ماجرای ویروس کرونای انگلیسی چیست؟

در روزهای اخیر شاهد انتشار اخبار زیادی درباره گونه جدیدی از کرونا در بریتانیا بودیم که سرعت شیوع بسیار بالایی دارد. این گونه جدید باعث خانه‌نشینی میلیون‌ها نفر در بریتانیا شده و به کشورهای دیگر هم سرایت کرده، اما کرونای انگلیسی چه تفاوتی با گونه اصلی دارد؟

شرکت‌های مختلفی واکسن کرونا را تولید کرده‌اند و واکسن‌های فایزر و مدرنا در آمریکا تاییدیه گرفته‌اند. تزریق واکسن فایزر در آمریکا و بریتانیا شروع شده و اروپا هم به تازگی برای آن تاییدیه صادر کرده. در حالی که این گزارش‌ها باعث شده بودند پس از مدتی یک نفس راحت بکشیم و منتظر بهبود وضعیت جهان تا پایان سال آینده میلادی باشیم، سروکله گونه جدیدی از این ویروس به نام «B.1.1.7» در بریتانیا پیدا شد.

این گونه جدید با سرعت بالایی در مناطق مختلف بریتانیا مانند لندن در حال شیوع است و در حالی که کرونای انگلیسی تنها منحصر به این منطقه بود، در کشورهایی مانند ایتالیا، دانمارک و حتی استرالیا هم شناسایی شده.

چرا کرونای انگلیسی باعث نگرانی شده است؟

سه دلیل اصلی برای نگرانی پیرامون این گونه جدید وجود دارد:

    این گونه با سرعت بالایی جایگزین نسخه‌های دیگر کووید-۱۹ می‌شود.
    این گونه جهش‌هایی را تجربه می‌کند که روی بخش مهم ویروس تاثیر می‌گذارند.
    طبق نتایج آزمایشگاهی، برخی جهش‌ها توانایی بالاتری در آلوده کردن سلول انسان دارند.

تمام موارد بالا باعث شده که گونه جدید کرونا راحت‌تر و سریعتر شیوع پیدا کند، البته نمی‌توان چندان به چنین گفته‌ای اعتماد کرد چرا که شاید تنها به علت زندگی در منطقه‌ای که این نوع شیوع پیدا کرده، به آن مبتلا شوید. در حالی که برای رسیدن به نتیجه نهایی به پژوهش‌های بیشتری نیاز است، دولت بریتانیا تصمیم گرفته نزدیک به ۱۶ میلیون شهروند این کشور را خانه‌نشین کند تا وضعیت کنترل شود.

سرعت شیوع کرونای انگلیسی

اولین بار در ماه سپتامبر چنین گونه‌ای شناسایی شد و در ماه نوامبر نزدیک به یک چهارم موارد جدید ابتلا به کرونا در بریتانیا مربوط به این گونه می‌شد. حالا که در پایان دسامبر قرار داریم، دو سوم مبتلایان به کرونای انگلیسی آلوده شده‌اند.


ریاضیدانان در تلاش برای محاسبه سرعت گسترش این گونه جدید هستند، اما با توجه به عوامل مختلف مانند نحوه رفتار مردم، نمی‌توان به راحتی به عدد مشخصی رسید. با این حال نخست وزیر بریتانیا، «بوریس جانسون» به ۷۰ درصد سرعت شیوع بالاتر آن اشاره کرده. این عدد توسط مقامات دیگر هم اعلام شده است.

دکتر «اریک ولز» از «امپریال کالج لندن» در ارائه‌ای به عدد ۷۰ درصد اشاره کرد و گفت:

    «هنوز برای اعلام نتیجه بسیار زود است، اما از آن چیزی که شاهدش هستیم، این گونه با سرعت بسیار بالایی شیوع پیدا می‌کند و باید حواسمان را جمع کنیم.»

با وجود تمام این موارد، بطور دقیق نمی‌دانیم تا چه میزان این گونه سریعتر گسترش پیدا می‌کند و شاید حتی بیشتر از ۷۰ درصد باشد. با این حال سوالات زیادی درباره آن شکل گرفته و به اعتقاد برخی متخصصان، شواهد کافی برای اینکه این گونه با سرعت بالاتری گسترش پیدا می‌کند، وجود ندارد.

کرونای انگلیسی به کدام کشورها رسیده است؟

در حال حاضر بیشتر مبتلایان این گونه جدید شهروند بریتانیا هستند و در لندن، جنوب شرقی و شرق بریتانیا بیشتر به چشم می‌خورند. با این حال داده‌ها از انتقال کرونای انگلیسی به کشورهای دیگر هم خبر می‌دهند. در دانمارک، ایتالیا و استرالیا این گونه شناسایی شده که البته تمام آن‌ها از بریتانیا منتقل شده‌اند.


اخیرا یک گونه مشابه در آفریقای جنوبی مشاهده شده که دارای جهش‌های یکسان با کرونای انگلیسی است، با این حال ظاهرا ارتباطی میان آن‌ها وجود ندارد.

آیا کرونا تا به امروز جهش داشته است؟

کرونا برای اولین بار اواخر سال گذشته میلادی در «ووهان» چین شناسایی شد که البته با گونه‌ای که در بسیاری از کشورها شیوع پیدا کرد، یکسان نیست. جهش «D614G» در فوریه اروپا را دربرگرفت و با گذشت زمان، در جهان سلطه پیدا کرد. علاوه بر این، گونه دیگری به نام «A222V» هم در اروپا گسترش پیدا کرد.

درباره جهش‌های جدید چه می‌دانیم؟

کووید-۱۹ برای ورود به سلول‌های انسان و آلوده کردن آن از شاخک‌های پروتئینی استفاده می‌کند که در کرونای انگلیسی تغییراتی را تجربه کرده. یک جهش به نام «N501Y»، مهم‌ترین بخش شاخک که اولین تماس را با سطح سلول بدن برقرار می‌کند، تغییر می‌دهد. هر تغییری که بتواند باعث ورود ساده‌تر ویروس به سلول شود، اهمیت بالایی دارد.

در این گونه یک جهش دیگر یعنی حذف «H69/V70» هم شناسایی شده که قسمت کوچکی از شاخک را برمی‌دارد و حذف می‌کند. در گذشته شاهد چنین جهشی در این بیماری بوده‌ایم که برای مثال می‌توان به راسوها اشاره کرد.


پروفسور «راوی گوپتا» از دانشگاه «کمبریج» به این موضوع اشاره کرده که جهش دوم باعث افزایش نرخ انتقال بیماری در آزمایشگاه شده. پژوهش‌های این گروه نشان می‌دهد که حذف بخش کوچکی از شاخک، باعث کاهش کارایی حملات آنتی‌بادی‌های خون بیماران بهبودیافته در برابر ویروس می‌شود. گوپتا گفته:

    «این گونه جدید با سرعت بالایی گسترش پیدا می‌کند و همین موضوع دولت را نگران کرده و البته ما هم نگران هستیم، البته اکثر دانشمندان نگران این موضوع هستند.»

کرونای انگلیسی از کجا آمده است؟

این نوع جدید بطور غیرطبیعی جهش یافته. محتمل‌ترین توضیح برای این گونه جدید، ظهور آن در بدن بیماران با سیستم ایمنی ضعیف است که نمی‌توانند با آن مبارزه کنند و آن را شکست دهند. بدن آن‌ها بجای غلبه به ویروس، تبدیل به بستری برای جهش آن می‌شوند.

گونه جدید کرونا کشنده‌تر است؟

هیچ مدرکی مبنی بر اینکه گونه جدید میزان مرگ و میر را افزایش می‌دهد، وجود ندارد اما مقامات بریتانیا و دانشمندان از نزدیک در حال بررسی وضعیت هستند. با این وجود، افزایش سرعت گسترش کرونا می‌تواند مشکلات بی‌شماری برای سیستم‌های بهداشتی و بیمارستان‌ها ایجاد کند.

اگر کرونای انگلیسی در مدت زمان کم، افراد زیادی را مبتلا کند یعنی به محل و همچنین تجهیزاتی برای درمان نیاز خواهد بود. بنابراین با افزایش فشار روی بیمارستان‌ها، نمی‌توان پاسخگوی تمام نیازها بود و همین می‌تواند باعث وخیم‌تر شدن وضعیت شود.

واکسن در مقابل این گونه کارایی دارد؟

در حال حاضر جواب این سوال مثبت است. توسعه‌دهندگان واکسن آن را به گونه‌ای ساخته‌اند که سیستم ایمنی بدن بتواند با شاخک مبارزه کند و مانع از ورود آن به سلول شود. اما حالا این شاخک در حال تغییر است که همین موضوع می‌تواند باعث نگرانی شود. با این وجود، سیستم ایمنی با تزریق واکسن به بخش‌های مختلف ویروس حمله می‌کند و حتی اگر بخش‌هایی از شاخک هم جهش پیدا کند، بازهم در مقابل آن کارایی خواهد داشت.

پروفسور گوپتا می‌گوید:

    «با این حال اگر همچنان به آن اجازه جهش دهیم، باید نگران وضعیت شویم. این گونه در مسیر فرار از دست واکسن قرار دارد و اولین قدم‌های خود را برداشته است.»

زمانی ویروس از دست یک واکسن فرار می‌کند که با تغییراتش، اثربخشی واکسن را کاهش دهد و همچنان افراد را آلوده کند. این موضوع مهمترین نگرانی کنونی درباره کووید-۱۹ است. کرونا نشان داده که می‌تواند خود را با بدن سازگار ‌کند و افراد بیشتری را آلوده کند. در همین راستا برای مقابله با آن دولت‌ها باید تغییراتی در استراتژی‌های خود اعمال کنند.

این احتمال وجود دارد که کرونا با جهش‌های خود از دست واکسن فرار کند و واکسن روی آن تاثیری نداشته باشد، با این حال شاید این جهش‌ها دوره‌ای باشند. دانشمندان می‌توانند واکسن‌ها را قبل از شیوع گونه جدید بهینه‌سازی کنند و ما مجبور شویم مانند آنفولانزا، بطور سالانه واکسن بزنیم. خوشبختانه واکسن‌های کنونی قابل تغییر هستند و مشکلات ظرفیت تولید هم احتمالا سال آینده برطرف می‌شوند.

در حال حاضر اکثر شواهد حاکی از این هستند که جهان در سه یا چهار ماه آینده شرایط مناسبی را تجربه نخواهد کرد. علاوه بر این باید منتظر نتایج پژوهش‌های بیشتر درباره گونه جدید کرونا باشیم.