خیار گلخانه ای نخورید / سالهاست مسموم می شویم و هی خوب می شویم

هفته نامه سلامت نوشت:

درحالی که تا همین یکی دو هفته پیش خبر آلودگی خیارهای اروپایی به میکروبی به نام ای‌کولای به خبر داغ خبرگزاری‌ها تبدیل شده بود، ما سال‌هاست که با خیارهای مسموم خودمان خو گرفته‌ایم، آنها را خورده‌ایم، مسموم شده‌ایم و بعد بهبود یافته‌ایم. مثل آنکه دیگر بدنمان به خوردن انواع سموم در آب، غذا و هوا عادت کرده است و گویا اصلا برایمان اهمیتی ندارد که خیارهای وطنی خودمان دیرزمانی است که با پوست و گوشت‌شان سمومی را به خوردمان می‌دهند...

اگر برخی از اروپایی‌ها با خوردن خیارهای آلوده به ای‌کولای به یکباره دچار بیماری و مرگ شده‌اند، ما آرام‌آرام و به تدریج‌ در اثر خوردن خیارهای سمی مسموم می‌شویم و می‌میریم. برای آنکه از این واقعیت تلخ بیشتر آگاه شوید، گفت‌وگوی ما را با دکتر رضا صالحی‌محمدی، دکترای مهندسی علوم باغبانی، متخصص فیزیولوژی و اصلاح سبزی‌ها و استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه تهران بخوانید.

آقای دکتر! مشکل اساسی ما در کشت خیار چیست؟

اصلی‌ترین مشکل، سم‌هایی است که به بوته‌های خیار زده می‌شود. متاسفانه خیارهای تولیدی کشور ما به خصوص خیارهای گلخانه‌ای که معمولا در فصول پاییز و زمستان کشت می‌شوند، به بسیاری از آفات و بیماری‌ها حساس هستند. درست است که بوته‌های خیارهای گلخانه‌ای پربارند و محصول بیشتری نسبت به بوته‌های مزرعه‌ای دارند، اما حساسیت این بوته‌ها نسبت به آفات و بیماری‌ها کم است. به همین دلیل کشاورز مجبور می‌شود برای اینکه محصولش در اثر آفت از بین نرود، قوی‌ترین سم‌های موجود در بازار ایران را که مصرف آنها در بسیاری از کشورهای دنیا ممنوع شده است، به کار ببرد.

اگر خاطرتان باشد حدود 3 سال پیش، به یکباره مسمومیتی در تهران همه‌گیر شد که بررسی آب و سایر مواد غذایی، نشان داد مصرف خیارهای آلوده به سم، باعث ایجاد این مسمومیت شده است.

چرا این‌ خطر در مورد خیارهای گلخانه‌ای بیشتر است؟

چون محیط گلخانه، بسته است، به همین دلیل وقتی سمپاشی با سمی قوی انجام می‌شود، سم وارد شیره گیاه و حتی گوشت میوه خواهد شد. از طرفی سم‌هایی که به بوته‌ها زده می‌شوند، دوره‌ای به نام «کارنس» دارند. دوره کارنس مدت زمان بین مصرف سم تا زمانی است که اثر سم از گیاه خارج می‌شود. سم‌های قوی معمولا دوره کارنس 3 هفته‌ای یا 21 روزه دارند. در حالی که زمان ظهور خیار روی بوته تا زمان برداشت آن بیشتر از 10 تا 12 روز طول نمی‌کشد. یعنی عملا باقیمانده سم در میوه‌ای است که چیده و وارد بازار می‌شود و ما به راحتی آنها را می‌خوریم و سم‌های باقیمانده در خیار را وارد بدنمان می‌کنیم. البته فرد بلافاصله پس از خوردن خیار دچار بیماری و مسمومیت نمی‌شود بلکه این سم‌ها به‌تدریج در بدن جمع می‌شوند و در نهایت به حدی‌ می‌رسند که بدن نسبت به آنها واکنش نشان می‌دهد و انواع و اقسام مسمومیت‌ها و مشکلات را برای مصرف‌کننده ایجاد می‌کند.

این تجمع سم داخل بدن، خود را با چه علایمی نشان می‌دهد؟

معمولا فرد دچار حالت تهوع، سرگیجه، افزایش ضربان قلب و اختلال در سیستم گردش خون می‌شود تا جایی که حتی در نهایت ممکن است بستری شود. البته این علایم در بسیاری از بیماری‌های دیگر نیز دیده می‌شود بنابراین تشخیص اینکه بیمار دچار مسمومیت با سم ناشی از خوردن محصولات کشاورزی شده یا نه مشکل است. ولی اگر فرد سالم باشد و سابقه بیماری نداشته باشد، تشخیص راحت‌تر است و می‌توان با کمک آزمایشگاه‌های سم‌شناسی به آن پی برد.