعه کارگری و کارفرمایی به دست آورد.

دومین مزیت، شفاف ­سازی اطلاعات مربوط به بنگاه­ها است؛ در حال حاضر سیستم جامع و یکپارچه­ای درباره شرکت­ های پیمانکاری در کل کشور وجود ندارد تا بتوان مانع از تأیید صلاحیت یک شرکت پیمانکار متخلف در جایی دیگر شد. به همین دلیل، اگر تاکنون یک بنگاه تخلفی انجام می‌داد و مجوز فعالیت آن باطل می­شد، به دلیل یکپارچه نبودن اطلاعات بنگا‌ه‌ها، همان بنگاه متخلف می­توانست در استان دیگری اقدام به ثبت دوباره شرکت و فعالیت خود بکند که راه‌اندازی این سامانه، در واقع امکان رصد تمامی بنگاه‌ها در هر نقطه از کشور را فراهم می­کند و باعث­ می­شود تا با استفاده از ابزارهای قانونی و دستگاه‌های ذیربط مانع از فعالیت مجدد آن شرکت­ متخلف ­شد. سومین مزیت این سامانه، کاهش بروکراسی اداری است.

از آنجا که در این سامانه همه کارگران و کارفرمایان کارتابلی تشکیل می­دهند و صاحب پروفایل می‌شوند، در واقع راه ارتباطی آنها با وزارتخانه برقرار می‌شود و می‌توانند برای انجام برخی امور اداری از طریق ثبت اطلاعات در این سامانه اقدام نمایند. دیگر مزیتی که می‌توان برای سامانه جامعه ثبت قراردادها برشمرد، شناسایی دقیق از اقتصاد غیررسمی کشور است. از آنجا که در سیاست­گذاری­های کلان اقتصادی توجه به اقتصاد غیررسمی و تبعات آن نیز ضروری است، از طریق اطلاعاتی که در این سامانه وجود دارد می­توان بنگاه­هایی که به صورت غیررسمی فعالیت می‌کنند و کارگرانی که تحت شمول قانون کار و تأمین اجتماعی قرار نمی­گیرند را نیز شناسایی کرد و فرصت ورود آنها به حیطه اقتصاد رسمی را فراهم کرد.

مزیت دیگر، مربوط به حذف لیست بیمه­های بدون قرارداد است؛ بدین صورت که هیچ کارفرمایی نمی‌تواند بدون انعقاد قرارداد کار با کارگر، وی را در لیست بیمه نیروی کار خود قرار دهد و حق بیمه برای او رد کند. بنابراین، اگر این سامانه به درستی مورد استفاده قرار گیرد، ابزار جامعی برای پیمایش جامعه پیمانکاران و تسریع در شناسایی و حل مشکلات جامعه کارگری است و با ثبت نام و احراز هویت در سامانه روابط کار می‌توان به ایجاد و افزایش امنیت شغلی در جامعه کارگری نیز یاری رساند.